ပြကိုဟ်သၚ်္ခါရဘေဒနဳ

ပြကိုဟ်သၚ်္ခါရဘေဒနဳ

ညးမချူခၞံ ဘဒ္ဒန္တဝိန္ဒသာရ

ဘာကုန်သာယျာ ဍုၚ်ရေဝ်။

၁။ နိဒါန်

ဃောကာလမပဒတဴဒၟံၚ် ပ္ဍဲဇရေၚ်တမ်ဇိုၚ်ကျာ်ဇၞော်အ္စာဥပ္ပဇ္ၛာဲ ဘာကုန်သာယျာ ဍုၚ်ရေဝ် မနိဿဲဗ္ဒာဲဒၟံၚ် ကဵုကွတ်ပညာ ပ္ဍဲဇရေၚ်တမ်ဇိုၚ်ကျာ်ဇၞော်အ္စာ ဘဒ္ဒန္တကေတုမတဳ ဘာခရိုက်သာံ ဟိုတ်နူမၞုံဝါသနာ သၟိက်ဂွံကဵုဘာသာ သာသနာ ပညာဂကူမန် ဂွံဂဵုမြဟ်တိုန်အာကီု သီုကဵုကောန်ဂကူ ဗုဒ္ဓဘာသာဂမၠိုၚ် သ္ဂောံတီစဳကၠး ယးတၟးတိုန်အာကဵု ပရေၚ်ကုသဵုကံ အကုသဵုကံၜါ ပ္ဍဲသာသနာတုဲ အဲခမဳမၞုံယၟု “ဝိန္ဒသာရ” နိဿဲကေတ်ကဵု နဲကဲအ္စာတၞဟ်တၞဟ် ချူခၞံဗဒှ်လဝ်ပြကိုဟ်မွဲမၞုံယၟု “သၚ်္ခါရဘေဒနဳ” မလေပ်စဳပျးပါ်ပရံကဵုတၟေၚ် ပရေၚ်ကုသဵုကံ-အကုသဵုကံ သတ္ဝံမက္တဵုဒှ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲသံသာဝွံရောၚ် ။ ။ ။

ဥယျောဇိုန်

ယွံကောန်ဂကူဗုဒ္ဓဘာသာ တၠပညာတံ ဟွံတီဏီဂှ် ညံၚ်ဂွံတီ တီတုဲဂှ် ညံၚ်ဂွံဇၞော်မောဝ်တိုန်အာတွဵု ပ္ဍဲကဵုပရေၚ်သာသနာညိဂးတုဲ ဂိုတ်ပ္တိတ်ဇြဟတ် ဗှ်လိခ်ပတ် ဗုဒ္ဓဘာသာ ပရေၚ်သာသနာဏံအိုတ်ညိ။

၂။ ပဏာမ

“နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာ သမ္ဗုဒ္ဓဿ။”

“ဗုဒ္ဓံ ဓမ္မဉ္စ သံဃဉ္စ၊ အာစရိယံ နမာမိဟံ။ အနန္တဂုဏသမ္ပန္နံ၊ ကဿံ သၚ်္ခါရဘေဒနိံ။”

အဟံ၊ ၚ်အဲခမဳ မၞုံကဵုခန္ဓပဉ္စကနာမ်ရုပ်ၜါ ဂးယၟုကၠာ ဝိန္ဒသာရ။ အနန္တဂုဏံသမ္ပန္နံ၊ တၠဳဂှ်ဒမဍိုက်ပေၚ်တဴ ကေုာံ ဂုဏ်အနန္တကီု ဟီုထိုၚ်သးအိုတ်ဟွံမာန် ပြိုၚ်ပ္ကာန်ဟွံတုပ်သၟဟ် မဒှ်ပ္ဍုန်ၝောံကိုဋ်ဇန်၊ ဗုဒ္ဓဉ္စ န်ကျာ်တြဲ မဂြၚ်တီကေတ်ဓရ်သစ္စပန် မသက္ကုပၠန်ဂတး မလေပ်စဳပျးကဵု ဓရ်မဂ် ဖဵု နိဗ္ဗာန် ကုသတ္တံညးဂမၠိုၚ်ကီု၊ ဓမ္မဉ္စ၊ န်ဓရ်စှ်ပြကာ မတွံဂး မဂ်ပန် ဖဵုပန် နိဗ္ဗာန် ပရိယတ္တိ မလေပ်ပ္ကၚ်ရၚ် မၚ်မွဲလဝ်သတ္တံ ဟွံကဵုဒတုံစှ်ေ ပ္ဍဲအပါယ်ပန်ဘုံကီု။ သံဃဉ္စ၊ န်ဂကောံအရဳယသၚ် ဒစာံပြကာမတွံဂး မဂ္ဂဌာန်ပန် ဖလဌာန်ပန် မဒှ်ဒတန် ဂအာၚ်တိဗ္ၚပိုန်ကုသဵု သတ္တံဟွံမွဲကဵုပ္တောံၜတ်ကီု။ အာရိယဉ္စ၊ န်အ္စာမၞုံကဵုကရုဏာလောန် မဒလောံဗ္တောန်ကဵုကောန်ကွးစၞောန်ထ္ၜးကဵုဂၠံၚ်တြဴပရိယတ်-ပဋိပတ် ဂွံတိတ်ဗၠးနူဒဒိုက်ဝဋ်သံသာကီု။ အာဒရံ-အာဒရေန၊ ဗွဲမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴ။ သိရသာ၊ နကဵုကၞိပ်ရတ် မပြဲနူအဝဲအိုဿီု။ နမာမိ၊ သဒ္ဓါစိန်ဝုန် ဟွံရန်ကဵုအာမိဿ သီုမဗှ်ဗၞုဟ်တဴကဵု ဂုဏ်အနန္တဟေၚ် ပြေၚ်ဇဴစေတနာ နူဒွါပိပြကာ ပ္ဍံလ္ၚောဝ်ကၠာရအဴ။ နိတွာ၊ လ္ၚောဝ်ဗွဲမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴကၠာတုဲ။ ပေါရဏာစရိယနယံ၊ န်မူလနဲကဲအ္စာတမၠာ နိဿာယ၊ နိဿဲကေတ်တုဲ သၚ်္ခါရဘေဒနိံ၊ န်ပြကိုဟ်မွဲမၞုံယၟုကၠာ သၚ်္ခါရဘေဒနဳ။ မလေပ်စဳပျးကဵုတၟေၚ် ပရေၚ်ကုသဵု-အကုသဵုကံ သတ္တံမ္ဂး ဗီုဒးက္တဵုဒှ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲကဵုသံၚ်သာ။ ကဿံ-ကရိဿာမိ၊ ဟွံရန်ကဵုလၟောၚ်လၟေတ် ကာယသန္ထာန် သ္ပဗဓါန်ကဵုဓဝ်ဝိရိယကုသဵု ရန်ကဵုဘာသာ သာသနာ ပညာဂကူမန်တံ သဂွံဇၞော်မောဝ်တိုန်အာ အနာဂတ်ဂတညိဂးတုဲသက်သက် ကြက်ချူခၞံဗဒှ်လဝ်ကဵုရ။

၃။ ပရူသၚ်္ခါရဓမ္မ

သဗ္ဗေၚ်္ခါရာ အနစ္စာ။

သဗ္ဗေသၚ်္ခါရာ ဒုက္ခာ။

သဗ္ဗေသၚ်္ခါရာ အနတ္တာ။

သဗ္ဗေ၊ ဍေံမဒှ်အိုဿီု။ သၚ်္ခါရာ၊ ၚ်ဂကောံဗွဝ် ဓဝ်ခန္ဓနာမ်ရုပ် မိန်ဓဝ်ဟိုတ်ပန်ပြကာ မတွံဂး ကံ-ဂစိုတ် ဥတု-အာဟာရ မဂပ်ဝ်စဳရေၚ်ပြုပြေၚ်ဂမၠိုၚ်။ အနိစ္စာ၊ စိုန်ဟွံဗိုန်ဂၠိအိုတ်ရ။ သဗ္ဗေ၊ ဍေံမဒှ်အိုဿီု။ သၚ်္ခါရာ၊ ၚ်ဂကောံဗွဝ် ဓဝ်ခန္ဓနာမ်ရုပ် မိန်ဓဝ်ဟိုတ်ပန်ပြကာ မတွံဂး ကံ-ဂစိုတ် ဥတု-အာဟာရ မဂပ်ဝ်စဳရေၚ်ပြုပြေၚ်ဂမၠိုၚ်။ ဒုက္ခာ၊ စိုန်ဒှ်ဒဒိုက်အိုတ်ရ။ သဗ္ဗေ၊ ဍေံမဒှ်အိုဿီု။ ဓမ္မာ၊ ၚ်ဂကောံဗွဝ် ကုသဵု-အကုသဵု ဝိပက် ကြိယာ ပညပ် ခန္ဓရုပ်ဂမၠိုၚ်။ အနတ္တာ၊ စိုန်ဟွံဂွံ အလဵုအသဳ ဟွံသေၚ်ကဵုဇကု ဟွံဒ္ဂေတ်ဗက် အတိုၚ်ပၟိက်ဇကုအိုတ်ရ။ ။

(အဓိပ္ပါယ်တုန်) ပ္ဍဲပိုဒ်မ္ဂး သဗ္ဗေဂှ် သဗ္ဗသဒ္ဒါ တွံအရထဂၠိုၚ်ရောၚ်။ ပသာ် မတွံတဴအရထဂၠိုၚ်ဂှ်ရော။ ကံ-စိုတ်-ဥတု-အာဟာရ ရဴဝွံ မဒှ်ပန်ပြကာရ။ ပၞောဝ်ပန်ပြကာဂှ် ကံဂှ် ဟိုတ်နူကျာ်တြဲတွံလဝ် ဗွဲဥဒ္ဒေသမ္ဂး ကုသလာဓမ္မာ-အကုသလာဓမ္မာ တုဲ နွံၜါပြကာရ။ ပၞောဝ်ၜါပြကာဂမၠိုၚ်ဂှ် လဂွံကဵုပိုဒ်မ္ဂး ကုသလာဓမ္မာဂှ်တုန် ကုသဵုစိုတ် ၂၁၊ စေတသိက် ၃၈-မဂွံရ။ လဂွံကဵုပိုဒ်မ္ဂး အကုသလာဓမ္မာဂှ်တုန် အကုသဵုစိုတ် ၁၂၊ စေတသိက် ၂၇-မဂွံရ။ ပံၚ်သီုၜါပြကာဂှ် ဒှ်၉၈-ရ။ ဌာန်သွက်ဂွံဓဝ် ၉၈-ဂမၠိုၚ် ဂွံက္တဵုဒှ်ဗွဲဒွါရတုန်။ ကာယဒွါရ၊ ဝစဳဒွါရ၊ မနောဒွါရ၊ ရဴဝွံ မၞုံတၟေၚ်ပိပြကာရ။ သွက်ဒွါရ ပိပြကာဂွံက္တဵုဒှ် ဗွဲစရိုတ်တုန်။ ကာယသုစရိုတ်-၃၊ ကာယဒုစရိုတ်-၃၊ ဝစဳသုစရိုတ်-၄၊ ဝစဳဒုစရိုတ်-၄၊ မနောသုစရိုတ်-၃၊ မနောဒုစရိုတ်-၃၊ ရဴဝွံ မဒှ်သုစရိုတ် ၁၀-ပြကာ၊ ဒုစရိုတ် ၁၀-ပြကာရ။

၄။ စၞောန်ထ္ၜးကဵုသုစရိုတ် ၁၀-ပြကာ

ပၞောဝ်ကံ ၂၀-မက္တဵုဒှ် ပ္ဍဲဒွါရဂမၠိုၚ်ဂှ် ဒါန၊ အပစာယန၊ ဝေယျာဝစ္စ၊ ပိပြကာဝွံ ဒှ်ကာယသုစရိုတ်ပိရ။ ဓမ္မဒေသနာ၊ ဘာဝနာ၊ ပတ္တိဒါန၊ ပတ္တာအနုမောဒနာ၊ ပန်ပြကာဝွံ ဒှ်ဝစဳသုစရိုတ်ပန်ရ။ သဳလ၊ ဓမ္မသဝန၊ ဒိဌိဇုကမ္မ ပိပြကာဝွံ မဒှ်မနောစရိုတ်ပိရ။

၅။ စၞောန်ထ္ၜးကဵုဒုစရိုတ် ၁၀-ပြကာ

ပါဏာတပါတ၊ အဒိန္နာဒါနာ၊ ကာမေသုမိစ္ဆာစာရ၊ ပိပြကာဝွံ ကာယဒုစရိုတ်ပိ မ္ဂးယၟုရ။ (သုရာမွဲဂှ် တၞီလုပ်လၟိဟ် ပ္ဍဲကာမေသုမိစ္ဆာစာဂ-ရ။) မုသာဝါဒ၊ ဝိသုဏဝါစာ၊ ဖရုသဝါစာ၊ သမ္ဖပ္ပလာပ၊ ၄-ပြကာဝွံ ဒှ်ဝါစဳဒုစရိုတ်-၄ ရ။ အဘိဇ္ၛာ၊ ဗျာပါဒ၊ မိစ္ဆာဒိဌိ၊ ၃-ပြကာဝွံ မဒှ်မနောဒုစရိုတ် ၃-ရ။ ရဴဝွံ ဗွဲစရိုတ်မက္တဵုဒှ် ပ္ဍဲဒွါကုသဵုကံစှ်-အကုသဵုကံစှ် ပံၚ်တုဲ ဒှ်ကံၜါစှော်ရ။ ကံၜါစှော်ဝွံ ပံၚ် ကေုာံ သဘဴဓဝ် ၉၈-မတွံကၠုၚ်တုဲတေံမ္ဂး ဒှ်အာ ၁၁၈-ရ။

၆။ စၞောန်ထ္ၜးဟိုတ်နူသဘဴဓဝ်ဂမၠိုၚ်တွံတုဲ ဗီုကံဂမၠိုၚ်က္တဵုဒှ်ကၠုၚ်ပၠန်

ဟိုတ်သဘဴဓဝ် ၁၁၈၈-ဂမၠိုၚ်ဂှ်တုဲ ဗီုကံဂမၠိုၚ် မက္တဵုဒှ်ကၠုၚ်ဂှ်တုန်။ ဟိုတ်နူဖဵုကံ အတိုၚ်မဟီုကၠုၚ်လဝ်တုဲဂှ် ပွမက္တဵုဗဒှ်ကဵုဝိပက်၊ ပဋိသန္ဓိ၊ ကဋတ္တာရုပ်ဂှ် “ဇနကကံ” မ္ဂးယၟုရ။ ပတံနူပဋိသန္ဓိတုဲ ပွမထံက်ပၚ်ပခိုၚ်ကဵု ဗွဲအတိုၚ်လၟေၚ်ဂှ် “ဥပထမ္ဘကကံ” မ္ဂးယၟုရ။ ကုသဵုကံမထံက်ပၚ်လဝ်တုဲဂှ် ပွမအကုသဵုကံ မပ္ဍဵုပ္ဍိုက်ကၠေံကီု၊ အကုသဵုကံမထံက်ပၚ်လဝ်တုဲဂှ် ပွမကုသဵုကံ မပ္ဍဵုပ္ဍိုက်ကၠေံကီုဂှ် “ဥပဝဳဠကကံ” မ္ဂဂးယၟုရ။ ပ္ဍဲအဃောကုသဵုကံ မကဵုဖဵုဂှ် အကုသဵုကံပြာပ်ကၠုၚ်တုဲ ပွမသ္ကုတ်ကၠေံကီု။ ပ္ဍဲအဃော အကုသဵုမကဵုဖဵုဂှ် ကုသဵုကံပြာပ်ကၠုၚ်တုဲ ပွမသ္ကုတ်ကၠေံကီုဂှ် “ဥပဃာတကကံ” မ္ဂးယၟုရ။ ရဴဝွံ ဗွဲကိစ္စကံ ဒှ်ပန်ပြကာရ။

၇။ စၞောန်ထ္ၜးဗွဲဥပ္ပမာပၠန်

(ဥပ္ပမာ) အထိုက် အတန် အဃောကာလဇကု မပ္တိတ်ဒၟံၚ်လွဳကဵုကုသဵုကံ - အကုသဵုကံဇကုဂှ် တုပ်ပမာညံၚ်ရဴ သၟာဇမိက်ဗ္ၚတံ ပ္တိတ်တဴလွဳကဵုထဲတိရ။ “ဇနကကံ”ဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴဖ္ဍိုတ်တိတုဲ မဖျေံဏာမရ။ “ဥပထမ္ဘကကံ”ဂှ် တုပ်သၟဟ်ညံၚ်ရဴမတက်ဇုက်ဂၞၚ် ပၠောပ်ဍာ်ရ။ “ဥပဝဳဠကကံ”ဂှ် တုပ်သၟဟ်ညံၚ်ရဴ အဃောမပ္တိတ်ဒၟံၚ်လွဳဂှ် ဗြဲဝေၚ်အာတုဲ သြောံကှ်အာကီုရ။ “ဥပဃာတကကံ”ဂှ် တုပ်သၟဟ်ညံၚ်ရဴ အဃောမပ္တိတ်ဒၟံၚ်လွဳဂှ် ပၟတ်ဂြိုပ်ကၠုၚ်တုဲ မတူအာကီုရ။ ဣဝွံ မဒှ်ဥပ္ပမာရ။

၈။ စၞောန်ထ္ၜးပူဂဵုတုန်

(ကုသဵုကံ) လ္ပာ်ကုသဵုကံဂှ် ညံၚ်ရဴပူဂဵုလဵုဂှ်ရော။ ညံၚ်ရဴဒေဝဒတ်တံရ။ ဒေဝဒတ်ဂှ် ပွမကလိဂွံပဋိသန္ဓိဝိပက် ကဋတ္တာရုပ် ပ္ဍဲဂကူသာကျဝၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူကုသဵု “ဇနကကံ” မ္ဂးယၟုရ။ နူမကလိဂွံပဋိသန္ဓိဂှ် သ္ပတံတုဲ စဵုကဵုစိုပ်မကလိဂွံသ္ပခမဳ ပ္ဍဲဇရေၚ်ကျာ်တြဲတုဲ ပွမကလိဂွံၛာန်သမာပတ်ဂှ် “ဥပထမ္ဘကကံ” မ္ဂးယၟုရ။ ပတံနူမမှာဒုဟ် ပ္ဍဲလ္တူကျာ်တုဲ မတသိုတ်အာနူၛာန်တုဲ စဵုကဵုအာစိုပ်ဌာန် တိမၚိတ်ဖျေံဏာဂှ် “ဥပဝဳဠကကံ” မ္ဂးယၟုရ။ အာစိုပ်ဌာန်ဂှ်တုဲ ပ္ဍဲကာလတိမၚိတ်ဖျေံဏာဂှ် “ဥပဃာတကကံ” မ္ဂးယၟုရ။

လ္ပာ်အကုသဵုကံဂှ် ညံၚ်ဇမ္ဗုကတံဂှ် စၟတ်ကေတ်ရ။ ပွမကလိဂွံပဋိသန္ဓိဝိပက် ကဋတ္တာရုပ် ပ္ဍဲဂကူဒေါၚ်စဏာဂှ် အကုသဵု “ဇနကကံ” မ္ဂးယၟုရ။ ပတံနူပဋိသန္ဓိဂှ် စဵုကဵုစိုပ်အဝယ် မစအသုဘ မသတိက်ပ္ဍဲတိ ဟွံမွဲကဵုဗွိုက်လတက်။ ဝါ၊ ဟွံဗိုက်ဗွိုက်လတက်ဂှ် ပွမ္ဒးဒုၚ်စသိုၚ်ဒၟံၚ်ဒဒိုက် ဟိုတ်နူအကုသဵုကံ မြဴသာ်ဝွံ စဵုကဵုကလိဂွံ ကလၚ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ်ကျာ်တြဲဂှ် အကုသဵု “ဥပထမ္ဘကကံ” မ္ဂးယၟုရ။ ပတံနူကလိဂွံ ကလၚ်ကေတ်ဓရ်ကျာ်တုဲ ကလိဂွံဇာတိသရညာဏ် စဵုကဵုစိုပ်ဂေါတြဘူဂှ် ကုသဵု “ဥပဝဳဠကကံ” မ္ဂးယၟုရ။ နူဂေါတြဘူဂှ် တိုန်အာတုဲ ပ္ဍဲကာလမကလိဂွံအာစိုပ် သောတာပတ္တိမဂ်ဂှ် ကုသဵုကံပြာပ်ကၠုၚ်တုဲ ပွမသ္ကုတ်ကၠေံဖဵုအကုသဵုဂှ် “ဥပဃာတကကံ” မ္ဂးယၟုရ။ ရဴသာ်ဝွံ စၞောန်ထ္ၜးကဵုဗွဲကိစ္စကံပန်ပြကာ နကဵုသရုပ်ဥပ္ပမာပူဂဵုတုဲရ။

၉။ စၞောန်ထ္ၜးသရုပ်ကံဗွဲလၟေၚ် မကဵုဖဵုပန်ပြကာ

ဂရုကံ၊ အာသန္နကံ၊ အာစိဏ္ဏကံ၊ ကဋတ္တာကံ၊ ရဴဝွံ ဗွဲလၟေၚ်မကဵုဖဵု ကံတိတ်ဒှ်ပန်ပြကာရ။ ပ္ဍဲအရာကုသဵု ကရုကကံဂှ် ပဉ္စနန္တရိယကံ မ္ဂးယၟုရ။ ပ္ဍဲအရာကုသဵုကရုကကံဂှ် မဟဂ္ဂိုတ် လောက္ကုတ္တဵုကံ မ္ဂးယၟုရ။ အာသန္နကံမ္ဂးဂှ်တုန်၊ ကုသဵုကံ-အကုသဵုကံ၊ မဂပ်ဝ်ပ္တုဲလဝ် ပ္ဍဲကာလမညန်ကဵုစုတိ မဂပ်ဝ်ဗှ်ဗၞုဟ် ပ္ဍဲကာလမညန်ကဵုစုတိ မ္ဂးယၟုရ။ အာစိဏ္ဏကံမ္ဂးဂှ်တုန်၊ ကုသဵုကံ-အကုသဵုကံ၊ မဂပ်ဝ်လ္ၚတ်လဝ် ဟွံဂွံသ္ကုတ်ခြာ မ္ဂးယၟုရ။ ကဋတ္တာကံမ္ဂးဂှ်တုန်၊ ကံအယာံမာတ်မပ္တုဲ ကာလလဆောဝ်ကုသဵု ကာလလဆောဝ်အကုသဵု မ္ဂးယၟုရ။ ရဴသာ်ဝွံ မၞုံလက်သန်ပန်ပြကာရ။

၁၀။ စၞောန်ထ္ၜးဗွဲဥပ္ပမာပၠန်

ပၞောဝ်ပန်ပြကာဂမၠိုၚ်ဂှ် ကရုကကံမ္ဂးဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴကေသရာ သၟိၚ်ဇာဒိသိုၚ်ရ။ သဘဴသၟိၚ်ဇာဒိသိုၚ်မ္ဂးဂှ် သတ်တိရိစ္ဆာန်ဂမၠိုၚ် မမိက်ကဵုမွဲမွဲ ဂြိုဟ်ပလီုကၠေံဟွံမာန်ရ။ ဥပ္ပမာညံၚ်သာ်ဂှ်ကီုရ။ သဘဴကရုကကံမ္ဂးဂှ် ကံတၞဟ်သ္အာၚ်ဂမၠိုၚ် မမိက်ကဵုမွဲမွဲ တၞဟ်နဆေဝ်ဒဝ်ကေပံဖဵုဍေံမ္ဂးဂှ် ဟွံသၟဟ်ရထရောၚ်။ အာသန္နကံမ္ဂးဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴဂၠဴဒမျုရ။ သဘဴဂၠဴဒမျုမ္ဂးဂှ် ပ္ဍဲကာလမက္လေၚ်စဴကၠုၚ် နူဌာန်မဂၠာဲစစၞတုဲဂှ် ဒှ်လက်ကရဴညးအိုတ်တုဲ၊ ဒးသတိက်တဴပ္ဍဲခရိုၚ်ရ။ ပ္ဍဲအခါကာလပံက်ခရိုၚ်မ္ဂး ဂွံတိတ်အာကိုပ်ကၠာနူဂၠဴဂမၠိုၚ်ရ။ ဥပ္ပမာညံၚ်သာ်ဂှ်ကီုရ။ ဟိုတ်နူမက္တဵုဒှ်ညန်လောန် လ္တူညးဂမၠိုၚ်ရောၚ်။ အာစိဏ္ဏကံမ္ဂးဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴဗွိုက်လတက်ဇကု မဗိုက်လတက်လဝ်လၟိုန်ရ။ ဟိုတ်နူမဂပ်ဝ်ဗှ်ဗၞုဟ်ဒၟံၚ်လၟိုန်၊ ဟွံဂွံသ္ကုတ်ခြာရောၚ်။ ကဋတ္တာကံမ္ဂးဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴ ဗွိုက်လတက်တၟိတၟိ မထပ်စွံပ္တန်လဝ် ဗွဲမဒးရးတုဲ ပ္ဍဲအခါနွံပၟိက်မ္ဂး ပ္တိတ်တုဲ မဗိိုက်လတက်တဴရောၚ်။

၁၁။ စၞောန်ထ္ၜးဗွဲပူဂဵုတုန်

ပၞောဝ်လ္ပာ်အကုသဵု ဂရုကကံကဵုဖဵု ဗွဲပူဂဵုတုန်။ သၟိၚ်အဇာတသတြုဂှ် ပ္ဍဲတ္ကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲ အလုံအိုဿီု ဒဒှ်ရဍိုက်ပေၚ်တဴ ကေုာံ ဓဝ်သဒ္ဓါ ဟွံမွဲကဵုပ္တောံၜတ် သ္ပသၠဲလၜေါ်ကဵုကျာ် လုကဴဗ္တံတ္ၚဲဟွံပိုတ်သ္ကုတ် ၜိုန်ပ္တုဲတဴကုသဵုစဵုကဵု ထေက်ကဵုကလိဂွံမဂ်ဖဵုကီုလေဝ်၊ သွက်ဂွံဆေဝ်ဒဝ်ကၠေံ ဂရုကကံ မပရိုက်ဂစိုတ်လဝ် သၟိၚ်မအံက်ဇကုဂှ် ဟွံမာန်တုဲ ဒးစှ်ေဒုၚ်နရက်ဏီရ။

(လ္ပာ်ကုသဵု ဂရုကကံ ကဵုဖဵု) အၚ်္ဂုလိမာလထေရ်ဂှ် ၜိုန်ရပြိုက်ဂစိုတ်ကၠေံသတ်ဂမၠိုၚ် မကုတ်ကေတ်လ္ပုဟ်တဲ မၞုံကဵုဒုဟ်အကုသဵုကံ ဟွံမွဲကဵုဗၞတ်ဗ္ၜတ်ကီုလေဝ် ဟိုတ်နူကလိဂွံဒှ်အာတၠအရှန် အာစိုပ်လောက္ကုတ္တဵုကုသဵုတုဲ ဒုဟ်တံဂှ် လာဲလေၚ်အာ၊ ဗွဲမသက္ကုသၟေဟ်ရ။ ဣဝွံ မဒှ်သက်သဳသာဓက ကုသဵု-အကုသဵု ဂရုကကံ မ္ဂးယၟုရ။

(အကုသဵုအာသန္နကံ) အာသန္နကံဂှ် ထံက်ကဵုပူဂဵုလဵုတုဲ သ္ဂောံတီကေတ်မာန်ဂှ်ရော။ ထံက်ကဵုတမ္ဗဒါဌိကတံတုဲ သဂွံတီကေတ်မာန်ရ။ တမ္ဗဒါဌိက ညးမပြိုက်ဂစိုတ်မၞိဟ်ဂှ် ၜိုန်ရပြိုက်ဂစိုတ်ဒၟံၚ်မၞိဟ် လုကဴ ဗၞတ်မွဲလအိတ်အာယုက်ကီုလေဝ် ဟိုတ်နူဂွံကဵုဒါန်ပိဏ္ဍပါတ် ကုမှာထေရ်သာရိပိုတ်တုဲ ပ္ဍဲတ္ၚဲမကလိဂွံကလၚ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ်ဂှ် စုတိအာတုဲ ကလိဂွံက္တဵုဒှ် ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်တေံရ။

(သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန်) ညးဇၞော်တမ္ၚာဇာဇၟိက် ဓမ္မိကဂှ်လေဝ် ပ္ဍဲကာလမညန်ကဵုဂစိုတ်ဂှ် ဘိက်နိမန်နၚ် မှာထေရ်အနုရုဒ္ဓတုဲ ဟိုတ်နူမကလိဂွံ ကလၚ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ်တုဲ ဂွံက္တဵုဒှ်ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်တေံရ။

(အကုသဵုအာသန္နကံ) ဂၞကျာ်မလ္လိကာဂှ် သီုကဵုမသ္ပသၠဲလ္ၜော်ကဵုကျာ်လၟိုန်၊ ဟွံသ္ကုတ်ခြာ၊ ပ္ဍဲကာလမညန်စုတိတေံဂှ် ဟိုတ်နူမဗှ်ဗၞုဟ်ကဵုဒုဟ်ဇကု မမှာလဝ်ဒုဟ် ပ္ဍဲတြုံတၠသ္ၚိမွဲဝါဂှ်တုဲ ဒးစှ်ေအာစိန်ဂၠက်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲနရက်အဝဳစိတေံရ။ သၟိၚ်ဇၞော်ဓမ္မသောကဂှ် ရေၚ်တၠုၚ်နၚ်ပိဋကတ်ပိတုဲ ကဵုဗျာပ်တြးအာ အလုံတ္ကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲအိုသီုတုဲ ပ္တန်ကဵုဂအာၚ်ကုသဵု မပ္တံကဵုဂၠံဓာတ်စေတဳ ကမၠိုၚ် ကၟာ ဘာ သီ ပွမသၠးကဵုဒါန်ကောန်တြုံ-ကောန်ဗြဴ ကဵုသ္ပဂမဳရ။ ၜိုန်ရနွံကဵုကုသဵုကံ မဇၞော်ကၠး သၠဲလးတဴ သာ်ဂှ်ကီုလေဝ် ပ္ဍဲကာလမညန်ကဵုစုတိဂှ် ထေဲပၞတ်တုဲ ဟိုတ်နူမ္ဒးစုတိအာဂှ်ရ ဒးအာက္တဵုဒှ် ဇြုံကၠန်ဇၞော်မွဲရ။ ထံက်ကဵုဝတ္ထုသက်သဳသာဓက သာ်ဝွံတုဲ ဂွံတီကေတ်ရ။

(ကုသဵုအာစိဏ္ဏကံ) ဟိုတ်ဖဵုအာစိဏ္ဏကံတုန်။ ဥပ္ပးဓမ္မိကဂှ် ပ္ဍဲမွဲဂိတုဒစာံသဳ မၚ်မွဲတဴဓဝ်သဳလတုဲ စွံပ္တန်လဝ်နိစ္စဘတ် ကုသၚ်ဂမၠိိုၚ် မၞုံပဓာန်ကျာ်တြဲ ပ္တုဲတဴစရၚ်ဓဝ်ကုသဵုလၟိုန် ဟွံဂွံသ္ကုတ်ခြာရ။ ပ္ဍဲကာလမညန်ကဵုစုတိဂှ် ကွဳဖုဿရတ် နူဍုၚ်သွဝ်တြဴဘုံတံဂှ် စှ်ေကၠုၚ်ပၠံၚ်ပ္ဍိုက်ကေတ်တုဲ ဂွံအာက္တဵုဒှ် ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်တုဿိတာပူတေံရ။

(အကုသိုလ်အာစိဏ္ဏကံဂှ် ညံၚ်ရဴညးလဵုဂှ်ရော) ညံၚ်ရဴဃောဃာတက-စုန္ဒတံဂှ် သမ္တီကေတ်ရ။ ဂေါဃာတက ညးမပြိုက်ဂစိုတ်ဂၠဴ၊ စုန္ဒ ညးမပြိုက်ဂစိုတ်ကၠိက်တံဂှ် နူကၠာဟွံပကာဂစိုတ်ဏီ လုကဴထပှ်တ္ၚဲဂှ် လရိုအ်ကရေဲဒၟံၚ် ညံၚ်ရဴဂၠဴ-ညံၚ်ရဴကၠိက်တုဲ ပ္ဍဲကာလမစုတိအာတုဲဂှ် ဒးစှ်ေက္တဵုဒှ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘုံနရက် မဟာအဝဳစိတေံရ။ နိဿဲကေတ်ကဵု သက်သဳသာဓက မကၠုၚ်နူပြကိုဟ်တံဂှ် တံဂှ်တုဲ၊ ဂွံတီကေတ်ရ။

(ကဋိတ္တာကံ) ဗွဲစၟတ်မ္ဂး ကဋတ္တာကံကဵုဖဵုဂှ် ဂၠိုၚ်တဴရ။ ဍေံဏာဗစိုပ်ကဵု ဗွဲမဗဗွဲကဵုသုဂတိဘုံ-ဒုဂ္ဂတိဘုံ ၜါပြကာအိုတ်ရ။ ရဴသာ်ဝွံ မဒှ်ဗီုလၟေၚ်ကံကဵုဖဵု ၄-ပြကာရ။

၁၂။ စၞောန်ထ္ၜးဗီုကံ ဗွဲဌာန ပန်ပြကာ

ဒိဌဓမ္မဝေဒနိယကံ ဥပပဇ္ဇဝေဒနိယကံ၊ အပရာပရိယဝေဒနိယကံ၊ အဟောသိကံ၊ ရဴဝွံ ဗွဲဌာနမကဵုဖဵု ဒှ်ပန်ပြကာရ။

(ဗွဲဥပ္ပမာတုန်) “ဒိဌဓမ္မဝေဒနိယကံ”ဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴညးကမၠောန် မလိၚ်ကၠောန်စတ္ၚဲရ။ ၚုဟ်မလိၚ်ကၠောန်လဝ်ပ္ဍဲတ္ၚဲဏံဂှ် ကလိဂွံတ္ၚဲဏံတုဲ ရပ်စပ်သုၚ်စောဲတ္ၚဲဏံကၠေံရ။ “ဥပပဇ္ဇဝေဒနိယကံ”ဂှ်၊ တုပ်တဴညံၚ်ရဴ ညးသၟာဂူၚတံတံရ။ ညးသၟာဂူဗ္ၚတံဂှ် နူကဵုတမ်သၞာံဂှ် ကၠောန်လဝ်တုဲ ပ္ဍဲအခါကာလ စိုပ်ကၞောတ််သၞာံတေံမ္ဂး ဂွံဒုၚ်စသိုၚ်ရ။ “အပရာပရိယဝေဒနိယကံ”မ္ဂးဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴ ဒြပ်အာဲကၟာဲ မရပ်စပ်သုၚ်စောဲ ဟွံဂွံပိုတ်သ္ကုတ် စဵုကဵုစိုပ်အဆက် ကောန်-စဴ-စေက် တေံရ။ “အဟောသိကံ”မ္ဂးဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴ ညးမဗိုတ်ကၠဟ်ဏာ ဝတ္ထုမမိက်ကဵုမွဲမွဲ သွက်ဂွံကဵုညး မတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဩၚ်ကြုၚ်လ္ပာ်တေံ သီုကဵုဟွံဂွံစိုပ်သ္ကေမ်တဲတုဲ သၟးညံၚ်မဒတုံစှ်ေအာ ပ္ဍဲဂတာက္ၜဳဂၚ်ဂှ်ကီုရ။ ဣဝွံ မဒှ်ဥပ္ပမာရ။

(ဗွဲပူဂဵုတုန်) (ကုသိုလ်ဒိဌဓမ္မဝေဒနိယကံ) ညးဒိုက်ဂတ်“မၚ်ဗၠာဲပုဏ္ဏ”ဂှ် ကဵုဒါန်ဆုဒက-ဍာ်လာၚ်မုက် ကုမှာထေရ်သာရိပိုတ်ရ။ သမ္ဘာဂှ်လေဝ် ကဵုဒါန်ယာဂုရ။ ပတံနူတ္ၚဲဂှ်တုဲ လုကဴဗၞတ်မွဲအာယုက်ဂှ် တိအိက်ထဲ တိအိက်ခရးဂမၠိုၚ်ဂှ် ဒှ်အာထဝ်အိုတ်ရ။ ဆဂှ်ဟွံသေၚ်ဏီ မၞုံဥပ္ပးမွဲ ဒ္ဂိုန်ကေတ်သဳဥပုဟ်တုဲ တန်ဒၟံၚ်အတိုၚ်ဒၠောံဗ္တောန် တၠဳမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ ပြာပ်လုပ်အာဂြိုပ် မၚ်မွဲတဴသဳလ ပ္ဍဲသၟဝ်တၞံဇြဲသုံရ။ ပ္ဍဲကာလဂှ် ရတ်ထပှ်ပြကာ မပ္ဍက်လဝ်ပ္ဍဲလ္တူကွဳ ၅၀၀-ဂှ် ဒေဝတဴတံ ဇိုန်ကဵုဥပ္ပးဂှ်ရ။

(သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန်) မၞုံသၟတ်ဗြဴမွဲ ပ္ဍဲတ္ကံသိၚ်ဃဵုတေံဂှ် တၞဟ်နၚဳအောဟ် ပြာပ်တိတ်အာဂြိုပ်တုဲ ဂွံဆဵုကေတ်တၠအရှန်မွဲဇကုတုဲ ထိုက်ခွာပ္တိတ် ယာတ်ကၞေဟ်ဇကုတုဲ ကဵုဒါန်ကုတၠအရှန်ဂှ်ရ။ တၠအရှန်ဂှ် စ္ဍးအာနူဌာန်ဂှ်တုဲ ဟွံသက်ဂတာပ်လံ သၟတ်ဗြဴဂှ် ကလိဂွံယာတ်ဒိပ် ဒေဝတဴ ၅၀၀-ဂတှ်ေရ။ ဣဝွံ မဒှ်ကုသဵု ဒိဌဓမ္မဝေဒနိယကံ မ္ဂးယၟုရ။

(အကုသဵုဒိဌဓမ္မဝေဒနိယကံ) “ဗြဴစိဉ္စမဏဴ”ဂှ် ဟိုတ်နူမမှာအာဒုဟ် ပ္ဍဲကျာ်တြဲတုဲ ပ္ဍဲဒိဌ ဂတမတ်ဂှ်ဟေၚ် တိၚိတ်ဖျေံဏာရ။ မူ-တၠဳမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ သၟိၚ်သာကျဝၚ် “သုပ္ပဗုဒ္ဓ”ဂှ် ပွတိမၚိတ်ဖျေံဏာကီု ကောန်သေဌဳ“နန္ဒ”ဂှ် ဟိုတ်နူမမှာဒုဟ် ပ္ဍဲအရှန်ဗြဴ “ဥပ္ပလဝဏ်”တုဲ ပွတိမၚိတ်ဖျေံဏာကီု၊ ကောန်ဗြဴသေဌဳ ဍုၚ်ဗာရာဏသဳ “ရေဝတဳ”ဂှ် ဟိုတ်နူမမှာဒုဟ် ပ္ဍဲလ္တူခမဳသၚ်တုဲ သီုကဵုမဂျိုၚ်တဴလမျီုဂှ် သၟိၚ်ဒေဝတဴဇၞော်ပန် ဂိုၚ်ကေတ်တုဲ ပွမဗိုတ်လှောဝ်ဖျေံဏာ ဍုၚ်နရက်တေံကီု၊ ပူဂဵုဂမၠိုၚ်တွံ မဒှ်ဖဵုအကုသဵု ဒိဌဓမ္မဝေဒနိယကံ မ္ဂးယၟုရ။

(ကုသဵု ဥပပဇ္ဇဝေဒနိယကံ) ကောန်သေဌဳ မဌကုဏ္ဍလဳဂှ် ဟိုတ်နူမလျုၚ်သ္ဇုၚ်သ္ဍိုက်တဴ လျးကျာ်တြဲမဗလးနၚ်ဂှ်တုဲ စုတိအာနူဘဝဂှ်တုဲ ကလိဂွံအာက္တဵုဒှ် ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်တာဝတိံတေံရ။

(ဆဂှ်ဟွံသေၚ်ဏီ) မၚ်ဗၠာဲဆတ္တမာဏဝဂှ် ဒဂိုန်ဂိုၚ်ကေတ်သရဏဂုဏ် ပ္ဍဲကဵုဇရေၚ်ကျာ်တြဲတုဲ ပြာပ်အာဍုၚ်ဥက္ကဌရ။ အဃောမအာဒၟံၚ် ပ္ဍဲအကြာဂၠံၚ်တရဴဂှ် ကမၠတ်တံပြိုက် ဂစိုတ်ကၠေံရ။ ပ္ဍဲမသက်သၟိၚ်ဂှ် ကလိဂွံက္တဵုဒှ် ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်တာဝတိံတေံရ။

(သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန်) ညးဗၞိက်မၚ်ဗၠာဲနန္ဒမွဲလေဝ် ပြာပ်အာဇရေၚ်ဌာန်ကျာ်တြဲ ပ္ဍဲဂြိုပ်မိဂဒါဝိုန်တုဲ ပွမကဵုဒါန် သ္ပပူဇဴကီု၊ ပွမဒဂိုန်ကေတ်သရဏဂုဏ် သဳမသုန်-သဳဥပုဟ်ကီု၊ ဟိုတ်နူကုသဵုဂှ် စုတိအာတုဲ ဂွံက္တဵုဒှ် ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်တာဝတိံတေံရ။ ပူဂဵုဂမၠိုၚ်ဝွံ ဟိုတ်နူဖဵုကုသဵုဥပပဇ္ဇဝေဒနိယကံ မ္ဂးယၟုရ။

(အကုသဵု ဥပပဇ္ဇဝေဒနိယကံ) သၟာဆူမတ်သၟိၚ်ပဿိုန်ဂှ် ဟိုတ်နူၜုၚ်တက် (ပကီုဒွဵုဒွိုက်) ကဵုပူဂဵုတၠအရှန်တုဲ စုတိအာနူဘဝဂှ်တုဲ ဒးဒုၚ်တဴဘဲနရက် အဝဳစိတေံရ။ ဆဂှ်ဟွံသေၚ်ဏီ ဗြမၞးဒေါဒေယျဂှ် ညာတ်တၠဳမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲမ္ဂး သီုကဵုဟွံသ္ပရှ်ေသှ်ေရဴဂဴတုဲ ကော်ဝေၚ်နကဵုဂလာန်မ္ဂး ဘောဂေါတမ-ဘောဂေါတမရ။ ဟိုတ်နူမကော်ခဴ ဟွံပဂရုရှ်ေသှ်ေရဴဂဴ ဟွံပအသုၚ်တုဲ ပ္ဍဲမသက်သၟိၚ် စုတိအာနူဘဝဂှ်တုဲ ဒးအာက္တဵုဒှ် ကၠဵုတိရိစ္ဆာန်ရ။

(သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန်) ကာလကဏ္ဏိ မဒှ်မိဒကိုပ်ပၞာန်ဇၞော်ဂှ် ညာတ်ဒးဒကိုပ်ပၞာန်ဇၞော် မဘိက်နိမန်နၚ်သၚ် မဒှ်စၞးမအံက်ဇကုတုဲ ကဵုတဴဒါန်ပိဏ္ဍပါတ်ဂှ် ဟိုတ်နူမစောန်စိုတ် သအေတ်သပါန်တုဲ ၜေဟ်လက်ဆဴတဴရ။ စုတိအာနူဘဝဂှ် က္တဵုဒှ်ပြိုတ်ၝောံတုဲ ဒးစဒၟံၚ်ပတိုဟ်ဆီသမ်အုဲ အသုဘသမ်အုဲရ။ ဣဝွံ မဒှ်အကုသဵု ဥပပဇ္ဇဝေဒနိယကံ မ္ဂးယၟုရ။

(ကုသဵု-အပရာပရိယဝေဒနိယကံ) ဇောတိကသေဌဳဂှ် ပွမကလိဂွံဘုံလွဳမာန်၊ ဆုကဝ်လဗဗြိုက်၊ ဗြဴညးတ္ကံ ဥတ္ဝရဂုရုကီု၊ မေဏ္ဍကသေဌဳဂှ် ပွမကလိဂွံကဝ်လဗဗြိုက် ရုပ်ဗ္ၜေံထဝ်ကီု၊ ကာကဝလ္လိယသေဌဳဂှ် ပွမကလိဂွံကဝ်လဗဗြိုက် ရုပ်ခ္ဍာ်ကီု၊ ဇဋိလသေဌဳဂှ် ပွမကလိဂွံဒဵုထဝ်ကီီု၊ ပွမကလိဂွံသမ္ပတ္တိပိုန်ဟာန် မပ္တံမြဴသာ်ဝွံဂှ် ဟိုတ်နူဖဵုကုသဵု အပရာပရိယဝေဒနိယကံ မ္ဂးယၟုရ။

(အကုသဵု- အပရာပရိယဝေဒနိယကံ) တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲဂှ် ပွက္ဍိုပ်မဂိကီု၊ ပွဂၞိၚ်မဂိကီု၊ မှာထေရ်သာရိပိုတ်ဂှ် ပွမဇအအ်ဆီကီု မှာထေရ်မုဂ္ဂလာန်ဂှ် ပွမ္ဒးဒုၚ်တဴ ဘဲကမၠတ် ၅၀၀-ဂမၠိုၚ်၊ မၜုၚ်တက်ကီု။ မှာထေရ်ပုတိဂတ္တဂှ် ပွမ္ဒးဒုၚ်တဴ ဘဲယဲဝေဒနာ လ္တေၚ်ဇုတ် မခရိုဟ်တဴကိီု။ စက္ခုပါလထေရ်ဂှ် ပွမတ်မကၠက်အာကီီု၊ သၟိၚ်ဇၞော်ဗိမ္ဗိသာရဂှ် ကောန်ဇကု ပြိုက်ဂစိုတ်တုဲ ပွမ္ဒးပကာဂစိုတ်ကီု။ ပူဂဵုဂမၠိုၚ်ဝွံ ဟိုတ်နူအကုသဵု အပရာပရိယဝေဒနိယ ကံမ္ဂးယၟုရ။

(ကုသဵုအဟောသိကံ) ကောန်သေဌဳဍုၚ်ဗာရာဏသဳဂှ် သီုကဵုမဒှ်တဴပူဂဵုတိဟိုတ်၊ ကြက်ကလိဂွံဓရ်လောက္ကုတ္တဵု မဂ်ဖဵုပိလ္တူ ဟိုတ်နူပံၚ်ဖက်ဒးကဵုမိဿဟာဲ ကေုာံ ပူဂဵုဓမုၚ်သုရာတုဲ ပွမ္ဒးအာစိုပ်လလေၚ် လဟုတ်အာနူပိုန်ဒြပ်ဟွံက ဒစာံစှော်ကိုဋ်ကီု၊ ပွမ္ဒးသ္ၚောံလ္ၚု သန်ဂြာံအာ နူဓရ်လောက္ကုတ္တဵု မအာစိုပ်မဂ်ဖဵု ပိလ္တူတံဂှ်ကီု၊ ဆဂှ်ဟွံသေၚ်ဏီ သၟိၚ်ကလျာဏဳဂှ် သီုကဵုမဂွံဒုၚ်စသိုၚ်ဒၟံၚ် ကဵုတသိုက်မြုနန်ထဝ်၊ ဗွဝ်ပိုန်ဟာန်၊ ဟိုတ်နူမမှာအာဒုဟ် ပ္ဍဲလ္တူပူဂဵုတၠအရှန်ဂမၠိုၚ်တုဲ ပွမ္ဒးသ္ၚောံလ္ၚုသန်ဂြာံအာ နူကဵုကၟိန်ဍုၚ်က္ဍိုၚ်ဗ္တာၚ်ကီု၊ မွဲသ္အာၚ်ပၠန် သၟိၚ်ဂလာဗုဂှ် ဟိုတ်နူမမှာအာဒုဟ် ပ္ဍဲလ္တူရသိခန္တဳဝါဒဳတုဲ မ္ဒးလဟုတ်ယုတ်အာ နူကဵုတသိုက်ပိုန်ဟာန် နန်လွဳမာန်ဇကု မဒုၚ်စသိုၚ်ဒၟံၚ်တံဂှ်ရ။ ရေဝတဳဂှ် သီုကဵုမကလိဂွံပိုန်ဟာန်ဘိုက်ဘက်၊ ဟိုတ်နူမမှာအာဒုဟ် ပ္ဍဲလ္တူရတ်ပိပြကာတုဲ၊ မ္ဒးလဟုတ်အာ နူကဵုပိိုန်ဒြပ်ဂှ်ရ။ ဒေဝဒတ်ဂှ် သီုကဵုမကလိဂှ်ၛာန်သမာပတ်၊ ဟိုတ်နူမမှာအာဒုဟ် ပ္ဍဲကျာ်တြဲတုဲ မ္ဒးလဟုတ်ယုတ်အာ နူၛာန်သမာပတ်ဇကု မကလိဂွံလဝ်တံဂှ်ရ။ ပွမလဟုတ်ယုတ်အာ နူပိုန်ဒြပ် မြဴသာ်ဝွံအိုဿီုဂှ် ကုသဵုအဟောသိကံ မ္ဂးယၟုရ။

(အကုသဵုအဟောသိကံ) မှာထေရ်အၚ်္ဂုလိမာလဂှ် သီုကဵုမပြိုက်ဂစိုတ်လဝ် သတ္တံဗွဲမဂၠိုၚ်၊ ဟိုတ်နူကလိဂွံညာတ်ကေတ်ကျာ်၊ ဂွံအာစိုပ်ဒဒှ်တၠအရှန်တုဲ ဗွဝ်ဓရ်အကုသဵု မပ္တုဲလဝ်ဂမၠိုၚ်တံဂှ် ပွမလီုလာ် ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်ကီု။ လၟသစ္စဗန္ဓဂှ် သီုမပြိုက်ဂစိုတ်တဴသတ် ၜိုၚ် ပှ် ဒြာဲ မၚ်ဂမၠိုၚ် ဟိုတ်နူကလိဂွံညာတ်ကေတ်ကျာ်တြဲ ဂွံအာစိုပ်ဒဒှ်တၠအရှန်တုဲ ပွမဂွံစာ်စ္ဍးအာ နူကဵုဓရ်အကုသဵုဂမၠိုၚ်တံကီု။ ကမၠတ် ၅၀၀၊ မဒှ်ကွး သံကိစ္စသာမဏဳဂှ်ကီု။ ကမၠတ် ၅၀၀၊ မဒှ်ကွး အဓိမောက္ခ သာမဏဳတံဂှ်ကီု။ ကမၠတ် ၅၀၀၊ မဒှ်ကွး ခါဏုကောဏ္ဍညထေရ်တံဂှ်ကီု။ ကမၠတ် ၅၀၀၊ မဒှ်ကွး သာဏထေရ်တံဂှ်ကီု။ ကမၠတ် ၂၀၀၀ ဂမၠိုၚ်ဝွံ ဂွံအာစိုပ် ဒဒှ်တၠအရှန်အိုတ်တုဲ ပွမလလံအာကဵုဒုဟ် အကုသဵုကံဇကု ဇကုမပ္တုဲလဝ်တံဂှ် မ္ဂးယၟုရ။ ဣဝွံ မဒှ်အကုသဵု အဟောသိကံ မ္ဂးယၟုရ။

ရဴသာ်ဝွံ ဗွဲကိစ္စကံ ၄ ပြကာ။ ဗွဲလၟေၚ်မကဵုဖဵုကံ ၄-ပြကာ။ ဗွဲဌာနမကဵုဖဵုဂှ် ကံ ၄-ပြကာ။ ပံၚ်တုဲ ကံတိတ်ဒှ် ၁၂-ပြကာရ။ အတိုၚ်မဟီုတွံကၠုၚ် ပ္ဍဲလ္တူတေံဂှ် ကံ-၁၁၈၊ လၟုဟ် ၁၂ = ပံၚ်သီုၜါပြကာဝွံ ကံတိတ်ဒှ်အာ ၁၃၀-ရ။

ကမ္မသၚ်္ခါရ ဆဝွံရ အာစိုပ်ဒတုဲရောၚ် ။ ။ ။

၁၃။ စၞောန်ထ္ၜးစိုတ်

စိုတ်ဂှ် ဗွဲခမၞောန် ၈၉၊ ဗွဲတြး ၁၂၁ မဒှ်ရ။ ပၞောဝ်ကဵုစိုတ်ဂမၠိုၚ်တံဂှ် စၞောန်ထ္ၜးကဵု ဗွဲလ္ၚောပ်ဝ်ရ။

သရာဂ စိုတ်။ ဝဳတရာဂစိုတ်။

သဒေါသစိုတ်။ ဝိတဒေါသစိုတ်။

သမောဟစိုတ်။ ဝိတမောဟစိုတ်။

သခိတ္တစိုတ်။ ဝိပက္ခိတ္တစိုတ်။

မဟဂ္ဂတစိုတ်။ အမဟဂ္ဂတစိုတ်။

သဥတ္တရစိုတ်။ အနုတ္တရစိုတ်။

သမာဟိတစိုတ်။ အသမာဟိတစိုတ်။

ရဴဝွံ မၞုံတၟေၚ် ၁၆ ပြကာရ။

ပၞောဝ် ၁၆ ပြကာဂမၠိုၚ်ဂှ် လောဘမူ စိုတ်ဒစာံဂှ်၊ သရာဂစိုတ် မ္ဂးယၟုရ။ သၟေဟ်စိုတ် ၈၁-ဂမၠိုၚ်ဂှ် ဝဳတရာဂစိုတ် မ္ဂးယၟုရ။ ဒေါသမူ စိုတ် ၂-ဂှ် သဒေါသစိုတ် မ္ဂးယၟုရ။ စိုတ် ၈၇-မသၟေဟ်နူဒေါသမူစိုတ် ၂-ဂှ် ဝိတဒေါသစိုတ် မ္ဂးယၟုရ။ အကုသဵုစိုတ် ၁၂-မဒှ်မွဲဟာန် ကေုာံ မောဟဂှ် သမောဟစိုတ် မ္ဂးယၟုရ။ စိုတ် ၇၇-မသၟေဟ်နူကဵု အကုသဵုစိုတ် ၁၂-ဂှ် ဝိတမောဟစိုတ် မ္ဂးယၟုရ။ အကုသဵုသသၚ်္ခါရိစိုတ် ၅-မစိုန်သကီု ကေုာံ ထိန မိဒ္ဓကီု၊ ဝိစိကိစ္ဆာစိုတ် ၁-ကီု၊စိုတ် ၆-ဝွံ သံခိတ္တစိုတ် မ္ဂးယၟုရ။ စိုတ် ၈၁-မဝေၚ်ကၠေံ၊ အရဟတ္တမဂ်စိုတ်၊ အရဟတ္တဖဵုစိုတ်၊ သသၚ်္ခါရိကစိုတ် ၅၊ ဝိစိကိစ္ဆာစိုတ် ၁-ဂှ် ဝိက္ခိတ္တစိုတ် မ္ဂးယၟုရ။ ရူပါဝစရကုသဵု ဝိပက်စိုတ် ၁၀၊ အရူပကုသဵု ဝိပက်စိုတ် ၈၊ ပံၚ်စိုတ် ၁၈-ဝွံ မဟဂ္ဂိုတ်စိုတ် မ္ဂးယၟုရ။ စိုတ် ၇၁-မသၟေဟ်နူစိုတ်တံဂှ် အမဟဂ္ဂိုတ်စိုတ် မ္ဂးယၟုရ။ မဟဂ္ဂိုတ် ကြိယာစိုတ် ၉၊ မဟာကြိယာစိိုတ် ၈၊ ပံၚ်စိုတ် ၁၇-ဂမၠိုၚ်ဝွံ သဥတ္တရစိုတ် မ္ဂးယၟုရ။ လောက္ကုတ္တဵုစိုတ်၈-ဂှ်၊ အနုတ္တရစိုတ် မ္ဂးယၟုရ။ ကာမာဝစရကုသဵုစိုတ် ၈၊ မဟဂ္ဂိုတ်ကြိယာစိုတ် ၉၊ ပံၚ်စိုတ် ၁၇-ဝွံ၊ သမာဟိတစိုတ် မ္ဂးယၟုရ။ သၟေဟ်စိုတ် ၇၇-ဂမၠိုၚ်ဂှ် သမာဟိတစိုတ် မ္ဂးယၟုရ။

(မွဲနဲတုန်) မဟဂ္ဂိုတ်လောကုတ္တဵု စိုတ်-၃၅၊ ကာမာဝစရဉာဏသမ္ပယုတ်စိုတ် ၁၂၊ စိုတ် ၄၇-ဂမၠိုၚ်ဝွံ သမာဟိတစိုတ် မ္ဂးယၟုရ။ သၟေဟ်စိုတ် ၄၂-ဂှ် သမာဟိတစိုတ် မ္ဂးယၟုရ။ လောကဳ-လောကုတ္တဵု ကုသဵုစိုတ် ၂၁-ဂှ် ဝိမုတ္တိစိုတ် မ္ဂးယၟုရ။ သၟေဟ်စိုတ် ၆၈-ဂှ် အဝိမုတ္တိစိိုတ် မ္ဂးယၟုရ။

(မွဲနဲတုန်) တိဟိုတ်ကုသဵု ကြိယာဇဴ ၃၄-ဂှ် ဝိမုတ္တိစိုတ် မ္ဂးယၟုရ။ သၟေဟ်စိုတ် ၅၅-ဂှ် အဝိမုတ္တိစိုတ် မ္ဂးယၟုရ။ (ဣဝွံ မဒှ်စိတ္တသၚ်္ခါရ-ရ။)

၁၄။ စၞောန်ထ္ၜးဥတု

ဥတုမ္ဂးဂှ် သဳတဥတု၊ ဥဏှဥတု၊ ရဴဝွံ ဒှ်ၜါပြကာရောၚ်။

၁၅။ စၞောန်ထ္ၜးအာဟာရ

အာဟာရမ္ဂးဂှ်၊ ကဗဠဳကာရ အာဟာရ၊ ဖဿအာဟာရ၊ မနောသဥ္စေတနာအာဟာရ၊ ဝိညာဏအာဟာရ၊ ရဴဝွံ ဒှ်ပန်ပြကာရ။ (ဓဝ်ကံဂှ် -၁၃၀၊ စိုတ်ဂှ် ဗွဲခမၞောန် ၈၉၊ ဗွဲတြး ၁၂၁၊ သ္ပကၠေံ ၁၆-ဗွဝ်၊ ဥတု ၁၊ အာဟာရ ၄၊ ပံၚ်တုဲ ဓဝ်သၚ်္ခါရဂမၠိုၚ် ဒှ်အာ ၁၅၂-ရ)

(မွဲနယ်ပၠန်) ကံဂှ် ၁၃၀၊ စိုတ်ဂှ် ၁၂၁၊ ဥတုဂှ် ၂၊ အာဟာရဂှ် ၄၊ ဓဝ်သၚ်္ခါရဂမၠိုၚ်အလုံအိုဿီုဝွံ တိတ်ဒှ် ၂၅၇-ရ။ ဓဝ်သၚ်္ခါရ ၂၅၇-ဂမၠိုၚ်ဂှ် သ္ပကၠေံဗွဲဒဒှ် အဇ္ၛတ္တဗဟိဒ္ဓတုဲ ဒှ်အာ ၅၁၄-ပြကာအိုတ်ရ။ သဘဴဓဝ် ၅၁၄-ဂမၠိုၚ်တံဂှ် ပၟဝ်ကဵု အတိက် အနာဂတ် ပစ္စုပ္ပန် ပိပြကာတုဲ ဒှ်အာ ၁၅၄၂-ရ။ ဟိုတ်နူမဂၠိုၚ်တဴသာ်ဝွံဂှ်ရ သဗ္ဗေသၚ်္ခါရာ မဟီုတွံလဝ်ရောၚ်။

၁၆။ စၞောန်ထ္ၜးဟိုတ်နူဓရ်သၚ်္ခါရပန်ပြကာဝွံတုဲ ဗီုဍေံက္တဵုဗဒှ်ကဵုရုပ်တၞဟ်တၞဟ်တုန်

ကမ္မဇရုပ် မက္တဵုဒှ် ဟိုတ်နူကံဂှ်တုန် ကမ္မဇရုပ်ဨကန်ဂှ် ၁၈၊ ကမ္မဇရုပ်အနေကန်ဂှ် ၂၀-မဒှ်ရ။ ကမ္မဇရုပ်ဨကန် ၁၈-မ္ဂးဂှ် စက္ခု၊ သောတ၊ ဃာန၊ ဇိဝှာ၊ ကာယ၊ ဣတ္ထဳဘာဝရုပ်၊ ပုံဘာဝရုပ်၊ ဇဳဝိတ၊ ဟဒယဝတ္ထု၊ ပထဝဳ၊ အာပေါ၊ တေဇော၊ ဝါယော၊ ဝဏ္ဏ၊ ဂန္ဓ၊ ရသ၊ ဩဇာ၊ ပရိစ္ဆေဒ၊ ရဴဝွံ တိတ်ဒှ် ၁၈-ပြကာရ။ ဗွဲအနေကန် ၂၀-မ္ဂးဂှ်တုန်၊ ရူပဿဥပစယ၊ ရူပဿသန္တတိ၊ ၜါဝွံ ထပ်စုတ်တုဲဒှ် ၂၀-ရ။

(စိတ္တဇရုပ်ဂမၠိုၚ်တံဂှ်တုန်) ဗွဲဨကန် ၁၅၊ အနေကန် ၁၇-မဒှ်ရ။ ၁၅-မ္ဂးဂှ် ပထဝဳ၊ အာပေါ၊ တေဇော၊ ဝါယော၊ ဝဏ္ဏ၊ ဂန္ဓ၊ ရသ၊ ဩဇာ၊ ပရိစ္ဆေဒ၊ ကာယဝိညတ်၊ ဝစဳဝိညတ်၊ သဒ္ဒရုပ်၊ ရူပဿလာဟုတာ၊ ရူမဿမုဒုတာ၊ ရူပဿကမ္မညတာ၊ ရဴဝွံ ဒှ် ၁၅-ရ။ ဗွဲအနေကန် ၁၇-မ္ဂးဂှ်တုန်၊ ရူပဿဥပစယ၊ သန္တတိ ၜါဝွံ ထပ်စုတ်တုဲ ဒှ် ၁၇-ရ။ (ဥတုဇရုပ်မ္ဂးဂှ်) ဗွဲဨကန် ၁၃၊ အနေကန် ၁၅-မဒှ်ရ။ ၁၃-မ္ဂးဂှ်တုန်၊ ပထဝဳ၊ အာပေါ၊ တေဇော၊ ဝါယော၊ ရဴဝွံ မဟာဘုတ် ၄၊ ဝဏ္ဏ၊ ဂန္ဓ၊ ရသ၊ ဩဇာ၊ ပရိစ္ဆေဒ-၅ ပြကာ၊ ရူပဿလာဟုတာ၊ မုဒုတာ၊ ကမ္မညတာ၊ သဒ္ဒရုပ်၊ ရဴဝွံ တိတ်ဒှ် ၁၃-ပြကာရ။ ဗွဲအနေကန် ၁၅-တုန်၊ ဥပစယ၊ သန္တတိ၊ ၂-ထပ်စုတ်တုဲ ဒှ် ၁၅-ရ။

(အာဟာရဇရုပ်-မ္ဂးဂှ်တုန်) ဗွဲဨကန် ၁၂၊ ဗွှဲအနေကန် ၁၄-ပြကာ မဒှ်ရ။ ၁၂- ပြကာမ္ဂးဂှ်တုန် ပထဝဳ၊ အာပေါ၊ တေဇော၊ ဝါယော၊ ဝဏ္ဏ၊ ဂန္ဓ၊ ရသ၊ ဩဇာ၊ ပရိစ္ဆေဒ၊ လဟုတာ၊ မုဒုတာ၊ ကမ္မညတာ၊ ဣဝွံ ၁၂-ပြကာရောၚ်။ ဗွဲအနေကန် ၁၄-တုန်၊ ဥပစယ၊ သန္တတိ၊ ၂- ထပ်စုတ်တုဲ ဒှ် ၁၄-ရ။ ပၞောဝ်ကဵုရုပ် အတိုၚ်မဟီုတွံကၠုၚ်တုဲ ဂမၠိုၚ်ဝွံ၊ စက္ခု၊ သောတ၊ ဃာန၊ ဇိဝှာ၊ ဣတ္ထဳဘာဝ၊ ပုံဘာဝ၊ ဟဒယ၊ ဇဳဝိတ၊ ၉-ဂမၠိုၚ်ဝွံ ကမ္မဇရုပ်ဨကန် ၉-မ္ဂးယၟုရ။ မုဟိုတ်ရော-ယဝ်ဟီုမ္ဂး၊ ရုပ် ၉-ဝွံ၊ ဍေံမက္တဵုဒှ် ဟိုတ်နူကံ သက်သက်ဟေၚ်ရ။ စောံသရပ်ကဵုကံမွဲဟေၚ်တုဲ ဨကန်မ္ဂးယၟုရ။ ပထဝဳ၊ အာပေါ၊ တေဇော၊ ဝါယော၊ ဝဏ္ဏ၊ ဂန္ဓ၊ ရသ၊ ဩဇာ၊ ပရိစ္ဆေဒရုပ် ၉-ဝွံ၊ အနေကန်မ္ဂးယၟုရ။ မုဟိုတ်ရော ဟိုတ်နူကံကီု ဟိုတ်စိုတ်ကီု၊ ဟိုတ်နူဥတုကီု၊ ဟိုတ်နူအာဟာရကီု၊ ဟိုတ်နူမက္တဵုဒှ်တဴဂှ်ရ၊ အနေကန် မ္ဂးယၟုရ။ ဣဝွံ မစၞောန်ထ္ၜးကဵုသဘဴဓဝ်သၚ်္ခါရ ၄-ပြကာဂမၠိုၚ် မစဳရေၚ်ပြုပြေၚ်ကဵုရုပ် မ္ဂးယၟုရ။

၁၇။ စၞောန်ထ္ၜးကဵုပဋိသန္ဓိဇ ပန်ပြကာ

စိုပ်ကဵုဓရ်သၚ်္ခါရ ၄-ပြကာ ဂမၠိုၚ်ဝွံတုဲ ပဋိသန္ဓိဒှ်အာ ၄-ပြကာရ။ ညးမ္ဂး ၄-ပြကာဂှ်ရော။ အဏ္ဍဇ၊ သံသေဒဇ၊ ဇလာဗုဇ၊ ဩပပါတိကဇ၊ ရဴဝွံ ဒှ်ပန်ပြကာရ။ ပၞောဝ်ကဵုပန်ပြကာဂမၠိုၚ်ဂှ် သတ်မတန်ပဋိသန္ဓိ ပ္ဍဲခၟာဲအလုံအိုဿီု မပ္တံကဵုစာၚ် ဂစေမ် အဒါတံဂှ် အဏ္ဍဇမ္ဂးယၟုရ။ သတ္တံမတန်ပဋိသန္ဓိ ပ္ဍဲထၟိက်ဟန်ဗန်ကီု၊ ပ္ဍဲမပ္တံကဵုသစ္ဆု၊ ပ္ကဴဆု၊ အိက်ၚာ်၊ သွိသွန်ဂမၠိုၚ်တံဂှ်၊ ဒှ်သံသေဒဇ မ္ဂးယၟုရ။ သတ္တံမတန်ပဋိသန္ဓိ နကဵုဍာ်လျုၚ် ပ္ဍဲဗုၚ်ဂၞဴမိအလုံအိုဿီုဂှ်၊ ဇလာဗုဇ မ္ဂးယၟုရ။ မပ္တံနူသွဝ် စတုမဟာရာဇ်တုဲ သတ္တံမက္တဵုဒှ်ပ္ဍဲဘုံလတူ လတူတေံကီု၊ သီုကဵုသတ် ပြိုတ် နရက် တိရိစ္ဆာန်၊ အသူရိကာယ် အလုံသီုဖအိုတ်ဂှ် ပွမက္တဵုဒှ်တဴ ပ္ဍဲဒဒှ်အတ္တဘဴ မပြာကတ်တဴ မွဲလစုတ်ဓဝ် မၞုံကဵုအဝယ် အာယုက် ၁၆-သၞာံဂှ် ဩပပါတိက ပဋိသန္ဓိမ္ဂးယၟုရ။ (ဣဝွံ မဒှ်ပဋိသန္ဓိ ပန်ပြကာရ။)

၁၈။ စၞောန်ထ္ၜးပူဂဵုမက္တဵုဒှ်ပ္ဍဲပဋိသန္ဓိ ပန်ပြကာဂမၠိုၚ်

စၞောန်ထ္ၜးကဵုပူဂဵု မက္တဵုဒှ်ပ္ဍဲပဋိသန္ဓိိ-ပန်ပြကာဂမၠိုၚ် ပူဂဵုမက္တဵုဒှ်ပ္ဍဲပဋိသန္ဓိ ပန်ပြကာဂမၠိုၚ်ဂှ်တုန်၊ ဒုဂ္ဂတိအဟိုတ်၊ သုဂတိအဟိုတ်၊ ဒွိဟိုတ်၊ တိဟိုတ်၊ ရဴဝွံ ပူဂဵုတိတ်ဒှ်ပန်ပြကာရ။ ပၞောဝ်ကဵုပန်ပြကာဂမၠိုၚ်ဂှ်၊ ပြိုတ်၊ နရက်၊ တိရိစ္ဆာန်၊ အသူရိကာယ်၊ သတ်အပါယ်မတန်ပဋိသန္ဓိ၊ နကဵုအကုသလဝိပက်၊ ဥပေက္ခာသဟဂုတ်၊ သန္တဳရဏဂှ် ဒုဂ္ဂတိအဟိုတ်ပူဂဵု မ္ဂးယၟုရ။ ဒေတတဴဘုမ္မဇဵု၊ ရုက္ခဇဵု၊ စတုမဟာရာဇ်လ္ၚဵုတံဂှ်ကီု၊ မၞိဟ်လ္ၚဵုတံဂှ်ကီု၊ ပွမတန်ပဋိသန္ဓိ၊ နကဵုကုသလဝိပက်၊ ဥပေက္ခာသဟဂုတ်၊ သန္တဳရဏဂှ်၊ ပူဂဵုသုဂတိအဟိုတ်မ္ဂးယၟုရ။ ဂကောံမၞိဟ်၊ ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်၊ မတန်ပဋိသန္ဓိ၊ နကဵုမဟာဝိပက်၊ ဉာဏဝိပ္ပယုတ်စိုတ်ပန်မ္ဂး၊ အသၚ်္ခါရိက-၂၊ သသၚ်္ခါရိက-၂ ဂှ်၊ ပူဂဵုဒွိဟိုတ်မ္ဂးယၟုအိုတ်ရ။ ဂကောံမၞိဟ် ဒေဝတဴ အိန် ဗြီုဂမၠိုၚ် မတန်ပဋိသန္ဓိ နကဵုမဟာဝိပက် ဉာဏသမပ္ပယုတ်စိုတ်ပန် မတွံဂး အသၚ်္ခါရိကစိုတ်-၂၊ သသၚ်္ခ်ရိကစိုတ်-၂ ကီု၊ ရူပဝိပက်စိုတ်-၅၊ အရူပဝိပက်စိုတ်-၄ ကီီု၊ ပူဂဵုတိဟိုတ် မ္ဂးယၟုရ။ (မွဲနဲတုန်) မတန်ပဋိသန္ဓိ နကဵုတိဟိုတ်ဝိပက်စိုတ် ၁၃-ဂှ် ပူဂဵုတိဟိုတ်မ္ဂးယၟုရ။

၁၉။ စၞောန်ထ္ၜးပူဂဵုမကလိဂွံၛာန်မဂ်ဖဵု မာန်-ဟွံမာန်

ပၞောဝ်ကဵုပူဂဵုဂမၠိိုၚ်ဂှ် ပူဂဵုဒုဂ္ဂတိအဟိုတ်၊ သုဂတိအဟိိုတ်၊ ဒွိဟိုတ်၊ ပူဂဵုပိဝွံ၊ ၜိုန်ရပ္တိတ်တဴဒြဟတ်ကဵု စရၚ်ဓရ်ကုသဵု မပ္တံကဵုဒါန၊ သဳလ၊ ဘာဝနာဗွဲမလောန်ကီုလေဝ်၊ ကလိဂွံမဂ်ဖဵုဟွံမာန်ရောၚ်။ မူဟိိုတ်ရော ဟိုတ်နူပဋိသန္ဓိဍိုန်လျတဴရောၚ်။ ပူဂဵုတိဟိုတ်မွဲဟေၚ် ပ္တိတ်ဒြဟတ်တုဲ သွက်ဂွံ ကလိဂွံၛာန်မဂ်ဖဵုမာန်ရောၚ်။ ၜိုန်ရဒှ်ပူဂဵုတိဟိုတ်ကီုလေဝ် ယဝ်ရဟွံသ္အးဇ္ၚး ဟွံတိတ်ဗၠးနူကဵုဒုဟ်အန္တရာယ် ၅-ပြကာ၊ မတွံဂး ကမ္မန္တရာယ်၊ ဝိပါကန္တရာယ်၊ ကိလေသန္တရာယ်၊ အရဳယူပဝါဒန္တရာယ်၊ အဏာဝဳတိက္ကမန္တရာယ်မ္ဂး ကလိဂွံၛာန်မဂ်ဖဵုမာန်ရောၚ်။

ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ၊ နူကဵုဒဒှ်ဒုဂ္ဂတိအဟိုတ်ဂှ် ညံၚ်ကဵုဂွံအာစိုပ်ဒဒှ် သုဂတိအဟိိုတ်။ နူကဵုဒဒှ်ပူဂဵုသုဂတိအဟိုတ်ဂှ် ညံၚ်ကဵုဂွံဒှ်ဒွိအဟိုတ်။ နူဒဒှ်ပူဂဵုဒွိအဟိုတ်ဂှ် ညံၚ်ကဵုဂွံဒှ်ပူဂဵုတိဟိုတ်။ နူကဵုပူဂဵုတိဟိုတ်ဂှ် ညံၚ်ကဵုဂွံ ကလိဂွံၛာန် မဂ်ဖဵုမာန်ဂှ် ဩဝ်ပ္တိတ်ဒြဟတ်အိုတ်ညိ။ (ဓရ်သွက်ဂွံပ္တိတ်ဒြဟတ်ဂမၠိုၚ်ဂှ်တုန်) ပ္ဍဲကဵုဓရ်ခန္ဓအာယတန၊ ဓာတ် သစ္စ ဗိုလ် ဗောဇ္ၛၚ်၊ မဂ္ဂၚ်၊ ၛာနၚ်၊ ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ်၊ သတိပဌာန်၊ သမ္မပ္ပဌာန်ပဌာန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ပ္တိတ်ဒြဟတ် လ္ၚတ်တဴဟွံမာန်မ္ဂး ဒးပ္တိတ်ဒြဟတ် ထီုပးလဝ် နကဵုဓရ်ဒါန၊ သဳလ၊ ဘာဝနာ၊ ပိပြကာဝွံရောၚ်။ သွက်ဂွံပ္တိတ်ဒြဟတ်ဓရ် ဒါန၊ သဳလ၊ ဘာဝနာ၊ ပိပြကာဂမၠိုၚ်ဝွံဂှ် ပုညကြိယာဝတ္ထု ၁၀ သာ်၊ ဒြပ်ပူဂဵုသပ္ပရိုဟ် ၇-ပြကာ၊ ဒးဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်၊ ဒးပ္တိတ်ဒြဟတ်၊ ကဵုဓရ်တံဏံရောၚ်။ ပူဂဵုဂွံပ္တိတ်ဒြဟတ်ဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်တဴ ကဵုဓရ်ကုသၟုဂမၠိုၚ်ဝွံဂှ် ကလိဂွံ ကဆံၚ်ဘဝဇကုသ္ဂောံဇၞော်မောဝ်တိုန်အာ မွဲကဆံၚ်ကဵုမွဲကဆံၚ်တုဲ ကလိဂွံအာစိုပ်တသိုက်ပိပြကာ မတွံဂး တသိုက်မၞိဟ်၊ တသိိုက်ဒေဝတဴ၊ တသိိုက်နိဗ္ဗာန်၊ ပိိဌာန်ဝွံ မာန်အိုတ်ရောၚ်။ ရဴသာ်ဝွံ ဗီုသဘဴဓရ်သၚ်္ခါရဂမၠိုၚ်၊ မလေပ်ပ္ဍဵုပ္ဍိုက်ပြုပြေၚ်စဳရေၚ်ကဵုပိုဲ သတ္တံညးဂဂမၠိုၚ်ဂှ် ချပ်စၚ်ခြၚ်ဗစာရဏာ ပၠောပ်တဴဂၠံစိုတ်ဗွဲမ္ဒးရးအိုတ်ညိ။

၂၀။ စၞောန်ထ္ၜးပရူဒါန

ဗီုဓရ်သၚ်္ခါရဂမၠိုၚ် မပြုပြေၚ်စဳရေၚ် မၞုံပက္ကရတၞဟ်ဟ်သာ်တံဂှ်ကီု၊ ဗီုဂိုၚ်ကေတ် ကံသၚ်္ခါရဂမၠိုၚ်ဂှ်ကီု၊ စၞောန််ထ္ၜးကဵုပၠန်ရ။ ဓရ်မဒှ်ဟိုတ်၊ ဒှ်အရာသွက်ဂွံဂိုၚ်ကေတ်၊ ကံသၚ်္ခါရဂမၠိုၚ်ဂှ်တုန်၊ ဒါန-သဳလ-ဘာဝနာ၊ ရဴဝွံ မၞုံတၟေၚ်ပိပြကာရ။ ပၞောတ်ကဵုပိပြကာဂမၠိုၚ်ဂှ် ဒါနဂှ် စေတနာဒါန၊ ဝတ္ထုဒါန၊ ရဴဝွံ မၞုံၜါပြကာရ။ ပၞောဝ်ၜါပြကာဂမၠိုၚ်ဂှ် ဝတ္ထုဒါနဝွံ အဲကဵုဒါန် ကုပူဂဵုဝွံရ။ ပ္ဍဲကာလမချပ်တဴ ပ္ဍဲစိုတ်ဂှ်၊ စေတနာဒါန မ္ဂးယၟုရ။ ဂိုၚ်ကေတ်ဝတ္ထုဂှ်တုဲ ပ္ဍဲကာလမကဵုဒါန် ဗစိုပ်တဲပူဂဵုဒမုၚ်ဒါန်ဂှ် ဝတ္ထုဒါနမ္ဂးယၟုရ။ ဒါန ပွမကဵုတဴဒါန်သာ်ဏံဂှ်၊ ပုဗ္ဗစေတနာ မုဉ္ဇစေတနာ ပရစေတနာ၊ နွံတၟေၚ်ပိပြကာရ။ ပၞောဝ်ပိပြကာဂမၠိုၚ်ဂှ် စေတနာမက္တဵုဒှ် ပ္ဍဲသွက်ကိုပ်ကၠာ နူကၠာဟွံဂွံကဵုဒါန်ဏီဂှ် ပုဗ္ဗစေတနာ မ္ဂးယၟုရ။ စေတနာမက္တဵုဒှ် ပ္ဍဲအဃောကာလမကဵုဒါန်ဂှ် မုဉ္ဇစေတနာ မ္ဂးယၟုရ။ စေတနာမက္တဵုဒှ် ပ္ဍဲကာလ ကြဴနူမကဵုဒါန်တုဲဂှ် ပရစေတနာမ္ဂးယၟုရ။

ပၞောဝ်ကဵုစေတနာ ပိတန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် နုဂ္ဂဟိတစေနာ၊ အနုဂ္ဂဟိတစေနာ၊ ရဴဝွံ မၞုံတၟေၚ်ၜါပြကာရ။ ပၞောဝ်ၜါပြကာဂမၠိုၚ်ဂှ် စေတနာ မခ္ဍောပ်ကဝေန်တဴဂှ် နုဂ္ဂဟိတစေနာ မ္ဂးယၟုရ။ စေတနာဟွံခ္ဍောပ်ကဝေန်တဴဂှ် အနုဂ္ဂဟိတစေနာ မ္ဂးယၟုရ။ ရဴဝွံ မၞုံတၟေၚ်ၜါပြကာရ။ ပၞောဝ်ၜါပြကာဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူဖဵုဒါန် မဂွံကဵုလဝ်ဒါန် နကဵုနုဂ္ဂဟိတစေနာ မခ္ဍောပ်ကဝေန်တဴ ပ္ဍဲပုဗ္ဗစေတနာ - မုဉ္ဇစေတနာ - ပရစေတနာတုဲ၊ ၜိုန်ရကလိဂွံပိုန်ဒြပ် ဇၞော်ကဵုဒြဟတ်ကီုလေဝ် ဟွံဂံၚ်စသုၚ်ကဵုဒါန်၊ ကုညးတၞဟ်သ္အာၚ်တုဲ မ္ဒးမၚ်မွဲဒၟံၚ်ပိုန်ဒြပ်တံဂှ် ညံၚ်ရဴပၟၚ်ဒြပ် မမၚ်မွဲလဝ် ဒြပ်တံဂှ်ရ။ ပ္ဍဲဘဝမသက်သၟိၚ်ဂှ်ပၠန်လေဝ် ဒးအာက္တဵုဒှ်တဴ ဒဒိုက်သနာပၠန်ရ။

ဟိုတ်နူဖဵုဒါန် မဂွံကဵုလဝ်ဒါန် နကဵုအနုဂ္ဂဟိတစေတနာ ဟွံဂွံခ္ဍောပ်ကဝေန်တဴ ပ္ဍဲပုဗ္ဗ-မုဉ္ဇ-ပရ-စေတနာ။ ဝါ၊ ဟိုတ်နူဖဵုဒါန်၊ မဂွံကဵုလဝ်ဒါန်၊ မဍိုက််ပေၚ်တဴ ကေုာံ စေတနာပိတန်၊ ဟွံဂွံခ္ဍောပ်ကဝေန်တဴတုဲ ပ္ဍဲကာလမကလိဂွံပိုန်ဒြပ် ဟိုတ်နူဖဵုဒါန်ဂှ်မ္ဂး ၜိုန်ရရပ်စပ်သုၚ်စောဲ ကဵုဒါန်သၠးတဴစာဂ ရိုဟ်ရိိုဟ်ဒဒှ်တ္ၚဲကီုလေဝ် အိုတ်အာဟွံမာန်ရ။ စုတိအာနူဘဝဂှ်တုဲ ကလိဂွံအာက္တဵုဒှ် ပ္ဍဲသုဂတိထပှ်ဘုံ မပြဲပြဲရ။ ညာတ်ကေတ်ဟိုတ်သာ်ဝွံတုဲ ကာလကဵုဒါန်မ္ဂး ကဵုဂွံတီကေတ် ဗွဲမစဳကၠးညိ။

၂၁။ စၞောန်ထ္ၜးပူဂဵုဗွဲတုန်

(ဝတ္ထုသက်သဳသာဓကတုန်) ပ္ဍဲအဃောကာလကျာ်တြဲ မပဒတဴဒၟံၚ် ပ္ဍဲးဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ပ္ဍဲဍုၚ်ဂှ် မၞုံသေဌဳမွဲ မၞုံယၟု အာဂန္တုကသေဌဳရ။ သေဌဳဂှ် ၜိုန်မၞုံကဵုပိုန်ကြက်ဒြပ် မဖဲသ္အဳတဴဟွံက ၈၉_ကိုဋ်ကီုလေဝ် ယာတ်ဗွိုက်လတက်ညးမတက်လဝ် နကဵုတောဝ်ကာန်ဟေၚ် ဗိုက်လ္တက်တဴရ။ ဂိုၚ်လပှ်ကေတ်ကွဳညးတၞဟ်သ္အာၚ် မကဝ်ဒကုတ် ဗိုတ်ကၠဟ်လဝ်တံဂှ်တုဲဟေၚ် ဍိုက်တဴရ။ သၠတာဂှ်သ္ပက္ဍိုၚ်တုဲ ဒလဝ်တဴရ။ ပုၚ်ယာဂုကၞောန်သ္ၚု မနှဴရဴ ကေုာံ တၞုၚ်ဝုန် တၞုၚ်ခါတံဂှ်ဟေၚ် တုမ်သုၚ်တဴရ။ ပ္ဍဲကာလမစုတိအာတုဲဂှ် ပိုန်ဒြပ်တံဂှ် ဒှ်အာပိုန်ဒြပ်သၟိၚ်တုဲ သၟိၚ်သီဏာရ။ ဇကုဂှ် ဒးအာက္တဵုဒှ် ပ္ဍဲဘုံပပါယ်တေံရ။ မူဟိုတ်ဂွံဒှ်တဴသာ်ဏံဂှ်ရော ယဝ်သၟာန်မ္ဂး ပ္ဍဲကာလဘဝအတိက် မကလိလောန်ကၠုၚ်တုဲတေံဂှ် အာဂန္တုကသေဌဳဝွံ ပ္ဍဲကာလမကဂုဒါန်ပိဏ္ဍပါတ် ကုပစ္စေကဗုတ်ဂှ် ဟိုတ်နူပရစေတနာ ခ္ဍောပ်ကဝေန်အာတုဲ မ္ဒးက္တဵုဒှ်တဴသာ်ဝွံရ။ ရဴဝွံ ကျာ်တြဲဟီုတွံထ္ၜးကဵုတုဲ ဂွံတီကေတ်ရ။

(ပ္ဍဲဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ်ပၠန်) နွံသေဌဳမွဲ မၞုံယၟု နန္ဒသေဌဳ၊ နန္ဒာသေဌဳဂှ် ပ္ဍဲဘဝအတိက် မကလိလောန်ကၠုၚ်တုဲတေံ ပ္ဍဲကာလဇကု မကဵုဒါန်ဂှ် မုဉ္ဇစေတနာ ပရစေတနာ ၜါဂှ် ညဳသၟဟ်တုဲ ဟိုတ်နူပုဗ္ဗစေတနာ ခ္ဍောပ်ကဝေန်တုဲ ဟိုတ်နူဖဵုဒါန်ဂှ် ပ္ဍဲကာလလၟုဟ် ကၠုၚ်က္တဵုဒှ်သေဌဳတုဲ ညံၚ်ကဵုရဲတမၠၚ်လအာတ် ပူဂဵုဒၟုၚ်ဒါန်ဂမၠိုၚ် လုပ်ကၠုၚ်သ္ၚိဇကုဟွံဂွံဂှ် ကဵုသွံပ္တန်လဝ်ပၟၚ်ပၟဲရ။ စုတိအာဘဝဂှ်တုဲ အာတန်ပဋိသန္ဓိ ပ္ဍဲဂကူဒေါၚ်စၞာ ပ္ဍဲမ္ၚးဍုၚ်ဂှ်ရ။ ပတံနူကောန်ၚာ်ဂှ် တန်ပဋိသန္ဓိပ္ဍဲကွာန်ဂှ်တုဲ ညးဒေါၚ်စၞာလ္ၚီဂမၠိုၚ်တံဂှ် ၜိုန်ရအာတ်ဂရၚ်တဴကီုလေဝ် အယာံမာတ် ဆကၞောန်သ္ၚုကီု ဂၠာဲဟွံဂွံတုဲ ရဴဝွံ ချပ်တိုန်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲကာလကိုပ်ကၠာတေံဂှ် ဟွံကေၚ်ဒှ်ဗီုဏံ မွဲလှ်ေဏီ၊ ပ္ဍဲကာလလၟုဟ်ဝွံ၊ မူဟိုတ်ဂွံက္တဵုဒှ်တဴ သာ်ဏံဂှ်ရော၊ ညးမယုတ်မာ မကၠုၚ်ပတန်သန္ဓိ ပ္ဍဲကဵုကွာန်ပိုဲဏံ နွံဍာံရ။ ရဴဝွံချပ်တုဲ သ္ဂးတိုန်အိုတ်ရ။

ဂး- ပိုဲညးလ္ၚီသ္ၚိဂမၠိုၚ်ဝွံ ပါ်ကၠေံကွက်ကွက်အိိုတ်ညိ။ ရဴသာ်ဝွံ ကဵုပါ်ကၠေံကွက်ကွက် စဵုကဵုသၟေဟ်ဒၟံၚ် ဆသ္ၚိကောန်ၚာ်မတန် ပဋိသန္ဒိဂှ်ဟေၚ်ရ။ တြုံတၠသ္ၚိဂှ် တီကေတ်တုဲ ထဍေၚ်ထောံသမ္ဘာဂှ် နူကဵုသ္ၚိတုဲ၊ အာသၠးပဋိသန္ဓိ ပ္ဍဲကဵုဇြပ်မွဲ မတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲပါၚ်တြၚ်ကွာန်ဂှ်ရ။ မိကောန်ၚာ်ဂှ်လေဝ် သ္ပတံနူကောန်ၚာ်ဂှ် ကၠုၚ်တန်ပဋိသန္ဓိတုဲ၊ စဵုကဵုစိုပ်ဒဒှ်ကောန်ၚာ်သၟတ်ဂှ် ဒြေပ်မာန်-ဝေၚ်မာန်ဂှ် အယာံမာတ်ပုၚ်မွဲလၟံက်ကီု၊ ဟွံဂွံစရ။ ၜိုဟ်ကေတ်ခၞေဝ်သွ တၞုၚ််ဝုန်ဂမၠိုၚ်တုဲဟေၚ်၊ ဂွံဂယိုၚ်တဴလမျီုရ။ နွံပယာံကာလမွဲတ္ၚဲ ကောန်ၚာ်ဂှ် ဇၞော်တိုန်ညိတုဲ မိဂှ်ကဵုကွေက်ခၟာဲ ကဵုကောန်ၚာ်သၟတ်ဂှ်တုဲ ဖ္အောဝ်ကဵုကောန်ၚာ်သၟတ်ဂှ် ကဵုဂၠာဲအာတ်ပုၚ်ရ။ ပ္ဍဲကာလကောန်ၚာ်သၟတ်ဂှ် မပြာပ်အာဂှ် သၟတ်ဗြဴဂှ် ဒြေပ်က္လေၚ်စဴသ္ၚိ တြုံတၠသ္ၚိဇကုတေံပၠန်ရ။ ကောန်ၚာ်သၟတ်ဂှ် ပြာပ်လုပ်အာဍုၚ်သာရဝှ် စိုပ်အာဇရေၚ်ပါၚ်တြၚ်သ္ၚိ သုနန္ဒသေဌဳ မဒှ်သ္ၚိဇကု ပ္ဍဲဘဝကိုပ်ကၠာတေံတုဲ ဍိက်သုနန္ဒသေဌဳဂှ် ၜုၚ်တက်တဴရ။ ပ္ဍဲကာလဂှ် တၠဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ကေုာံ မှာထေရ်အာနန် ဂၚေၚ်ပြာပ်ကၠုၚ် ပ္ဍဲအကြာဂၠံၚ်တရဴဂှ် အာညာတ်ကေတ်ဒဒှ် ကောန်ဍိက်သုနန္ဒသေဌဳ မၜုၚ်တက်ဒၟံၚ် ကောန်ၚာ်သၟတ် မလောတ်စှ်ေအာ ပ္ဍဲဗွဝ်ထၟိက်ကာံတုဲ မလရိုအ်ယာံတဴဒၟံၚ်ဂှ် ကဵုမှာထေရ်အာနန်ကော် သုနန္ဒသေဌဳတုဲ ဟီုကဵုသုနန္ဒသေဌဳရ။

“ယွံသုနန္ဒသေဌဳ ပသာ်မကဵုဒၟံၚ်ဒဒိုက် ကဵုမအံက်ဇကုဂှ်ရော ရဴသာ်ဝွံ တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ဟီုတုဲ သုနန္ဒသေဌဳဂှ် သၟာန်တိုန်ပၠန်ရ။”

“ယွံတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ဒဒှ်မအံက်အဲဍိက်ဂှ် ပသာ်ဂွံတီကေတ်ဂှ်ရော။”

“ယွံသုနန္ဒ ယဝ်ရတၠဟွံပ္တေဟ်ကေတ် အတိုၚ်ဂလာန်အဲကျာ်ဟီုဂှ်မ္ဂး အဲသၟာန်ထ္ၜးကဵုတၠအဲရ။”

“ယွံကောန်ၚာ်သၟတ် ဒြပ်တၠအဲ ဟွံဂွံဟီုထ္ၜးလဝ်ဂှ် နွံဒၟံၚ်ဏီဟာ။” တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ သၟာန်တုဲ၊ ဒဒှ်နုၚ်နိဓိမသုန်မ မတိုပ်လဝ် ဟွံဂွံဟီုထ္ၜးလဝ် နွံဒၟံၚ်ဏီဂှ် ဟီုသှ်ကဵုကျာ်တြဲရ။ ယွံသုနန္ဒ တၠအဲဖာပ်ဗ္စအာဟာရဘောဇိုန် ကုကောန်ၚာ်သၟတ်ဏံတုဲ တၠအဲသၟာန်ကေတ်ညိ။ ရဴသာ်ဝွံ အတိုၚ်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ မဟီုဂှ် သၟာန်တုဲ ကလိဂွံနုၚ်နိဓိထဝ် မသုန်မတုဲ မြိိမြန်တဴကောန်ၚာ်သၟတ်ဂှ်တုဲ ကဵုပဒတဴဗွဲတသိုက်ရ။ ဣဝွံ ဟိုတ်နူပုဗ္ဗစေတနာ ခ္ဍောပ်ကဝေန်တုဲ ဗီုအာစိုပ်ဒဒိုက် မ္ဂးယၟုရ။

ဟိုတ်နူမကေၚ်ကဵုလဝ်ဒါန် နကဵုစေတနာပိတန် ညဳသာသၟဟ်သၟန်တုဲ ကလိဂွံတသိုက်မ္ဂးဂှ် ညံၚ်ရဴဇောတိကသေဌဳတံဂှ်ရ။ ဇောတိကသေဌဳဂှ် ပ္ဍဲတ္ၚဲဇကုက္တဵုဒှ်မၞိဟ်ဂှ် ရတ်ထပှ်ပြကာကီု၊ သီုကဵုလွဟ်ဗၞုဟ်ဇြၚ်ဂမၠိုၚ် အလုံအိုဿီုတံဂှ် ဟိုတ်နူမဂဵုလဟဵုတိုန် ညံၚ်ရဴပၟတ်ဒေဝတဴကီုတုဲ ဇောတိက မကဵုလဝ်ယၟုရ။ ဇောတိကသေဌဳဂှ် ကလိဂွံဒုၚ်စသိုၚ်တသိုက် ပိုန်ဟာန် ဒြပ်ရတ်ထဝ်ဩန် ဖဲသ္အဳတဴတုဲ ဂွံအာစိုပ်ဒဒှ်တၠအရှန် ပ္ဍဲသန္ထာန်ဇရေၚ်တမ်ဇိုၚ််ကျာ်တြဲတုဲ ဂွံအာစိုပ်နိဗ္ဗာန်တုဲရ။ ထံက်ကဵုအတ္ထုပ္ပတ္တိသာ်ဝွံတုဲ ဂွံတီကေတ်ရ။ ရဴဝွံ ဗီုစေတနာပိတန် မကဵုဖဵုဒုဟ်ဂှ် စၞောန်ထ္ၜးကဵုတုဲရ။

၂၂။ စၞောန်ထ္ၜးဗီုဝတ္ထုဒါန ပိပြကာ

(မွဲနယ်ပၠန်) ဗွဲဝတ္ထုလေဝ် တိတ်ဒှ် ပိပြကာကီုရောၚ်။ ညးမ္ဂး ပိပြကာဂှ်ရော ဒါနဒါသ၊ ဒါနသဟာယ၊ ဒါနသာမိ၊ ရဴဝွံ တိတ်ဒှ်ပိပြကာရ။ ပၞောဝ်ပိပြကာဂှ် ပွမကဵုဒါန် နကဵုဝတ္ထုဒါန်၊ မယုတ်သၟဝ် နူကဵုဇကုမရပ်စပ် သုၚ်စောဲစသုၚ်တံဂှ် ဟိုတ်နူမတုပ်တဴ ညံၚ်ရဴဝတ္ထုမကဵုဍိက်ကီုတုဲ ဒါနဒါသမ္ဂးယၟုရ။ ။ ပွမကဵုဒါန် နကဵုဝတ္ထုဒါန် မတုပ်သၟဟ်ကဵုဝတ္ထု ဇကုမရပ်စပ်သုၚ်စောဲ စသုၚ်တံဂှ် ဟိုတ်နူမတုပ် ကေုာံ ဝတ္ထုမကဵုမိဿဟာဲတုဲ ဒါနသဟာယ မ္ဂဂးယၟုရ။ ။ ပွမကဵုဒါန် နကဵုဝတ္ထုဒါန် မပြဲလောန်ဇကု မရပ်စပ်သုၚ်စောဲတံဂှ် ဒါနသာမိမ္ဂးယၟုရ။

ပၞောဝ်ကဵုဒါန ပိပြကာဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူဖဵုကုသဵု မဂွံကဵုလဝ်ဒါန် နကဵုဒါနဒါသတုဲ ဒးဒုၚ်စသိုၚ်ဒၟံၚ်ဒဒိုက်၊ မပ္တံကဵုပွမ္ဒးစံၚ်တူ ပူဆာ ဟိုတ်နူကောန်ဍိိက် သမ္ဘာ မယုတ်မာဂမၠိုၚ်ရ။ ဟိုတ်နူဖဵုဒါန် မဂွံကဵုလဝ်ဒါန် နကဵုဒါနသဟာယဂှ်မ္ဂး ကလိဂွံပိုန်ဟာန် ကောန်သမ္ဘာ မတုပ်သၟဟ်ကဵုဇကုတုဲ ဍေံဟွံဒုၚ်စဂလာန်ဇကု ဒှ်တဴညံၚ်ရဴမိဿဟာဲ စတုပ်၊ မံၚ်တုပ်၊ ဗွိုက်လ္တက်တုပ်၊ ဟီုတုပ်၊ ကၠောန်တုပ်၊ ဟွံဒုၚ်ဒၠောံဗ္တောန်ဇကု၊ ဍေံက္လေၚ်ပဠန်ကဵုဇကုမာန်ရ။ နမပ္တံမြဴသာ်ဝွံ၊ ဒးဒုၚ်စသိုၚ်ဒၟံၚ် ဟွံသ္ဍိုက်မၠိုက်ကဵုဂၠံစိုတ်ရ။

ဟိုတ်နုမဂွံကဵုလဝ်ဒါန် နကဵုဝတ္ထုဒါန် မတုပ်ကေုာံတၠဂှ်တုဲ ပ္ဍဲကာလမကလိဂွံကောန်သမ္ဘာ၊ ဍိက်သ္ကံတွဳဝါရ၊ ပိုန်ဒြပ်၊ အရပ်အရာမပြဲ မတုပ်ကဵုစိုတ်တုဲ သီုကဵုမသ္ပရှ်ေသှ်ေရဴဂဴ၊ အဲပရဲခစ၊ ဇအ်သဝ်၊ အောပ်မာ၊ မက္လၚ်ကေတ် အတိုၚ်ဒၠောံဗ္တောန်ဇကုတုဲ၊ ဂွံဒုၚ်စသိုၚ်တသိုက်၊ ဍိုက်ပေၚ်ကဵု တသိုက်စိုတ် တသိုက်ကာယ ၜါပြကာရ။

၂၃။ စၞောန်ထ္ၜးဝတ္ထုသက်သဳဍေံပၠန်

ဝတ္ထုသက်သဳဖဵုဒါန် ဒါနဒါသဂှ်တုန် သၟိၚ်သာကျဝၚ် သုပ္ပဗုဒ္ဓ မဒှ်ခါမ်သဳ တၠဳလပိုန်မၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲဂှ် ဟိုတ်နူမကေၚ်ကဵုလဝ်ဒါန် နကဵုဝတ္ထု မဒှ်ဒါနဒါသတုဲ ဒးက္တဵုဒှ်စံၚ်တူ ပူဆာ မၞုံကဵုဂၠံစိုတ်ဟွံသာယာ၊ ဟိုတ်နူကောန်သမ္ဘာ ဟိုတ်နူမမှာအာဒုဟ် သ္ပသၞဒက်ဝဲကဵု တၠဳမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ ပွမ္ဒးအာစိုပ်ဒဒိုက် ပွတိမၚိတ်ဖျေံဏာရ။ ။ သၟိၚ်ဇၞော်ဗိမ္ဗိသာ တၠဍုၚ်ရာဇာဂြိုဟ်ဂှ်လေဝ် ဟိုတ်နူကောန်ပြိုက်ဂစိုတ်တုဲ ပွမ္ဒးပကာဂစိုတ်ကီု၊ ဥပ္ပးတြုံဗြဴမၞုံယၟု ဘောဇနဂှ် ဟိုတ်နူကောန်တြုံ ကပ္ပိလ၊ ကောန်ဗြဴတာပနတုဲ၊ မ္ဒးအာဒုၚ်တဴဒဒိုက် ပ္ဍဲဘုံနရက် မဟာတာပနတေံဂှ်ကီု၊ ဟိုတ်နူဖဵုဒါန် ဒါနဒါသမ္ဂးယၟုရ။

(ဝတ္ထုသက်သဳဖဵုဒါနသဟာယတုန်) သၟိၚ်ပဿိုန်ဂှ် အဃောမဟီုဒၟံၚ်ဂလာန် ပ္ဍဲဇရေၚ်ကုတၠဳပိုန်ကျာ်တြဲ ပ္ဍဲကွာန်ဝေဠုဂါမဂှ် ကောန်ဝိဍဍူဘ မွဲဟာန်ကေုာံ အမာတ်ဂမၠိုၚ် က္လေၚ်အာတုဲ ဟိုတ်နူမသီကေတ် ကၟိန်ဍုၚ်နန်တုဲ ဟွံဂံၚ်က္လေၚ်စဴ ဍုၚ်သာရဝှ်ရ။ ပြာပ်အာဍုၚ်ရာဇာဂြိုဟ်တုဲ ပွမ္ဒးပကာဂစိုတ်ကီု၊ ဗြဗၞးတြုံကဵုဗြဴ ဗၞးဗြဴမၞုံယၟု သုမနဂှ် သီုကဵုမဒှ်တဴအရဳ ပြာပ်အာခသဳကၠဳကျာ်တြဲ ဟိုတ်နူမဟီုဒၠောံဗ္တောန် ကောန်မွဲမၞုံယၟု သိၚ်္ဂလဂှ် ဟွံမာန်တုဲ ပွမ္ဒးက္တဵုဒှ်တဴဒဒိုက် မၞုံကဵုဂၠံစိုတ်ဟွံသာယာကီု။ ပူဂဵုဂမၠိုၚ်ဝွံ ဟိုတ်နူအဆက်ဖဵုဒါန သဟာယမ္ဂးယၟုရ။

ခမဳဗြဴမဒှ် မိကုမ္မာရကဿပဂှ် ကလိဂွံညာတ်ကေတ်ကောန်ဇကု မရာၚ်ဆာဲတဴဂှ်တုဲ၊ မမပုတ္တော-မမပုတ္တော၊ ဟီုတိုန်သာ်ဏံတုဲ ထဍေၚ်ဗက်တံၚ်ဂြဲကေတ်သ္ၚာရ။ ကောန်ဂှ် က္လေၚ်ဟီုကဵုမိဂှ်ရ။ မူဟိုတ်ဂွံပံၚ်ဖက်ဒၟံၚ်ကဵုသၞသတြု၊ မပ္တံတဏှာဂှ်ဏီရော။ ရဴသာ်ဝွံဟီုတုဲ တၞဟ်နမမိက်ဂွံဒၠောံဗ္တောန်ကဵုမိဇကုတုဲ၊ နကဵုဂါထာမပ္တံမြဴသာ်ဝွံမ္ဂး တဏှာ နိဿိတဿ ဘယံဟောတိ သောကောဟောတိ ဒုက္ခောဟောတိ တဏှာဝိမုတ္တဿ ဘယံနတ္ထိ သောကောနတ္ထိ ဒုက္ခောနတ္ထိဂှ် ဟီုတိုန်ရ။ ပ္ဍဲလ္အိတ်ဒၠောံဗ္တောန်ဂှ် ခမဳဗြဴမဒှ်မိဂှ် မဂွံအာစိုပ်ဒဒှ် အရဟတ္တဖဵုရ။

မိမှာထေရ်သာရိပိုတ်ဂှ် ၜိုန်ရဂွံလဝ်ကောန်တြုံပိ ကောန်ဗြဴပိ မဒှ်တဴတၠအရှန်ကီုလေဝ် ၜေါတ်နုက်ကၠေံဒစုက် ဒလ ကွေတ်မိစ္ဆာဒိဌိဂှ် ဟွံမာန်တုဲ ပ္ဍဲအခါကာလမှာထေရ်သာရိပိုတ် မညန်ကဵုသ္ပပရိနိဗ္ဗာန်ဂှ် ကဵုအာစိုပ်ဒဒှ် သောတာပတ္တိဖဵုတုဲ ပွမဂွံၜေါတ်နုက်ကၠေံ နူဒစုက်ဒလဒိဌိဂှ်ကီု။

သေဌဳတြုံဗြဴ မဒှ်မိမဂၞကျာ် ဥပ္ပလဝဏ်တံဂှ်လေဝ် ပွမ္ဒးက္တဵုဒှ် စံၚ်တူသောသနာ ဟိုတ်နူကောန်ဗြဴဇကု ဥပ္ပလဝဏ်ဂှ်တုဲ ဂၞကျာ်ဥပ္ပလဝဏ် သ္ပကၠေံခမဳဗြဴ ပ္ဍဲဇရေၚ်တမ်ဇိုၚ်ကျာ်တြဲတုဲ ဂွံအာစိုပ်ဒဒှ် အဂ္ဂသာဝက လ္ပါ်တဲပါယ်တုဲ က္တဵုဗဒှ်ကဵုသောတာပန် ကုမိကဵုမၜါဂှ်ရ။ ပူဂဵုဂမၠိုၚ်ဝွံ ဟိုတ်နူအဆက်ဖဵုဒါနသာမိ မ္ဂးယၟုရ။

၂၄။ စၞောန်ထ္ၜးဗွဲစေတနာ မွဲနယ်ပၠန်

အတိုၚ်မဟီုတွံကၠုၚ်တုဲ လၟုဟ်ဝွံဂှ် ဗွဲစေတနာမွဲနယ်ပၠန်မ္ဂး ဟဳနစေတနာ၊ မဇ္ၛိမစေတနာ၊ ပဏဳတစေတနာ၊ ရဴဝွံ မၞုံတၟေၚ်ပိပြကာရ။ ပၞောဝ်ပိပြကာဂမၠိုၚ်ဂှ် စေတနာနွံပၟိက် သၟိက်မိက်ဂွံဒယှ်တှ် ဟီုထိုၚ်သး ပ္ဍဲဘဝပစ္စုပ္ပန်ဝွံတုဲ ပွမပတုဲတဴဒါန်ဂှ် ဟဳနစေတနာဒါန မ္ဂးယၟုရ။ စေတနာနွံပၟိက် မမိက်ဂွံကဵုဒှ်တသိုက် ဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံပိုန်ဟာန် ယာန်တသိုက် ပ္ဍဲဘဝကြဴကြဴတုဲ မပတုဲတဴဒါန်ဂှ် မဇ္ၛိမစေတနာဒါန မ္ဂးယၟုရ။ စေတနာနွံပၟိက် မမိက်ဂွံတိတ်ဗၠးအာနူဒဒိုက်ဝဋ်တုဲ သီုက၆ုမဗ္စာရဏာ သ္ၚေဝ်မၠာ်တဴကဵုဓရ်ရုပ်နာမ်၊ နကဵုလက္ခဏယာန် ပိပြကာ မမိက်ကဵုမွဲမွဲ၊ က္တဵုဗဒှ်ကဵုစိုတ် ပွမဇအိုန်ဇရ က္ဍုဟ်မၠေံတဴကဵု ဓရ်ကိလေသဝဋ်၊ ကမ္မဝဋ်တုဲ၊ ပွမကဵုတဴဒါန်ဂှ် ပဏဳတစေတနာမ္ဂးယၟုရ။

၂၅။ စၞောန်ထ္ၜးဥပ္ပမာစေတနာ ပိပြကာ

စေတနာပိပြကာဝွံ - ဗွဲဥပ္ပမာတုန်။ ဖဵုဟဳနစေတနာဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴ ညးမၞုံကဵုယဲ မပ္တံကဵုယဲခါယ်ဒုတ်၊ မစဒးစၞဟွံဗဗွဲကဵုယဲတုဲ၊ မပ္တံကဵုယဲခါယ်ဒုတ်တံဂှ် မထပ်က္တဵုဒှ်ဂၠိုၚ်တိုန်ကၠုၚ်ကီု။ ။ ။ မဇ္ၛိမစေတနာဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴ ညးမၞုံကဵုယဲခါယ်ဒုတ် မွဲဒၞာဲ-ၜါဒၞာဲ၊ လတေံညိ-အဏံညိတံဂှ် စဒးစၞဟွံဗဗွဲကဵုယဲတုဲ၊ သၟးညံၚ်ရဴယဲခါယ်ဒုတ်ဂှ် မၚိိတ်ကၠေံအလုံဇကုမွဲကီု။ ။ ။ ပဏဳတစေတနာမ္ဂးဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴ ညးမၞုံကဵုယဲ မဂွံဆဵုကေတ်ဂဥုယ်မပြဲ မဗဗွဲဒးကဵုယဲတုဲ ယဲဂှ် မ္ဒးကၠေံဗ္ဒန် အောန်အိုတ်အာ အိုတ်ကီု။

၂၆။ စၞောန်ထ္ၜးဗွဲပူဂဵုတုန်

(ဟဳနစေတနာ) ဂၞကျာ်မလ္လိကာ မဒှ်ဂၞကျာ်သၟိၚ်ပဿိုန်ဂှ်ကီီု၊ ဂၞကျာ်မလ္လိကာ မဒှ်သမ္ဘာဒကိုပ်ပၞာန်ဇၞော် ဗန္ဓုလကီု၊ ဂၞကျာ်ပုညဓညဝလ္လာတ မဒှ်သမ္ဘာ အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳဂှ်ကီု၊ ပုဏ္ဏဝဍ္ဎန တြုံတၠသ္ၚိ ဂၞကျာ်ဝိသာခါဂှ်ကီု၊ ဂၞကျာ်ဝေဒေဟဳ မဒှ်ဂၞကျာ်သၟိၚ်ဗိမ္ဗိသာဂှ်ကီု၊ မၚ်ဗၠာဲသုဘဂှ်ကီု၊ ဗြမၞဗြဴ မိမှာထေရ်မောဂ္ဂလာန်ဂှ်ကီု၊ ပူဂဵုဂမၠိုၚ်ဝွံ ၜိုန်ရကလိဂွံက္လၚ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ်ကျာ်၊ ကလိဂွံဗဵုလ္ၚောဝ်ကျာ်၊ ဟွံဂွံပိုတ်သ္ကုတ်ခြာကီုလေဝ်၊ ဟိုတ်နူအဆက်ဖဵုဒါန၊ ဟဳနစေတနာတုဲ ဟွံကလိဂွံမဂ်ဖဵုရ။ ။ ။

(မဇ္ၛိမစေတနာ) မၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ် မပ္တံကဵုအနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ၊ ဂၞကျာ်ဝိသာခါ သမ္ၚေဟ်စိတ္တ၊ သၟိၚ်ဗိမ္ဗိသာ၊ သမ္ၚေဟ်ဓမ္မိက၊ သၟိၚ််အိန်၊ ကောန်ဒေဝတဴစူဠရဌ၊ အနေကဝဏ္ဏ၊ နာဂဒတ္တတံဂှ်၊ ဟိုတ်နူအနိဿံသဖဵုဒါန မဇ္ၛိမစေတနာတုဲ ၜိုန်ရကလိဂွံမဂ်ဖဵုကီုလေဝ် သီီုကဵုဟွံဂွံဂိုၚ်ကေတ် နိဗ္ဗာန်ဏီတုဲ မ္ဒးဂၚေၚ်တဴ ပ္ဍဲဒဒိုက်ဝဋ်ဗွဲမဂၠိၚ်သ္ၚောဲရ။ ။ ။

(ပဏဳတစေတနာ) အသဳတိသာဝက မပ္တံကဵုမှာထေရ်သာရိပိုတ်၊ မှာထေရ်မောဂ္ဂလာန်၊ မှာထေရ်အနုရုဒ္ဓဂမၠိုၚ်ကီီု၊ ထေရဳဟွံကမွဲလ္ၚီ မပ္တံကဵုခေမာ-ဥပ္ပဵုလဝဏ််တံဂှ်ကီု။ ပူဂဵုဂမၠိုၚ်ဝွံ ဟိုတ်နူပဏဳတစေတနာ မ္ဂးယၟုရ။ ပူဂဵုဂမၠိုၚ်ဝွံ တုပ်တဴညံၚ်ရဴပ္ကဴဒကှ်ထဝ် မၞုံကဵုခၟောံမကြံၚ် ညံၚ်ရဴမဂဂွံဆဵုကေတ် လျးသၟိၚ်တ္ၚဲဗၠာဲတုဲ ရဴမဂွံပံက်ထာၚ် ရာၚ်ဗဂါတဴ ပ္ဍဲအကြာအၚ်လှာ ကၟာလစံက်ဂှ်ကီုရ။ ကလိဂွံဆဵုကေတ် တၠဳမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ ဂွံဒှ်အာတၠအရှန် ဗွဲမလောဲသွာတုဲ မဂွံအာစိုပ်ဍုၚ်ဇၞော်နိဗ္ဗာန်အိုတ်ရ။ ဣဝွံ မဒှ်အဆက်ဖဵုစေတနာပိတန် မွဲဟာန်ကေုာံသရုပ်လက်သန်ပူဂဵု ဂပ်ဝ်သမ္တီကေတ်ရ။

၂၇။ စၞောန်ထ္ၜးသရုပ်ဗွဲပယောဂပၠန်

ဒါနဂမၠိုၚ်တံဂှ် ဗွဲဗယောဂတုန်။ သဟတ္ထိက၊ အာဏတ္ထိက၊ နိဿဂ္ဂိယ၊ ရဴဝွံ ဗွဲဗယောဂ တိတ်ဒှ်ပိပြကာရ။ ပၞောဝ်ကဵုပိပြကာဂမၠိုၚ်ဂှ် ရပ်ဂိုၚ်ပၚ်ယိုက်ကေတ် အလဵုလဵုဇကုတုဲ ပွမကဵုတဴဒါန် နကဵုတဲဇကုဂှ် သဟတ္ထိကမ္ဂးယၟုရ။ ဖ္အောဝ်ဗလးဏာကဵုညးသ္အာၚ်တုဲ ပွမကဵုဒါန်ဂှ် အာဏတ္ထိကမ္ဂးယၟုရ။ ပွမကဵုပြၚ်ဏာ ကုညးသ္အာၚ် ကဵုအာကဵုဒါန် ပ္ဍဲဌာန်ဇမ္ၚောဲဂှ် နိဿဂ္ဂိယမ္ဂးယၟုရ။

၂၈။ စၞောန်ထ္ၜးဗွဲဥပ္ပမာတုန်

သဟတ္ထိကဒါနမ္ဂးဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴ ပိုန်ဒြပ်ဇကု မသီဂိုၚ်ဒေပ်လဝ် ပ္ဍဲတဲဇကု ဇကုကီုရ။ အာဏတ္ထိကဒါနမ္ဂးဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴပိုန်ဒြပ် မအပ်ပြာပ်လဝ်ကဵု ကောန်တြုံ-ကောန်ဗြဴတုဲ မကဵုသီဒက်ဂိုၚ်ဒိပ်လဝ်ကီုရ။ နိဿဂ္ဂိယမ္ဂးဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴပိုန်ဒြပ် မအပ်ပြာပ်ကဵုလဝ် ပ္ဍဲတဲညးသ္အာၚ် ဟွံသေၚ်ကဵုကလောကောဒေံတုဲ မကဵုသီဒက် ဂိုၚ်ဒိပ်လဝ်ကီုရ။

၂၉။ စၞောန်ထ္ၜးဗွဲပူဂဵုတုန်

သေဌဳဇၞော်ဂမၠိုၚ် မပ္တံကဵုဇောတိကသေဌဳ၊ မေဏ္ဍကသေဌဳ၊ ဇဋိလသေဌဳဂမၠိုၚ်တံဂှ်၊ ဟိုတ်နူဖဵုအာနိဿံသ သဟတ္ထိကပယောဂ မ္ဂးယၟုရ။ သ္ပနိဿဲကဵုသေဌဳတံဂှ်တုဲ ပ္ဍဲကဵုသေဌဳမွဲမွဲတံဂှ် သေဌဳသၟတ် မသုန်မသုန်ကၠမ် မဒှ်ပွဳဗွိုၚ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူဖဵုအာနိဿံသ အာဏတ္ထိကပယောဂ မ္ဂးယၟုရ။ နိဿဲကေတ်ကဵု သေဌဳသၟတ် မသုန်ကၠမ်တံဂှ်တုဲ ဂကောံသမ္ၚေဟ် ညးဗၞိက် မသွံရာန်သၠာဲဂတးဂမၠိုၚ်တံဂှ် ဟိုတ်နူဖဵုအာနိဿံသ နိဿဂ္ဂိယပယောဂ မ္ဂးယၟုရ။

၃၀။ စၞောန်ထ္ၜးဗွဲတွဳဗွိုၚ်တုန်

ဒါနမၞုံကဵုတွဳဗွိုၚ်ဍေံ လောဘ၊ ဒါနမၞုံကဵုတွဳဗွိုၚ်ဍေံ ဒေါသ၊ ဒါနမၞုံကဵုတွဳဗွိုၚ်ဍေံ မောဟ၊ ရဴဝွံ မၞုံတၟေၚ် ပိပြကာရ။ ပၞောဝ်ပိပြကာဂမၠိုၚ်တံဂှ် ၜိုတ်အယာံမာတ် ထေက်တန်ကဵုပိုန်ဒြပ်ဇကု ဇကုဂှ် ဟွံဂွံရာန်ဂိုၚ်ကေတ် ဝတ္ထုဂှ်တုဲ နကဵုဒြပ်ဇကုညိနာၚ်ဂှ် မမိက်ဂွံဂိုၚ်ကေတ် ဝတ္ထုညးဂၠိုၚ်ဂၠိုၚ်တုဲ ပွမဒဂုတ် သ္ပတဴ အနိၚ်အထက်တုဲ ရာန်ဂွံနၚ်ဂှ် ကဵုဒါန်ရ။ ပွမကဵုဒါန်သာ်ဝွံဂှ် ဒှ်ဒါန မၞုံကဵုတွဳဗွိုၚ်ဍေံ လောဘ မ္ဂးယၟုရ။

(မွဲနယ်ပၠန်) ယြဴပူဂဵုမွဲ မမိက်ဂွံကဵုဒါန်တုဲ အာရာန်ဖျာရ။ ၚုဟ်သၠုဲဇကုအောန်အောန်ဂှ် မမိက်ဂွံဂွံဝတ္ထုညးတၠဖျာဂှ် ဂၠိုၚ်ဂၠိုၚ်တုဲ ဒဂုတ်ကေတ် ညံၚ််ကဵုဍေံဂွံကဵုဇကု ဟီုပ္ဍဵုပ္ဍိုက်ဍေံ ညံၚ်ကဵုဍေံဂွံကဵုဇကု ဟွံသေၚ်ကဵုၚုဟ်ဍေံတံဂှ် ဇကုကလိဂွံနၚ်တုဲ ကဵုဒါန်ရ။ ပ္ဍဲအဃောကာလမကဵုဒါန်ဂှ် က္တဵုဒှ်တဴသၞသတြု ထေဲပၞတ်တုဲ ပွမကဵုဒါန်ဂှ် ဒါနမၞုံကဵုတွဳဗွိုၚ်ဍေံ ဒေါသမ္ဂးယၟုရ။

သီုကဵုဟွံဗစာရဏာတဴ ကဵုဓရ်သၚ်္ခါရ လက္ခဏယာန် ပိပြကာတုဲ ပွမကဵုတဴဒါန် မွဲဟာန်ကေုာံ ပေါဲသဘၚ် ဝေၚ်ဂြိုၚ် ကတိုၚ်ကၟဟ် ဝိဝိၚ်ဟိုတ်မာဲ ဒိုဟ်ဓီုတဴဂှ် ဒှ်ဒါန မၞုံကဵုတွဳဗွိုၚ်ဍေံမောဟ မ္ဂးယၟုရ။

၃၁။ စၞောန်ထ္ၜးဗွဲဥပ္ပမာတုန်

ပၞောဝ်ကဵုပိပြကာဂမၠိုၚ်ဂှ် - ဗွဲဥပ္ပမာတုန်။

ဒါန မၞုံကဵုတွဳဗွိုၚ်ဍေံ လောဘဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴကၠဵုတမြအ်ရ။

ဒါန မၞုံကဵုတွဳဗွိုၚ်ဍေံ ဒေါသဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴဇြုံဇာတ်ရ။

ဒါန မၞုံကဵုတွဳဗွိုၚ်ဍေံ မောဟဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴစိၚ်ဇၟူရ။

၃၂။ စၞောန်ထ္ၜးဗွဲပူဂဵုတုန်

(ဒါနမၞုံကဵုတွဳဗွိုၚ်ဍေံလောဘ) သၟိၚ်စမ္ပါနာဂဵု မတန်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဇရေၚ်ကြုၚ်စမ္ပါဂှ် ပြာပ်အာတဝ်စၞေဟ်ကဵုသၟိၚ် ကလိၚ်္ဂတုဲ သၟိၚ်ကလိၚ်္ဂဂှ် ဇၞ:အာဇကုတုဲ ဍုၚ်ဇကုဂှ်လေဝ်လေၚ်၊ ဇကုဇကုဂှ်လေဝ် ဆၚ်စှ်ေအာပ္ဍဲဍာ်က္ၜဳဂှ်ရ။ သၟိၚ်ကလိၚ်္ဂဂှ် မမိက်တဝ်စၞေဟ် ဝေၚ်ပၞာန် ပ္ဍဲကဵုတ္ကံဇမ္ဗုဒိပ်တုဲ ကောန်ဝုတ်စိၚ်ဂြၚ်ဇကုဂှ် ပဍိုက်စွံပ္တန်လဝ် ပ္ဍဲလ္တူကွဳတုဲ ယြဴပူဂဵုမွဲ ဂံၚ်တဝ်စၞေဟ်ပၞာန် ကောန််ဝုတ်ပန်ဝွံ ကဵုကုညးဂှ်ညိ။ ရဴသာ်ဝွံ ကဵုအာဂၚေၚ်လန် ပ္ဍဲတ္ကံဇမ္ဗုဒိပ်အလုံအိုဿီု ဂွံဆဵုကေတ်သၟိၚ်အဿကတုဲ ကောန်ဝုတ်ဂှ်လေဝ်လေၚ် ပၞာန်ဂှ်လေဝ်ဒးကျ ဒြေပ်ဒဴတဴရ။ သၟိၚ်ကောသလရးဂှ် ပြာပ်ကၠုၚ်ပြိုၚ်ပ္ကာန် တဝ်စၞေဟ်ပၞာန် ကဵုသၟိိၚ်သဳလဝ-ရ။ ဟိုတ်နူအနုဘဴသၟိၚ်သဳလဝတုဲ မ္ဒးက္လေၚ်ပဍိက်ဒုၚ်ကာ ကဵုသၟိိၚ်သဳလဝဂှ်ရ။ ဣဝွံ မဒှ်ဖဵုဒါနမၞုံကဵု တွဳဗွိုၚ်ဍေံ လောဘ မ္ဂးယၟုရ။

(ဒါနမၞုံကဵုတွဳဗွိုၚ်ဍေံဒေါသ) သၟိၚ်ဝိဍဍူဘ မွဲဟာန်ကေုာံ ဂကောံဗဵုပၞာန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ပ္ဍဲကာလမက္လေၚ်စဴကၠုၚ် နူဌာန််မတဝ်စၞေဟ်ပၞာန် ကဵုသၟိၚ်သာကျဝၚ်တုဲဂှ် မဗၠိုက်ဍာ်တုဲ မ္ဒးပကာဂစိုတ်အိုတ်ကီု။ ဒကိုပ်ပၞာန်ဇၞော်ဗန္ဓုလ မွဲဟာန်ကေုာံ ကောန် ၃၃-ဂမၠိုၚ်ဂှ် ပွမ္ဒးပြိုက်ဂစိုတ် ကဵုသရာဲပၞာန်မသုန်ကၠမ်ဂမၠိုၚ် မအောပ်ဗ္ဒမၚ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲကဵုသပိုဟ်ဂြိုပ်ဂမၠိုၚ်ကီု။ ကောန်သၟိၚ်လစ္ဆဝိမသုန်ကၠမ် မတဝ်စၞေဟ်ပၞာန် ကဵုသၟိၚ်ဗန္ဓုလတုဲ မ္ဒးပကာဂစိုတ် နကဵုလွဟ်ကံလဴ ဒကိုပ်ပၞာန်ဇၞော်ဗန္ဓုလဂှ်ကီု။ သၟိၚ်ဗိမ္ဗိသာ မ္ဒးဒုၚ်ပြိုက်ဂစိုတ် ကဵုကောဇကု အဇာတသတြုဂှ်ကီု။ ၜိုန်ရကလိဂွံပိုန်ဟာန် ယာန်တသိုက်ကီုလေဝ် ပွမ္ဒးပကာဂစိုတ် နကဵုဘဲကမ်ပရိုက် ကမ်ဒဒိုက် ဒးဒုၚ်ဘဲလွဟ် ဗၞုဟ်ဇြၚ် အလုံအိုဿီုဂှ် ဟိုတ်နူဖဵုဒါနမၞုံကဵု တွဳဗွိုၚ်ဍေံ ဒေါသ မ္ဂးယၟုရ။

(ဒါနမၞုံကဵုတွဳဗွိုၚ်ဍေံမောဟ) ၜိုန်ရဂုဏ်ကျာ်တြဲ မပြာကတ်တဴ ညံၚ်ရဴလျးသၟိၚ်ဂိတု သၟိၚ်တ္ၚဲဗၠာဲ မယးတၟးရာၚ်ဆာဲတဴ ပ္ဍဲဂၠးလောကဏံကီုလေဝ် ဟိုတ်နူဟွံတီညာတ်ကေတ် ဂုဏ်ကျာ်တြဲတုဲ ဂကောံတဳမိစ္တာဒိဌိ မပ္တံကဵုခမဳပြဘာတ် ဇဳဝကတံဂှ် ပွမပ္တောံၜတ် ပြိုၚ်ပ္ကာန်ဒၟံၚ်ကဵု တၠဳမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတံဂှ်ကီု။ ပ္ဍဲခေတ်ကာလလၟုဟ် မပ္တံကဵု ဂကူဘာသာလ္ၚဵု မၞုံကဵုကြက်ဒြပ်ဂမၠိုၚ် မဒှ်ဒစဵုဒစးကဵုသာသနာ တၠဳမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတံဂှ်ကီု။ သတ်တိရစ္ဆာန် မပ္တံကဵုစိၚ်ဂြိုပ် ချေံဂြိုပ် ကၠဵုကၠိက် ပြေၚ်ဂၠဴ အလုံအိုဿီုတံဂှ်ကီု။ ဟိုတ်နူအဆက်ဖဵုဒါန မၞုံကဵုတွဳဗွိုၚ်ဍေံ ဒေါသ မ္ဂးယၟုရ။ ဣဝွံ မဒှ်အဆက်ဖဵုဒါန မၞုံကဵုတွဳဗွိုၚ်ဍေံ လောဘ-ဒေါသ-မောဟ မ္ဂးယၟုရ။

၃၃။ ဒါနမၞုံကဵုတွဳဗွိုၚ်ဍေံ အလောဘ အဒေါသ အမောဟ

ပ္ဍဲအရာမပၠောပ်ဂၠံစိုတ် ဗစာရဏာကဵု ဓရ်သၚ်္ခါရဂမၠိုၚ်ဝွံ အလောဘဒါန၊ အဒေါသဒါန၊ အမောဟဒါန၊ ရဴဝွံ မၞုံတၟေၚ်ပိပြကာရ။ ပၞောဝ်ပိပြကာဂမၠိုၚ်တံဂှ် ၜိုတ်ထေက်တန်ကဵုဒြပ်ဇကုဂှ်ကဵုဒှ် ဟွံထေက်တန်ကဵုဒြပ်ဇကုဂှ်ကဵုဒှ် အတိုၚ်ညးတၠဒြပ် တၠဖျာမၞုံပၟိက်ဂှ် သီုဟွံဒဂုတ်ဂှ် ရာန်တုဲ မကဵုဒါန်ဂှ် အလောဘဒါနမ္ဂးယၟုရ။

ပွမဟီုသၚ်ရိုဟ်တဴ နကဵုဂလာန် မဍိုန်ဍောတ်ဇိပ်ဂၠိပ် မိပ်မြဟ်ကဵုကတောဝ် မပ္တံကဵုမိဿဟာဲ ကောန်သမ္ဘာတုဲ ပွနကဵုဒါန်ဂှ် အဒေါသဒါန မ္ဂးယၟုရ။

သ္ၚေဝ်မၠာ် ဗစာရဏာ စၚ်ခြၚ်တဴကဵု လက္ခဏယာန်ပိပြကာ မမိက်ကဵုမွဲမွဲ မပ္တံကဵုအနိစ္စ-ဒုက္ခ-အနတ္တတုဲကီု ပွမကဵုဒါန်ဂှ် အမောဟဒါန မ္ဂးယၟုရ။ ရဴဝွံ အလောဘ-အဒေါသ-အမောဟ-ဒါန မ္ဂးယၟုရ။

၃၄။ စၞောန်ထ္ၜးဗွဲဥပ္ပမာတုန်

ဒါန မၞုံကဵုတွဳဗွိုၚ်ဍေံ အလောဘဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴ မိဿဟာဲရ။

ဒါန မၞုံကဵုတွဳဗွိုၚ်ဍေံ အဒေါသဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴ မိမရ။

ဒါန မၞုံကဵုတွဳဗွိုၚ်ဍေံ အမောဟဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴ အ္စာရ။

၃၅။ စၞောန်ထ္ၜးဗွဲပူဂဵုတုန်

ပ္ဍဲကာလဗောဓိသတ်ပိုဲ မဒှ်ဘဝမၚ်ဗၠာဲစန္ဒ မဒှ်ကောန်ညးဗၞိက် ဓနိတ ပ္ဍဲဍုၚ်ဗာရာဏသဳဂှ်၊ ယဝ်ရသ္ၚေဝ်မၠာ်တိုန် ပ္ဍဲလ္တူအာကာသမ္ဂး ဗြဲသွံဂှ်ထပှ်တ္ၚဲ ဗြဲယာတ်ဗွိုက်လတက်ဂှ် ထပှ်တ္ၚဲ ဗြဲရတ်ဂှ်ထပှ်တ္ၚဲ ပွမဂူတဴထပှ်တ္ၚဲ ပိအလန် သာ်ဝွံကီု။ ဝါ ။ ပိသတ္တဟကီီု။

ပ္ဍဲကာလမဒှ်သၟိၚ်စက္ကဝဝ် မဟာသုဒဿနဂှ် ပွမကလိဂွံဍုၚ် ဒစာံလက်ကဵုပန်စှော်လ္ၚီ ပြာသာဒ် ဒစာံလက်ကဵုပန်စှော်လ္ၚီ ပလောၚ်မှောၚ်မှ ဗြဴရတ် ဒစာံလက်ကဵုပန်စှော်လ္ၚီ ကောန်တြုံဂှ် ဒစာံလက်ကဵုပန်စှော်လ္ၚီ ကောန်ဗြဴဂှ် ဒစာံလက်ကဵုပန်စှော်လ္ၚီ အမာတ်ဇၞော်ဂှ် ဒစာံလက်ကဵုပန်စှော်လ္ၚီ ဂကောံပၞာန်ဂှ် ဒစာံလက်ကဵုပန်စှော်လ္ၚီ စိၚ်ရတ်၊ ချေံရတ်၊ ကွဳရတ်တံဂှ်လေဝ် ဒ္စာံဒစာံလက်ကဵုပန်စှော်လ္ၚီ မပ္တံကဵုပြေၚ်ဂၠဴတံဂှ် စဵုကဵုရိုဟ်လၟိဟ်ဂၞန်ဟွံမာန်ဂှ် ပွမကလိဂွံဒုၚ်စသိုၚ်ကီု။

ပ္ဍဲကာလ မဒှ်မၞးသၚ်္ခပါလဂှ် ပွမကလိဂွံက္ၜၚ်ထဝ် မပ္ဍိုက်လဝ်ရတ် ထပှ်ပြကာကီု။ သၟိၚ်ဇၞော်သိရိဓမ္မာသောကဂှ် ပွမကလိဂွံအလဵုအသဳ ကဵုတ္ကံဇမ္ဗုဒိပ် အလုံအိုဿီု ဗွဲလ္တူမွဲယောဇနာ၊ ဗွဲသၟဝ်မွဲယောဇနာတုဲ၊ မပ္တဲကဵုဂစေမ်တ္ၚေက်၊ တိရစ္ဆာန်၊ နာ်-သ္ပဝ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် မ္ဒးကၠုၚ်ဆက်အခေါၚ်ကီု။ ပ္ဍဲက္ၜဳမှာသၟိတ်ဇၞော်တေံဂှ် ထပှ်တ္ၚဲမွဲဝါ လ္ပဟ်ဂမၠိုၚ် ပွမဒးတက်ပ္တိုန်နၚ် ရတ်ထပှ်ပြကာ ပ္ဍဲလ္တူဩၚ်ကီု။ ပွမကလိဂွံပိုန်ဟာန် ယာန်တသိုက် ဍိုက်ပေၚ်တဴကဵုတသိုက် ဘောဂသမ္ပတ္တိ မြဴသာ်ဝွံဂှ် ဟိုတ်နူဖဵုကုသဵုကံ အလောဘပရိဝါရဒါန မ္ဂးယၟုရ၊ ဂပ်ဝ်သမ္တီ။

ပ္ဍဲကာလ မကလိဂွံဒုၚ်စသိုၚ်ဒၟံၚ်ဂှ် ညးဂမၠိုၚ် ပလီုပလာ်ကၠေံဟွံမာန်တုဲ ဂွံတန်တဴဒၟံၚ် လုကဴ ဗၞတ်မွဲလ္အိတတ်အာယုက်ဂှ်ကီု။ ပွညးသ္အာၚ်ဂြိုဟ်ပလီု ပကီုဘဲဟွံမာန်တံဂှ်ကီု။ ဟိုတ်နူဖဵုဒါန အဒေါသပရိဝါရဒါန မ္ဂးယၟုရ။

ပွမကလိဂွံ ဒဒှ်မၞုံကဵုပညာ မဇၞော်ကၠးသၠဲလး စဳကၠးယးတၟးတဴဗွဲမလောန်ဂှ် ဟိုတ်နူဖဵုဒါန အမောဟပရိဝါရဒါန မ္ဂးယၟုရ။ ရဴဝွံ အတိုၚ်မကၠုၚ်နူပြကိုဟ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ဂပ်ဝ်သမ္တီ။ ။ ။

၃၆။ စၞောန်ထ္ၜးပရူသဳလ

နလၟေၚ်ဂလာန် မဟီုကၠုၚ်တုဲတေံဂှ် ပရူဒါနဂါထာဂှ် စၞောန်ထ္ၜးကဵုတုဲ ပ္ဍဲကာလလၟုဟ်ဝွံ စၞောန်ထ္ၜးကဵုပရူသဳလဂါထာပၠန်ရ။ သဳလံသန္တံ၊ သဳလံသဳတလံ၊ သဳလံသုခံ၊ ဟိုတ်နူမတွံလဝ် မြဴသာ်ဝွံတုဲ ဓဝ်သဳလမ္ဂးဂှ် သ္ပကဵုပွမလလံရောၚ်။ ဓဝ်သဳလမ္ဂးဂှ် သ္ပကဵုပွမၜိုဟ်သတိုတ်ရောၚ်။ ဓဝ်သဳလမ္ဂးဂှ် သ္ပကဵုတသိုက်စိုတ် တသိုက်ကာယ ၜါပြကာရောၚ်။

သဳလဂှ်လေဝ် ဗွဲပဉ္စသဳလ၊ အဌၚ်္ဂသဳလ၊ ဒသသဳလ၊ ရဴဝွံ မၞုံတၟေၚ်ပိပြကာရ။ ပၞောဝ်ကဵုပိပြကာဂမၠိုၚ်ဂှ် ပရူအတ္ထုပ္ပတ္တိ ပဉ္စသဳလဂှ် စၞောန်ထ္ၜးကဵုဗွဲကိုပ်ကၠာရ ပဉ္စသဳလဂှ် ဂရုဓမ္မသဳလ ရဴဝွံလေဝ် မဟီုတဴရ။ ပွမဒဂိုန်မၚ်မွဲတဴ ပဉ္စသဳလဂှ် မၞုံတၟေၚ်ပိပြကာရ။ ပိပြကာမ္ဂးဂှ်တုန် သမာဒါနဝိရတိ၊ သမ္ပတ္တဝိရတိ၊ သမုစ္ဆေဒဝိရတိ၊ ရဴဝွံ မၞုံတၟေၚ် ပိပြကာရ။ ပၞောဝ်ကဵုပိပြကာဂမၠိုၚ်ဂှ် ပွမဒ္ဂိုန်ကေတ် နူဇရေၚ်ညး မမိက်ကဵုမွဲမွဲ မပ္တံကဵုဥပ္ပးတြုံ-ဗြဴ ဂမဳ သာမဏဳ စေတဳတုဲ ပွမမၚ်မွဲတဴဂှ် သမာဒါနဝိရတိ မ္ဂးယၟုရ။

ၜိုန်ရဟွံဒဂိုန်ဂိုၚ်ကေတ် နူကဵုဌာန်ညး မမိက်ကဵုမွဲမွဲတုဲ ပွမဝေၚ်ပါဲတဴ ပ္ဍဲအရာဝတ္ထု မကၠုၚ်စိုပ်ဂှ် သမ္ပတ္တိဝိရတိ မ္ဂးယၟုရ။

ပ္ဍဲချိုန်ခဏမဒဂိုန်ကေတ်ဂှ်ဟေၚ် မကလိဂွံအာစိုပ် မဂ်ဖဵုဂှ် သမုစ္တေဒဝိရတိ မ္ဂးယၟုရ။ ပၞောဝ်ကဵုပိပြကာဂမၠိုၚ်ဂှ် ဗီုအတ္ထုပ္ပတ္တိ သုဇ္ဇာတ်နိပါတ် သမာဒါနဝိရတိ အတိုၚ်မကၠုၚ်နူပြကိုဟ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် စၞောန်ထ္ၜးကဵုရ။ ပ္ဍဲကာလအတိက်တေံ ပ္ဍဲဍုၚ်ဗာရာဏသဳ သၟိၚ်ဗြဟ္မဒတ္တ ပကၚ်ရၚ်ဍုၚ်။ မၞုံကောန်ဂကူမွဲ မခစဒၟံၚ်တမ်ဇိုၚ် ဥပရာဇာရ။ ကောန်ဂကူဂှ် နူကာလမကလိဂွံအာယုက် ၅-သၞာံတေံဂှ် မူရဴဓဝ်မွဲ မပြဲအိုတ်ဂှ်ရော။ ရဴသာ်ဝွံချပ်တုဲ ပြာပ်အာဇရေၚ်ဌာန် ပူဂဵုတၠပညာဂမၠိုၚ်တုဲ သၟာန်စမ်ၜတ်တဴရ။ ပဉ္စသဳလဂှ်ပြဲရ။ ရဴသာ်ဝွံ ဂွံမိၚ်ကေတ်တုဲ နူကာလမကလိဂွံအာယုက် မသုန်သၞာံဂှ်ဟေၚ် ပြာပ်အာဇရေၚ်ဌာန် ပူဂဵုတၠပညာမွဲတုဲ နကဵုဂလာန်မ္ဂး ယာဝဇဳဝံ မေ ပဉ္စသဳလံ သမာဒိယာမိဂှ် ဟီုတုဲ ဒဂိုန်မၚ်မွဲကေတ်ရ။ ပ္ဍဲကာလ မအာစိုပ်အာယုက် ၁၆-သၞာံဂှ် ပြာပ်အာခစသၟိၚ်တုဲ သၟိၚ်သၟာန်တိုန်ယၟုရ။ ဒဒှ်ဇကုမၞုံယၟု သဳလရက္ခိတဂှ် ဟီုထ္ၜးကဵုသၟိၚ်တုဲ သၟိၚ်ကဵုခစသၟိၚ် ရိုဟ်ရိုဟ်ဒဒှ်တ္ၚဲ ဟွံဂွံသ္ကုတ်ခြာရ။ နွံကာလမွဲတ္ၚဲ ဍိက်ဥပရာဇာ မဒှ်ကောန်ညးရးတေံဂှ် ကေတ်နၚ်ကဵုစာၚ်ၜါ ကဵုဥပရာဇာတုဲ ဥပရာဇာဂှ် ဟီုကဵုသဳလရက္ခိတ မခစတမ်ဇိုၚ်မအံက်ဇကုဂှ်ရ။

ယွံသဳလရက္ခိတ စာၚ်ၜါဝွံ တၠအဲပရိုက်ဂစိုတ်တုဲ တၠအဲဖျိန်နၚ်သွညိ။ ရဴသာ်ဝွံ ဖ္အောဝ်ဏာရ။ သဳလရက္ခိတလေဝ် ဟွံဂံၚ်စးကၠေံအသံအာဏာတုဲ ရပ်ဂိုၚ်ကေတ်ဏာ စာၚ်ၜါဂှ်တုဲ ပြာပ်အာဂဇံတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဌာန်တံဆု ဟွံသ္ၚောဲဟွံညန် ကဵုနန်သၟိၚ်ဂှ်တုဲ သာ်ဝွံ ချပ်စၚ်ခြၚ်တဴရ။ သဳလအဲ မဒဂိုန်မၚ်မွဲလဝ် ပတံနူအာယုက်မသုန်သၞာံ စဵုကဵု ၁၆-သၞာံ လၟုဟ်ဏံဂှ် ဆဗၞတ်မွဲဝါကီု အဲဟွံကေၚ်လီုလာ် စာ်ထောၚ်အာဏီရ။ သဳလအဲ မမၚ်မွဲကၠုၚ်လဝ်တုဲတေံဂှ် ဒှ် အာရတိသဳလ တုဲရ။ ပ္ဍဲကာလလၟုဟ်ဝွံ သွက်ဂဂွံကဵုဗဒှ်ကဵု ဝိရတိသဳလဂှ် ခိုဟ်သန်ရချပ်တုဲ လမျီုသတ်ဝွံ အဲဗလးကၠေံတုဲ လမျီုအဲဂှ် အဲသပးကၠေံရ သဳလအဲဂှ် အဲဟွံသၠးကၠေံရောၚ် ရဴသာ်ဝွံ ချပ််တုဲ ရပ်ဂွံစာၚ််ၜါဂှ်တုဲ ဟီုတိုန်ရ။ ဌာန်မၞးတံနွံကဵုတသိုက်ဂှ် ဩဝ်-မၞးတံပြာပ်အာအိုတ်ညိ။ ရဴသာ်ဝွံဟီုတုဲ ဗလးကၠေံစာၚ်ဂှ်ရ။ လံအာဗၞတ်မွဲချိုန်ခဏတုဲ ဖျုန်စာၚ်ဂှ် ဟွံစိန်ဏီဟာ။ ရဴသာ်ဝွံ ဥပရာဇာဂှ် သၟာန်တိုန်ရ။ ဗၠာဲသၟိၚ်သ္ကံသၟိၚ် ညးမခစသၟိၚ်ဂမၠိုၚ်တံဂှ် ပြာပ်ကၠုၚ်တုဲ ကဵုအာကော်နၚ် သဳလရက္ခိတရ။

ပ္ဍဲကာလဂှ် ဥပရာဇာဂှ်ဟီုတိုန်ရ။ ယွံမၚ်ဗၠာဲ ဖျုန်စာၚ်ဂှ် ဖျိန်တုဲရဟာ။ ရဴသာ်ဝွံ သၟာန်တိုန်တုဲ ယွံကောန်တၠ အဲဍိက်ဟွံပြိုက်ဂစိုတ်တုဲ ဟွံဂွံဖျိိန်ရအဴ။ ရဴသာ်ဝွံ လ္ၚောဝ်ဂရၚ်ပ္တီတိုန်ရ။ မူဟိုတ် တၠအဲဟွံဖျိန်ဂှ်ရော ရဴသာ်ဝွံ သၟာန်တုဲ သဳလရက္ခိတဂှ် ဟီုတိုန်ရ။ ယွံကောန်တၠ အဲဍိက််သ္ဍိုက်ဆာန် ဓဝ်သဳလအဲတုဲ အဲဍိက်ဗလးကၠေံရ။ ရဴသာ်ဝွံ ဂရၚ်ပ္တီတိုန်ရ။ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဥပရာဇာဂှ် ကတဵုဒှ်ဒေါသ ညံၚ်ရဴဇြုံဇာတ် မၞုံကဵုဂျိ မသ္ကာတ် မတိတ်ကၠုၚ််နူသိုၚ်ကီု။ ညံၚ်ရဴလ္ၚပၟတ်-သၞပၟတ် မပြဟ်ဒတုံစှ်ေအာ ပ္ဍဲကဵုဗွဝ်ကံကီု။ နကဵုဒေါသ မသ္ကာတ်မြဟ်တဴဗွဲမလောန်၊ ဟိုတ်နူမကလိလောန် အာဏာ ၁၁၂ မဗလးကၠေံစာၚ်ၜါ သွက်ဇကုဂွံပပြဘိုက်ဂှ်တုဲ ဖျေံဏာအသံ ကဵုပြိုက်ဂစိုတ် ဗိုတ်ကၠဟ်ဖျေံဏာ ပ္ဍဲဌာန်သၞေဟ် ညးမပြိုက်ဂစိုတ် ကမၠတ်ဂမၠိုၚ်ရ။ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗာဇ္ဇခါတ်ဂမၠိုၚ် ကၠေၚ်ဒက်ဏာရ။ ညးကောန်ဍုၚ်ဗာရာဏသဳဂမၠိုၚ်ဂှ် ဂွံမိၚ်ကေတ်ပရိုၚ် ဒဒှ်မကဵုဒုဟ်ဒဏ် ကဵုပြိုက်ဂစိုတ် သဳလရက္ခိတ ပ္ဍဲဌာန်သၞေဟ် ညးမပြိုက်ဂစိုတ်ကမၠတ်ဂှ် က္တဵုဒှ်တဴကောလာဟလအိုတ်ရ။ ညးဍုၚ်ကွာန်ဂမၠိုၚ်လေဝ် ဂၠောဲဇက်ဗက်တိတ်အာ ပ္ဍဲဂၠံၚ်တရဴ မၞုံဗၞတ်မွဲယောဇနာ မပေၚ်တဴ နကဵုဂကောံမၞိဟ်ဂမၠိုၚ်ရ။ ညးလ္ၚဵုတံဂှ် လရိုအ်ယာံတဴအိုတ်ရ။ ညးလ္ၚဵုတံဂှ် သ္ပပတ္တနာရာဒနာမိက် ဖျေံမေတ္တာကဵု သဳလရက္ခိတအိုတ်ရ။ နနယ်သာ်ဝွံ အာစိုပ်ပ္ဍဲသၞေဟ် ညးမပြိုက်ဂစိုတ်ကမၠတ်ဂှ်တုဲ သဳလရက္ခိတဂှ် ဟီုတိုန်ရ။ သဳလအဲမမၚ်မွဲလဝ် နူကဵုအာယုက် ၅-သၞာံတုဲ စဵုကဵုစိုပ်အာယုက် ၁၆-သၞာံ လၟုဟ်ဝွံဂှ် ဒှ်အာရတိသဳလရ။ သဳလအဲ မသၠးကၠေံလမျီုအဲ လၟုဟ်ဝွံဂှ် ဒှ်ဝီရတိသဳလရ။ ဟိုတ်နူသဳလ ပါရမဳအဲဝွံဂှ် ဩဝ်ကဵုအဲ ဂွံကလိဂွံပညာ သဗ္ဗညုတညာဏ် အာစိုပ်ဒဒှ်ကျာ်မွဲ ဗွဲစၟတ်ညိ။ ဟိုတ်နူသဳလပါရမဳအဲဝွံဂှ် ဩဝ်ကဵုဂွံတိတ်ဗၠးအာ နူဒဒိုက်ဝဋ္ဋပိပြကာညိ။ ရဴသာ််ဝွံ သဳလရက္ခိတဂှ် ရာဒနာတုဲ ဗာဇ္ဇခါတ်ဂမၠိုၚ် ရပ်တံၚ်ကေတ်ဇုက်ဂှ်တုဲ ဗိုဟ်ကၠဟ်ဖျေံဏာ ပ္ဍဲဍာ်က္ၜဳဂှ်ရ။

ပ္ဍဲကာလဂှ် နာ်ပန်မံက်ဂတဝ်တိုန်တုဲ နိမိတ်ဗဒှ်ပ္တိုန်ဖံၚ်ထဝ်ရ။ ပ္ဍဲလ္တူနာ်ပန်ဂှ် နိမိတ်ဗဒှ်လဝ် ပြသာဒ်ထဝ်ရ။ ပ္ဍဲလ္တူပြာသာဒ်ထဝ်ဂှ် စွံပ္တန်လဝ်ပၞၚ်မၞိက် သွက်ဂွံဒုၚ်ခမ်ကေတ် သဳလရက္ခိတ-ရ။ သဳလရက္ခိတဂှ် ဒတုံစှ်ေအာတုဲ အာတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲလ္တူပၞၚ်မၞိက်ဂှ်ရ။ ဒေဝတဴလောကပါလ -၄ ဂမၠိုၚ် စရံက်ဗ္ဒဝ် နကဵုက္ဍိုၚ်ဗ္တာၚ်ရ။ ဒေဝတဴစတုမဟာရာဇ်-တာဝတိံ ယာမာ တုဿိတာပူဂမၠိုၚ်ဂှ် ဂြာတ်ပရးတဴ ပ္ကဴဗကဂမၠိုၚ်တုဲ ဟွံညာတ်ကေတ်ဍာ်ကြုၚ် နေရဉ္ဇရာဂမၠိုၚ်ရ။ ပ္ဍဲကာလဂှ် ရဲကောန်ဍုၚ်ကွာန်ဂမၠိုၚ်တံဂှ်လေဝ် နကဵုယာတ်ဖေၚ် ယာတ်ပၠောံ ယာတ်ကၞေဟ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် သ္ပပူဇဴတုဲ ကဵုတဴသာဓုကာ ညံၚ်ရဴတိဇၞော်မချဳဇတဝ် တမ္ညဝ်တဴကီု။ ဖံၚ်နာ်ဂှ်လေဝ် ဒစးတိုန် ဒစးစှ်ေအာ ညံၚ်ရဴသၟိၚ်ဨကရာဇ် မန္ဓာတ်စက္ကဝဝ်ဂမၠိုၚ် မဝေၚ်ဂြိုၚ်မိပ်မြဟ်တဴ ပ္ဍဲသလၚ်ဍာ်ၜဳကီု။ ဂကောံ က ကၞုဟ် ကဝဲ ကျာံ ကဗၚ်ဗှ်ဂမၠိုၚ်တံဂှ် တွဳဗွိုၚ်ဗိုၚ်လဝ် ပေၚ်တဴအလုံမွဲၜဳတုဲ တန်ဒၟံၚ်အိုတ်ရ။ သၟိၚ်ဗြဟ္မဒတ္တ ကေုာံ ကောန်သၟိၚ် ဥပရာဇာဂှ် စှ်ေကၠုၚ်နူနန် ကလိဂွံညာတ်ကေတ် ဟိုတ်တၟေၚ်တၟဟ်တဴ ဟွံကေၚ်က္တဵုဒှ် ဟွံကေၚ်မိၚ်မွဲလှ်ေဂှ်တုဲ ဝိဝိၚ်ဟိုတ်မာဲ ဝိုတ်အာရ။ ဗွဲကြဴ ကလိဂွံဓဝ်သတိ ဒလိုက်ကတဵုတုဲ သီုကဵုမပၚ်ခၠအ်တဴသၟိပ်တဲ လ္ၚောဝ်ပူဇဴတဴရ။ သၟိၚ်ဒေဝတဴ စတုမဟာရာဇ် ပၚ်ယိုက်ပ္တိုန်နၚ် ပြာသာဒ်ဂှ်တုဲ အာဖျေံစွံပ္တန်လဝ် ပ္ဍဲလဒေါဝ်ဍုၚ်တေံရ။ ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်ဗြဟ္မဒတ္တ မွဲဟာန်ကေုာံ ဥပရာဇာဂှ် ပြာပ်အာဗဓိက္ဍိုပ်ကဵုဇိုၚ် သဳလရက္ခိတတုဲ အပ်ပြာပ်ကဵုကၟိန်ဍုၚ် က္ဍိုၚ်ဗတာၚ်ကဵုသဳလရက္ခိတရ။

ယွံသဳလရက္ခိတ ဍုၚ်ကီု သီုကဵုက္ဍိုၚ်ဗ္တာၚ် တၠအဲဂိုၚ်ကေတ်တုဲ ကဵုပိုဲ မ.ကဵုကောန် ဂွံပဍိက်ကမၠောန် ညးမကၠောန်ၜိုတ်တံဇိုၚ်ညိ။ ရဴသာ််ဝွံ အာတ်အခေါၚ်ရ။ သဳလရက္ခိတလေဝ် ယွံသၟိၚ်ဇၞော် အဲဍိက် ဟၟဲပၟိက်ကဵုပိုန်သမ္ပတ္တိ ကာမဂုဏ်ဝွံရ။ အဲနွံပၟိက် သၟိက်မိက်ဂွံပဂမဳ ပ္ဍဲဂြိုပ်တေံရ။ ရဴသာ်ဝွံ ဒလိုက်ကတဵုစှ်ေအာ နူပြာသာဒ်ဂှ်ရ။ သၟိၚ်ဗြဟ္မဒတ္တ ကေုာံ ကောန်ဥပရာဇာဂဂှ် ဗက်တိတ်အာကရောံ သဳလရက္ခိတရ။ သ္ပဂမဳပ္ဍဲဂြိုပ်ဟေမဝန်တုဲ ကလိဂွံၛာန်သမာပတ်တုဲ သီုကဵုဟွံဂွံယုတ်အာ နူကဵုၛာန်ဂှ် စုတိအာတုဲ ဂွံက္တဵုဒှ် ပ္ဍဲဍုၚ်ဗြီုတေံရ။ မၚ်ဗၠာဲသဳလရက္ခိတ မတုဲတေံဂှ် ကၠုၚ်ဒှ်အဲကျာ်လၟုဟ်ရ။ သၟိၚ်ဗြဟ္မဒတ္တ မတုဲတေံဂှ် ကၠုၚ်ဒှ်မှာထေရ်သာရိပိုတ် လၟုဟ်ဝွံရ။ ဥပရာဇာ မတုဲတေံဂှ် ကၠုၚ်ဒှ်မှာထေရ်အာနန် လၟုဟ်ဝွံရ။ သၟိၚ်နာ် မတုဲတေံဂှ် ကၠုၚ်ဒှ်မှာထေရ်ကဿပ လၟုဟ်ဝွံရ။ ဣဝွံ မဒှ်သက်သဳသာဓက ဖဵုအာနိဿံသ ပဉ္စသဳလ ဗွဲဥပဒေသ မ္ဂးယၟုရ။

(သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန်) ပ္ဍဲကာအတိက်တေံ သၟိၚ်အိန် နိမိတ်ဗဒှ်ကေတ်လွေဟ် ညးဗၞိက်ခအဳခပဳတုဲ ပ္ဍိုက်ကေတ်နၚ်မၞိိက် သာ်လမ္စံက်မွဲကွဳတုဲ ပြာပ်လုပ်ကၠုၚ် ဍုၚ်ရာဇာဂြိုဟ်တုဲ ဟိုယ်မၞးတံ ရာန်စခအဳ ခပဳဏံအိုတ်ညိ။ ရဴသာ်ဝွံ ဟီုလလောၚ်တြးတဴတုဲ ရဲကောန်ဍုၚ်ကွာန်ဂမၠိုၚ် ပြာပ်ကၠုၚ်တုဲ သၟာန်တိုန်ၚုဟ်အိုတ်ရ။ ယွံမၚ်ဗၠာဲ ပသာ်ၚုဟ်ဂအဳဝွံဂှ်ရော (မူအနှေန်ရော) ရဴဝွံ သၟာန်တုဲ မၚ်ဗၠာဲဂှ်ဟီုတိုန်ရ။ ယွံမၞးတံ ၚုဟ်ဍေံဂှ် လ္ပသၟာန်ဏီရ။ ပ္ဍဲကဵုဇကုမၞးတံဂှ် ဍိုက်ပေၚ်ဒၟံၚ်ကဵု ပဉ္စသဳလကီုဟာ။ အဲသွံ ကုပူဂဵုမၞုံကဵုပဉ္စသဳလရောၚ် ရဴသာ်ဝွံ ဟီုတုဲ ဆအယာံမာတ် ညးမမိက်ကဵုမွဲမွဲ ဟွံဂံၚ်ရာန်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲကာလဂှ် နွံသၟတ်ဗြဴ ကောန်ညးသၟာလမာန်နုၚ်မွဲ မပဒတဴဒၟံၚ် ပ္ဍဲကဵုပါၚ်တြၚ်ဍုၚ် လ္ပာ်ပလိုတ် မၞုံယၟုသုဇာတာ မၞုံကဵုအဝယ် အာယုက် ၁၆-သၞာံဂှ် မၚ်မွဲလဝ်ဓဝ်ပဉ္စသဳလ ဟွံဂွံသ္ကုတ်ခြာ လီုလာ်တဴရ။ ညးဗၞိက်ကွဳဂအဳဂှ် အာစိုပ်ဌာန်ဂှ်တုဲ ညးဂမၠိုၚ် သၟာန််တဴၚုဟ်မး ညံၚ်နယ်ကိုပ်ကၠာတေံဂှ်ကီုရ။ ညးဗၞိက်ကွဳဂအဳဂှ်လေဝ် ဟီုတဴနယ်ကိုပ်ကၠာတေံပၠန်တုဲ ညးကောန်ဍုၚ်ကွာန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ကော်ဂၞကျာ်သုဇာတာတုဲ စၞောန်ထ္ၜးကဵုရ။ သၟိၚ်အိန်လေဝ် သၟာန်တိုန်ပၠန်ရ။ တၠအဲဍိုက်ပေၚ်တဴကဵု ပဉ္စသဳလကီုဟာ ရဴသာ်ဝွံ သၟာန်တုဲ သၟတ်ဗြဴဂှ် ဟီုတိုန်ရ ယွံညးဗၞိိက်ဂအဳ အဲဍိက်ဗြဴ ဍိုက်ပေၚ်တဴ ကေုာံ ပဉ္စသဳလရ။ ရဴသာ်ဝွံ ဟီုတုဲ သၟိၚ်အိန်ဂှ် ဇက်ပလံၚ်ဖျဴဏာ စဵုကဵုစိုပ်သ္ၚိတေံရ။ သၟိၚ်အိန်ဂှ် စ္ဍးတိတ်အာနူဂှ်တုဲ ကၠေံဗ္ဒန်အာရ။ သၟိၚ်အိန်ဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာတုဲ ဂအဳ-ခပဳဂမၠိုၚ်ဂှ် ဒှ်အာမၞိက် သာ်လမ္စံက်ဖအိုတ်ရ။ သွံရာန်သၠာဲဂတးတုဲ ဂွံကဵုတဴဒါန် ဇၞော်ကဵုဒြဟတ်ရ။ စုတိအာနူဘဝဂှ်တုဲ ဂွံအာက္တဵုဒှ် ကောန်ဗြဴသၟိၚ်အသူရ။ ။ ။

ပ္ဍဲကာလ လက်ထက်ကျာ်တြဲကဿပတေံ မၞုံမၚ်ဗၠာဲဒိုက်ဂတ်မွဲ ဂၠာဲသ္ၚေဝ်တဴအောဟ်တုဲ ဂဂွံဂယိုၚ်တဴလမျီုရ။ ဒးပယာံကာလမွဲတ္ၚဲ မၚ်ဗၠာဲဂှ် ဒဂိုန်မၚ်မွဲကေတ် ဓရ်သဳလမသုန်ပြကာရ။ စုတိအာနူဘဝဂှ်တုဲ ဂွံအာက္တဵုဒှ် ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်တာဝတိံတေံရ။ ပ္ဍဲကာလ လက်ထက်ကျာ်တြဲပိုဲဏံ စုတိစှ်ေကၠုၚ်နူဍုၚ်သွဝ်တေံတုဲ ကၠုၚ်က္တဵုဒှ်ပ္ဍဲဂကူသေဌဳ ခတ္တိယမဟာသာလတုဲ ပ္ဍဲကာလ ကလိဂွံအာစိုပ်အာယုက် ၅-သၞာံဂှ် ပြာပ်အာဒဂိုန်ကေတ် ပဉ္စသဳလရ။ ပ္ဍဲလအိတ်မဒဂိုန်ဂိုၚ်ကေတ် သဳလတုဲဂှ် သ္ပကၠေံဂမဳ ပ္ဍဲဇရေၚ်တမ်ဇိုၚ်ကျာ်တြဲတုဲ ကလိဂွံအာစိုပ်ဒဒှ် တၠအရှန်ရ။ ဗီုဂွံတိတ်ဗၠးအာ နူဓရ်သၚ်္ခါရ မပ္တံမြဴသာ်ဝွံဂှ် ဩဝ်ဗစာရဏာအိုတ်ညိ။ ဣဝွံ မဒှ်ဖဵု သမာဒါနဝိရတိသဳလရ။ ။ ။

၃၇။ စၞောန်ထ္ၜးကဵုသမ္ပတ္တဝိရတိသဳလ

(သမ္ပတ္တိဝိရတိသဳလမ္ဂးဂှ်) သီုကဵုဟွံဂွံဒဂိုန်ကေတ်တုဲ ပ္ဍဲကာလ ဝတ္ထုကၠုၚ်စိုပ်မ္ဂး ဝေၚ်ပါဲတဴဂှ် ဒှ်သမ္ပတ္တိဝိရတိသဳလမ္ဂးယၟုရ။ ။ ။ ဗီုဖဵုအာနိဿံသတုန်။ ။ ပ္ဍဲတ္ကံသိၚ်ဃဵု မၞုံဗြဴကၟာဲမွဲ ကလိဂွံလဝ်ကောန်တြုံၜါရ။ ကောန်ဇၞော်ဂှ် မဟာစက္ကလ၊ ကောန်ဍောတ်ဂှ် စူဠစက္ကလ၊ မခုတ်ခဴလဝ်ယၟုရ။ မၞုံပ္ဍဲကာလမွဲ ဗြဴကၟာဲဂှ် က္တဵုဒှ်တဴဒဒိုက်ဂိယဲ ဇၞော်ကဵုဒြဟတ်တုဲ ကော်နၚ်အ္စာသဝ် ကဵုလွဳပရာ ဥပကာရ။ အ္စာသဝ်ဂှ် ညာတ်ကေတ်ယဲဂှ်တုဲ ဟီုတိုန်ရ။ ယဲဝွံ ဂဥုယ်ကေုာံဆီဗတာဲ ယဝ်ရဂွံဖျုၚ်မ္ဂး ယဲဏံ ဂွံဗၠးလလံသွာအာဏီရ။ ကောမဟာစက္ကလဂှ် ဂွံမိၚ်ကေတ်တုဲ ဖအောဝ်ဏာဒေံ စူဠစက္ကလ ကဵုအာဂၠာဲနၚ်ဗတာဲရ။ စူဠစက္ကလ ဂိုၚ်ရပ်ဂွံဇာနှိက်တုဲ ပြာပ်အာ ဗိုၚ်တဴဗတာဲရ။ စူဠစက္ကလဂှ် ရပ်ဂွံဗတာဲဂှ်တုဲ ဂွံညာတ်ကေတ်ဗတာဲဂှ် ဖေက်ဂၟံက်တဴဇကု သီုမလရိုအ်တဴဂှ်တုဲ စူဠစက္ကလဂှ် ချပ်တိုန်ရ။

ဩ-သတ္တံဂမၠိုၚ်အိုဿီုဝွံ ဖေက်တဴဘဲဂစိုတ် သီုဖအိုတ်ရသွံ မိပိုဲဂှ်လေဝ် ဖေက်တဴဘဲ မ္ဒးပကာဂစိုတ်ရ။ အဲဝွံလေဝ် ဖေက်တဴညံၚ်ရဴဗတာဲဝွံကီုရ။ ပွမဖေက်ဂၟံက်တဴ သီုကဵုမတုပ်သၟဟ််တဴ မြဴသာ်ဝွံဂှ် ဗတာဲဂှ် ကဵုဂွံချိုတ်ညိ။ မိအဲဂှ် ကဵုဂွံဂျိုၚ်လမျီုညိ။ ပွမသ္ပတဴသာ်ဝွံဂှ် ဟွံတိတ်ဗၠးနူဒုဟ်ရ။ မိအဲဂှ် ဗွဲမဗဗွဲကုကံညးဂှ် ဩဝ်ကဵုက္တဵုဒှ်ရ။ ပွမပြိုက်ဂစိုတ်ကၠေံ ဗတာဲ မက္တဵုဒှ်ဒုဟ်ကုအဲဂှ် အဲဟွံသ္ပရ။ ရဴသာ်ဝွံ ချပ်တုဲ ဗလးကၠေံဗတာဲဂှ် ဗွဲတသိုက်တုဲ ကလေၚ်စဴကၠုၚ်သ္ၚိရ။ စိိုပ်သ္ၚိတုဲ ကောမဟာစက္ကလဂှ် သၟာန်တိုန်ရ။ ဗီုဇကုမဗလးကၠေံဗတာဲဂှ် ဟီုထ္ၜးကဵုရ။ ကောမဟာစက္ကလဂှ် မိၚ်တုဲ ထေဲပၞတ်တိုန်ရ။ ဟာဲအဒိုဟ်ဓီု ဆာန်ဍူမိဇကုကဵု ဆာန်ဍူဗတာဲဂှ် တုပ်သၟဟ်မံၚ်သ္ဂးဟာ ရဴသာ်ဝွံ ဟီုတုဲ က္ၜေဟ်လက်ဆဴ ၜုၚ်တက် ဗက်ဗဒဴကၠေံနူသ္ၚိရ။ စူဠစက္ကလဂှ် ဖေက်ဂၟံက်တုဲ ဒြေပ်လုပ်အာ ဗန်လဝ်မိဇကုရ။ မိဂှ်လေဝ် လ္ပတက်ကောန်အဲညိ။ ရဴသာ်ဝွံ ဟီုဆေဝ်ဒဝ်ကၠေံ မဟာစက္ကလဂှ်ရ။

ပ္ဍဲကာလဂှ် စူဠစက္ကလဂှ် ဟီုကဵုမိဂှ်ရ ယွံမိ ပတံနူမိ မသၠးပဋိသန္ဓိအဲတုဲ စဵုကဵုစိုပ်ကၠုၚ်ကာလလၟုဟ်ဝွံဂှ် ကေၚ်ကာ ပွမပြိုက်ဂစိုတ်တဴလမျီုညးကီု ပွမဂိုၚ်ကၠတ်ကေတ်ဒြပ်ညးကီု၊ ပွမမှာဒုဟ် ပ္ဍဲကာမဂုဏ်ကီု၊ ပွမဟီုတဴဂလာန်မုသာ ဟွံဍာံစၟတ်တံဂှ်ကီု၊ ပွမသုၚ်စစၞဗ္ၜူ မပ္တံကဵုအရက်သုရာတံဂှ်ကီု၊ အဲဟွံကေၚ်ပတုဲ ဟွံကေၚ်မှာကၠုၚ်ဒုဟ် မွဲဝါဏီရ။ အတိုၚ်ဂလာန်သစ္စအဓိဌာန်အဲ မဟီုကၠုၚ်တုဲလၟုဟ်ဝွံဂှ် ယဝ်ရဒှ်စၟတ်မ္ဂး ဩဝ်ကဵုမိအဲ ဂွံတိတ်ဗၠးအာ နူဒဒိုက်ယဲဏံညိ။ ရဴသာ်ဝွံ သ္ပအဓိဌာန် ဇွိတ်တဴစးမိဂှ်တုဲ ယဲမိဂှ်လလံသွာအာ ညံၚ်ရဴဍာ်မတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲသၠဒကှ်သွာ မပြဟ်ဒတုံစှ်ေအာကီုဂှ် က္တဵုဒှ်အာတုဲ ဂွံဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံ အစောံဒြဟတ် သာ်ဇကုညံၚ်ရဴအဝယ်အာယုက် ၁၅-၁၆ သၞာံကီုရ။ မိဂှ် ရပ်ယိုက်ကေတ်ကောန်ဇကုဂှ်တုဲ ကဵုလိုန်လဝ်က္ဍိုပ်ဇကုဂှ်တုဲ ဟီုထိုၚ်သးတဴရ။ ကောန်အဲဝွံ ယဝ်ရကျာ်တြဲနွံဒၟံၚ်မ္ဂး ဂွံအာစိုပ်ဒဒှ်တၠအရှန် ပ္ဍဲဇရေၚ်ကျာ်တြဲရ။ ရဴဝွံ ဟီုထိုၚ်သးတဴရ။ ။ ။ (ဣဝွံ မဒှ်ဖဵုအာနိဿံသ သမ္ပတ္တဝိရတိပဉ္စသဳလရ)။

၃၈။ စၞောန်ထ္ၜးကဵုသမုစ္ဆေဒဝိရတိသဳလ

ပ္ဍဲဍုၚ်သာရဝှ် မၞုံသၟာချူမတ်သၟိၚ်ပဿိုန်မွဲ အဃောမသ္ကုတ်ဒၟံၚ်ဖျုန်ဂှ် သၟိၚ်ဇၞော်ဗလးနၚ် ကဵုပအပ်မတ်မွဲမ သွက်ဂွံချူတုဲ စွံပတန်လဝ်ပ္ဍဲဇရေၚ်ဂှ်ရ။ တၠအရှန်မွဲဇကု ဂၚေၚ်ကၠုၚ်ဂေါစရတုဲ ဂဇံတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဇရေၚ်မတ်ဂှ်ရ။ သၟာချူမတ်ဂှ် ရပ်ဂွံဖျုန်တုဲ အဃောမပြာပ်လုပ်အာပ္ဍဲသ္ၚိဂှ် ကြေဲမဝဳလဝ်ပ္ဍဲသ္ၚိမွဲဂှ် ပြာပ်ကၠုၚ်ညာတ်ကေတ်မတ်ဂှ် သၠေဟ်ဂးဖျုန်ကၟဝ်တုဲ ၚိတ်ဖျေံဏာဂှ် တၠအရှန်ဂွံညာတ်ကေတ်ရ။ သၟာချူမတ်ဂှ် ဟွံညာတ်ကေတ်မတ်ဂှ်တုဲ သၟာန်တိုန်တၠအရှန်ဂှ်ရ။ တၠအရှန်ဂှ် ကၞပ်သ္ၚောံဒၟံၚ်ရ။ ကာလဂှ် သၟာချူမတ် ပြာပ်လုပ်အာဟီုကဵုသမ္ဘာဂှ်ရ။ ယွံၝောံ မတ်ဨကရာဇ်လ မကၠုၚ်အပ်လဝ်ကဵုချူဂှ် တုပ်ညံၚ်ကဵုဂမဳဝွံ ကေတ်ထောံရ ကၠေံအာရ။ အဲသၟာန်တဴလေဝ် ညးဟွံဟီု မတ်ဂှ်လေဝ်ဟွံမွဲ၊ ရဴသာ်ဝွံဟီုကဵုသမ္ဘာဂှ်ရ။ သမ္ဘာဂှ်မိၚ်တုဲ ဟီုတိုန်ရ။ ယွံညးတၠ လ္ပဟီုသာ်ဂှ်ညိ ဟီုဟွံခိုဟ်ရောၚ် ဗီုသာ်ဂှ်ဟွံသေၚ်ရောၚ် ရဴသာ်ဝွံ ဆေဝ်ဒဝ်ကၠေံတြုံတၠသ္ၚိဂှ်ရ။

ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟာန်ချူမတ်ဂှ် ထပ်သၟာန်တိုန်ဗၞတ်မွဲဝါ၊ ၜါဝါဟွံဟီုတုဲ ကၠေၚ်ဒက်ကေတ်နကဵုဇုက် သၟးညံၚ်ရဴညးမဒက်လဝ် ဂဒအ်တာဂှ်ကီုတုဲ ၜုၚ်တက်တဴ နကဵုလေံရ။ ဆီဂမၠိုၚ် ဇွောဝ်တဴရ။ ၜိုန်ရၜုၚ်တက်တဴသာ်ဂှ်ကီုလေဝ် တၠအရှန်ဂှ် ဟွံဟီုရ။ သမ္ဘာဂှ်ညာတ်ဒး ၜုၚ််တက်ပျဲပျာံတဴသာ်ဂှ်တုဲ လဵုဂတဴဒၟံၚ်ပ္ဍဲသ္ၚိဂှ်ရ။ ပ္ဍဲကာလဂှ် ကြေဲဂှ်ပြာပ်ကၠုၚ် သုၚ်ဆီမဇွောဝ်တိတ် နူဇကုဂမဳဂှ်တုဲ သၟာချူမတ်ဂှ် ၜုၚ်တက်ကြေဲဂှ် နကဵုလေံတုဲ ကြေဲဂှ်ချိုတ်အာရ။ ပ္ဍဲကာလဂှ် တၠအရှန်ဂှ် သၟာန်တိုန်ရ။ ယွံဒါယကာ ကြေဲဂှ် သ္ပကာဂစိုတ်တုဲရဟာ ရဴသာ်ဝွံ သၟာန်တိုန်ရ။ ယွံတၠဳပိုန််၊ ယွံပကာဂစိုတ်တုဲရ။ ကြေဲဂှ် သ္ပကာဂစိုတ်တုဲရဟာ၊ က္လေၚ်သၟာန်တိုန်ပၠန်ရ။ ဒးပကာဂစိုတ်တုဲရ။ (ရဴသာ်ဝွံ-ဟီုတိုန်ပၠန်ရ) ရဴသာ်ဝွံ သၟာန်တဴဗၞတ်ပိဝါ တီကေတ်ဒဒှ်ကြေဲဂှ် သ္ပကာဂစိုတ်ဗွဲစၟတ်တုဲ ဟီုကဵုဒါယကာဂှ်ရ။

ယွံဒါယကာ ဗလးကၠေံအဲညိ။ ဒြပ်ဒါယကာဂှ် ဒါယကာကလိဂွံရ။ ရဴသာ်ဝွံ ဟီုတုဲ ဒါယကာဂှ် ဟီုတိုန်ပၠန်ရ။ ကဵုညိ အဲဂွံဗလးကဵု ရဴသာ်ဝွံ ဟီုတိုန်ရ။ ယွံဒါယကာ မတ်မၞိက်ဒါယကာဂှ် နွံဒၟံၚ်ပ္ဍဲဖျေဲကြေဲ ဒါယကာဂှ်ရ။ ရဴသာ်ဝွံ ဟီုတုဲ ၜံက်ကၠေံဖျေဲကြေဲဲဂှ်တုဲ ကလိဂွံမတ်ဂှ်တုဲ သှ်ပၠိုဟ်ကၠေံဇုက် ဟုံကဵုဍာ်ကလအ်တမ်ဇိုၚ်တုဲ အာတ်တဴအခေါၚ်ရ။ ယွံတၠဳပိုန် ဒုဟ်အဲဍိက်မမှာလဝ်ဂှ် ဩဝ်က္ညအေၚ်ဒုၚ်ညိ။ ယွံဒါယကာ အဲအေၚ််ဒုၚ်ရ။ ရဴသာ်ဝွံဟီုတုဲ ဒါယကာဂှ်ဟီုတိုန်ပၠန်ရ။ ယွံတဳလပိုန် အတိုၚ်မက္ညကၠုၚ်ဒၟံၚ်် သ္ၚိပိုဲဍိက်လၟိုန်ဂှ် ဩဝ်က္ညကၠုၚ်ညိကျာ်။ ရဴသာ်ဝွံ ဘိက်နိမန်တုဲ တၠအရှန်ဂှ် က္လေၚ်ဟီုတိုန်ပၠန်ရ။

ယွံဒါယကာ သ္ၚိဒါယကာဂှ် စွံပ္တန်လဝ်ကၠာရ အယာံမာတ်ပါၚ်တြၚ်သ္ၚိ ညးမပဒတဴဒၟံၚ် ဃရာဝါသအလုံသီုဖအိုတ်ဂှ် အဲပြာပ်လုပ်ရ။ ရဴသာ်ဝွံ ဟီုတုဲ က္လေၚ်စဴအာဘာ ကလိလောန်အာၜါပိတ္ၚဲတုဲ ဒးသ္ပပရိနိဗ္ဗာန်ရ။ သၟာချူမတ်ဂှ်လေဝ် စုတိနူဘဝဂှ်တုဲ ဒးက္တဵုဒှ်ပ္ဍဲဘုံနရက် မဟာအဝိစိတေံရ။ သမ္ဘာသၟာချူမတ်ဂှ် ဂွံက္တဵုဒှ်ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်တေံရ။ (ဣဝွံ ဗီုသမုစ္ဆေဒဝိရတိသဳလ မ္ဂးယၟုရ။ သမုစ္ဆေဒမ္ဂးဂှ် ဟိုတ်နူတိရစ္ဆာန်တုဲ လမျီုဇကုကီုလေဝ် မသၠးကၠေံကီုရောၚ်။)

ဣဝွံ မဒှ်ဖဵုအာနိဿံသ-သမာဒါန-သမ္ပတ္တ- သမုစ္ဆေဒဝိရတိ ပိပြကာပ္ဍဲပဉ္စသဳလ မ္ဂးယၟုရ။

၃၉။ စၞောန်ထ္ၜးဗီုကလိဂွံဖဵုအာနိဿံသပ္ဍဲဘဝပစ္စုပ္ပန်

ဗီုဖဵုအာနိဿံသ ပဉ္စသဳလ မက္တဵုဒှ်ပ္ဍဲသဏ္ဌာန်ပူဂဵုမွဲမွဲဂှ် စၞောန်ထ္ၜးကဵုတုဲ ပ္ဍဲကာလလၟုဟ် ဗီုကလိဂွံတသိုက် ပ္ဍဲဂတမတ် ဗၞတ်မွဲဍုၚ် ၜါဍုၚ်မာန်ကီုဂှ် ဂပ်ဝ်စၟတ်သမ္တီကေတ်ညိ။

ပ္ဍဲကာလအတိက်တေံ ပ္ဍဲဍုၚ်ဗာရာဏသဳ သၟိၚ်ဗြဟ္မဒတ္တပကၚ်ရၚ်ဍုၚ် သၟိၚ်ဗြဟ္မဒတ္တဂှ် ကလိဂွံလဝ်စိၚ်ဗ္တာၚ်မွဲ မၞုံယၟုဟတ္ထိနာဂမွဲရ။ ပ္ဍဲကာလဂှ် ပ္ဍဲဍုၚ်ဗာရာဏသဳဂှ် ပတံနူသၟိၚ်ဗြဟ္မဒတ္တတုဲ မပ္တံကဵုဂၞကျာ်ဇၞော် ပလောၚ်မှောၚ်မှ ဂကောံအမာတ်ဇၞော်် ဒကိုပ်ပၞာန် ညးကောန်ဍုၚ်ကွာန်ဂမၠိုၚ်အိုသီုတံဂှ် ကဵုမၚ်မွဲတဴ ဂရုဓမ္မပဉ္စသဳလသီုဖအိုတ်ရ။ နွံကာလမွဲတ္ၚဲ ပ္ဍဲကဵုဍုၚ်ကလိၚ်္ကရးတေံဂှ် ဗြဲဟွံဂူလုကဴပိသၞာံတုဲ က္တဵုဒှ်တဴကပ်ကၞောဝ်ကၠောဝ်ဗျဵုတုဲ ဒးပကာဂစိုတ်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်ကလိၚ်ကရးဂှ် ကော်သၟာန်တဴဂကောံအမာတ်ဂမၠိုၚ်ရ။ ယွံဂကောံအမာတ်တံ ဆတွဵုရးဍုၚ်ပိုဲဝွံဟေၚ် ဗြဲဟွံဂူဟာ ပ္ဍဲဍုၚ်ဗာရာဏသဳတေံလေဝ် ဗြဲဟွံဂူကီုဟာ ရဴသာ်ဝွံသၟာန်တုဲ အမာတ်ဂမၠိုၚ် လ္ၚောဝ်ပ္တီတိုန်အိုတ်ရ။

ယွံမရာဇ်တၠတိဇၞော် ဆတွဵုရးဍုၚ်ပိုဲဝွံဟေၚ် ဗြဲဟွံဂူ၊ ပ္ဍဲဍုၚ်ဗာရာဏသဳတေံဂှ် ဗြဲလေဝ်ခိုဟ် အာဟာရဇွောံမလေဝ် ဂၠိုၚ်လောန်၊ ယဲဘဲလေဝ်အောန်၊ ဟွံမွဲကဵုကမၠတ်ဒမၠ၊ ညးမဒှ်အမှုအရာ၊ ပလီုကောန်သမ္ဘာ ညးတံဂှ်ရ။ ရဴသာ်ဝွံ လ္ၚောဝ်ပ္တီတုဲ သၟိၚ်သၟာန်တိုန်ပၠန်ရ။ ယွံအမာတ်တံ မူဟိုတ်ညးတံဂွံဒှ်တသိုက်သာ်ဂှ်ရော အမာတ်မွဲဂှ် ဂရၚ်ပ္တီတိုန်ပၠန်ရ။ ယွံမရာဇ်တၠတိဇၞော် ပ္ဍဲဍုၚ်ဗာရာဏသဳတေံဂှ် ဟိုတ်နူမၞုံကဵုစိၚ်ဗတာၚ်မ္ၚဵု မၞုံယၟုဟတ္ထိနာဂတုဲ ညးတံဂွံဒှ်တဴတသိုက်ရ။ သၟိၚ်မိၚ်တုဲ ဟီုတိုန်ပၠန်ရ။ ပသာ်ပိုဲဂွံချပ် ဂွံရေၚ်တၠုၚ်နၚ်စိၚ်ဂှ် ပ္ဍဲဍုၚ်ပိုဲဏံညိဂှ်ရော ရဴသာ်ဝွံ ဟီုတုဲ အမာတ်မွဲဂှ် ဂရၚ်ပ္တီတိုန်ပၠန်ရ။ ယွံတၠတိ ဗလးဏာမၞးပြောဟိတ်ဂမၠိုၚ် ကဵုပြာပ်အာဇရေၚ် သၟိၚ်ဗြဟ္မဒတ္တတုဲ ကဵုအာဒုၚ်ဒါန်မ္ဂး ကလိဂွံမာန်ရ။ သၟိၚ်မိၚ်တုဲ ဖအောဝ်ဗလးဏာ ဗြမၞးပြောဟိတ်-၃၀၊ ကဵုအာဒုၚ်ဒါန်ရ။ ၜိုန်ရကလိဂွံနၚ်စိၚ်ဂှ်ကီုလေဝ် ဗြဲဂှ်အတိုၚ်မဝေၚ်ဒၟံၚ် ဗီုကိုပ်ကၠာတေံဂှ်ဟေၚ် ဝေၚ်တဴတုဲ သၟိၚ်သၟာန်တိုန် ဂကောံအမာတ်တံဂှ်ပၠန်ရ။

ပ္ဍဲကာလအမာတ်ဂမၠိုၚ် သၟာန်စမ်ၜတ်ရံၚ်ညးဗၞိက် မကၠုၚ်နူဍုၚ်ဗာရာဏသဳဂမၠိုၚ်တုဲ ညးဗၞိက်ဍုၚ်ဗာရာဏသဳဂမၠိုၚ်တံဂှ် ဟီုကဵုအမာတ်တံဂှ်ရ။ ယွံမၞးတံ ပ္ဍဲဍုၚ်ပိုဲတေံဂှ် ဟိုတ်နူစိၚ်ရတ်ဂှ်တုဲ ဗြဲဂူတဴ ဇွောံမလှဲလးတဴဟွံသေၚ်ရောၚ်။ အိုတ်ကဵုညးမပဒတဴဒၟံၚ် ပ္ဍဲဍုၚ်ဗာရာဏသဳဂမၠိုၚ်ဂှ် ပတံနူသၟိၚ် ဂၞကျာ် အမာတ်ဇၞော် ဒကိုပ်ပၞာန်တုဲ အိုတ်ကဵုညးဒိုက်ဂတ် ညးလွေဟ် သမ္ၚေဟ် သေဌဳ ကောန်ဍုၚ်ကောန်ကွာန်ဂမၠိုၚ် အလုံသီဖအိုတ်ဂှ် ဒဂိုန်မၚ်မွဲတဴ ဂရုဓမ္မရိုဟ်ရိုဟ်ဒဒှ်တ္ၚဲ ဟွံကဵုသကုတ်ခြာအာရ။ ဟိုတ်နူ ဟိုတ်မမၚ််မွဲလဝ် ဂရုဓမ္မသဳလဂှ်တုဲ ဗြဲဍာ်ဂှ်လေဝ် ဓဝ်ယာ ယဲဘဲဝေဒနာဂှ်လေဝ် အောန်၊ ဂၠိုၚ်လောန်ကဵုဇွောံမစၞ-ပူဂကူ အမှုအရာမပ္တံကဵု ကမၠတ်ဒမၠ၊ ညးမပလီုကောန်သမ္ဘာ ညိဂှ်လေဝ်ဟွံမွဲ၊ ပၞာန်ဂှ်လေဝ် ဟွံက္တဵုဒှ်၊ ဂွံတန်တဴဗွဲတသိုက်ရ။

အမာတ်ဂမၠိုၚ်ဂွံမိၚ်ကေတ်တုဲ ဂရၚ်ပ္တီတိုန်ကဵု သၟိၚ်တၠတိဇကုရ။ သၟိၚ်မိၚ်ကေတ်တုဲ ဖအောဝ်ဏာ ဂကောံအမာတ်ဂမၠိုၚ် ကဵုအာအာတ်ချူကှ်ေနၚ် ဂရုဓမ္မပဉ္စသဳလ နူကဵုဇရေၚ်သၟိၚ်ဒတ္တ တၠဍုၚ်ဗာရာဏသဳတေံ ကလိဂွံနၚ်တုဲ ပတံနူသၟိၚ် ဂကောံအမာတ်ဒဴဗညာ သေနာပတိတံဂှ်တုဲ အိုတ်ကဵုညးကောန်ဍုၚ်ကွာန် ဆမတန်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဌာန်တွဵုရးဇကုဂှ် ကဵုဒဂိုန်ကေတ်ဂရုဓမ္မ နိစ္စသဳလ၊ သီုကဵုညးဖအိုတ်တုဲ ဗြဲဍာ်ဂှ်ဓဝ်ယာကၠုၚ်တုဲ ဂွံဖဲသ္အဳတဴရ။ ထံက်ကဵုဝတ္ထုသက််သဳ မကၠုၚ်နူပြကိုဟ်တံဂှ်တံဂှ်တုဲ ဒဒှ်ဖဵုအာနိဿံသ ပဉ္စသဳလမဇၞော်ပြဲ သၠဲလးတဴဂှ် ဂွံတီကေတ်ရ။

(ဣဝွံ ဝတ္ထုသာဓက ဖဵုအာနိဿံသ ပဉ္စသဳလ မကၠုၚ်နူပြကိုဟ်ဂမၠိုၚ် ဂပ်ဝ်သမ္တီ)

၄၀။ စၞောန်ထ္ၜးအဌၚ်္ဂသဳလ သဳဥပုဟ်

ပရူသဳဥပုဟ် မဍိုက်ပေၚ်တဴ ကေုာံ အၚ်္ဂဒ္စာံပြကာဂှ် ဟီုထ္ၜးကဵုပၠန်ရ။ ညးလ္ၚဵုတံဂှ် သဳဥပုဟ်၊ ညးလ္ၚဵုတံဂှ် ဥပေါသထ၊ ကော်ခဴတဴအိုတ်ရ။ ပၞောဝ်ၜါပြကာဂှ် ပသာ်ဂွံစၟတ်သမ္တီကေတ်ဂှ်ရော။ အဌၚ်္ဂသဳလံ၊ န်သဳဒ္စာံ။ သမာဒယိတွာ၊ ဒဂိုန်ကေတ်တုဲ ရတနတ္တယဌာနေ ပ္ဍဲဌာန်ရတ်ပိပြကာ၊ ဥပေတိ ပ္ဍံပြာပ်အာရ။ ဣတိတသ္မာ ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ။ ဥပေါသထော၊ ဥပေါသထမ္ဂးယၟုရ။ ဟိုတ်နူမဟီုတွံလဝ် သာ်ဝွံတုဲ သဳဒ္စာံဂှ် ဥပေါသထလေဝ် ကော်ခဴစရ။ အဌၚ်္ဂသဳလံဝါ၊ န်သဳလဒ္စာံပြကာကီု။ အနုဇာနန္တံ၊ ဍေံဒမိန်ကျာ် မဂပ်ဝ်အနုညာတ်လဝ်။ ဒိဝါသံဝါ၊ န်တ္ၚဲကီုလေဝ်။ ဣတိိ၊ ရဴသာ်ဝွံ။ ဥဘိန္နံ၊ န်ၜါပြကာဂမၠိုၚ်။ ပဋိစ္စ၊ စောဲသရပ်တုဲ။ ဥပေါသထော၊ ဥပေါသထမ္ဂးယၟုရ။ ဂလာန်ၜါဂှ်-ဒးသီုၜါရ။

(မွဲနယ်ပၠန်) သမ္ပန္နာဂတံ-သမန္နာဂတံ၊ ရဴဝွံ မၞုံကဵုဝါဒ တၟေၚ်တဴအိုတ်ရ။ ပၞောဝ်ၜါပြကာဂှ် သမ္ပန္နာဂတံ၊ တွံတဴအရထဍိုက်ပေၚ်။ သမန္နာဂတံ၊ တွံတဴအရထ မညဳသာသၟဟ်သၟန်။ ဂွံသီုၜါပြကာရ။ ပ္ဍဲအရာမဒဂိုန် မၚ်မွဲဓရ်သဳလဂှ် မၞုံတၟေၚ်ပန်ပြကာရ။ ညးမ္ဂးပန်ပြကာဂှ်ရော။ ဟာနဘာဂဳယသဳလ၊ ဌိတိဘာဂိယသဳလ၊ ဝိသေသဘာဂိယသဳလ၊ နိဗ္ဗိန္ဒဘာဂိယသဳလ၊ ရဴသာ်ဝွံ မၞုံတၟေၚ်ပြကာရ။ ပၞောဝ်ကဵုပန်ပြကာဂမၠိုၚ်ဂှ်။ ။ (ဟာန ဘာဂိယ သဳလ မ္ဂးဂှ်တုန်)

ပဉ္စိမာနိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သဒ္ဓမ္မဿပရိဟာနာယ၊ သံဝတ္တန္တိ၊ ကတမေပဉ္စ၊ ကမ္မရာမတာ၊ ဘဿရာမတာ၊ သံဂဏိက၊ ရာမတာ၊ ယဒါသၚ်္ခါရဝိမုတ္တိစိတ္တံ၊ နပစ္စဝေက္ခတိ။ ရဴဝွံ မဟီုတွံလဝ် ပ္ဍဲပဉ္စအၚ်္ဂုတ္တဵုတေံရ။

(အရထ) ဘိက္ခဝေ၊ ယွံဂမဳတံ။ သဒ္ဓမ္မဿ၊ ဒဒက်တဴကဵုဓဝ်သပ္ပရိုဟ််။ ပရိဟာနာယ၊ ၚ် ပွမဟုတ်ယုတ်အာ။ ပဉ္စ၊ မသုန်ပြကာဂမၠိုၚ်ရောၚ်။ ကတမေပဉ္စ၊ ညးမသုန်ပြကာဂမၠိုၚ်ဂှ်ရော။ ကမ္မရာမတာစ၊ ဒဒှ်မလဟိၚ်တဴ ပ္ဍဲကေၚ်ကာကီု။ ဘဿရာမတာစ၊ ဒဒှ်မလဟိၚ်တဴ ပွမဟီုဂလာန် တက်ကျာကီု။ နိဒ္ဒါရာမတာစ၊ ဒဒှ်မလဟိိၚ်တဴ ကဵုသတိက်ကီု။ သံဂဏိကရာမတာစ၊ ဒဒှ်မဟိၚ်တဴ ကဵုပွံၚ်သဟာဲကီု။ ယဒါ၊ ယြဴကာလမွဲ။ သၚ်္ခါရဝိမုတ္တိစိတ္တံ၊ န်-စိုတ် မတိတ်ဗၠးအာနူသၚ်္ခါရ။ နပစ္စဝေက္ခတိ၊ ပ္ဍံဟွံဗစာရဏာ။ ဣမာနိပဉ္စ၊ ၚ်-မသုန်ပြကာဂမၠိုၚ်ဝွံ။ သဒ္ဓမ္မဿ၊ ဒဒက်တဴကဵုဓဝ်ညးသပ္ပရိုဟ်။ ပရိဟာနိနာမ၊ ၚ်-ယၟုမ္ဂး ပွမဟုတ်ယုတ်အာဂှ်။ ဟောတိ၊ ပ္ဍံဒှ်ရ။ ။ ။

ဟိုတ်နူမဟီုတွံလဝ် သာ်ဝွံတုဲ၊ ပွမလဟိၚ်တဴပ္ဍဲကၠောန်ကေၚ်ကာကီု၊ ပွမဟီုဝေၚ်ဂလာန် တက်ဝေၚ်ကျာ ဟွံမွဲကဵုဒတုဲဖဵုကီု၊ ပွမလဟိိၚ်တဴကဵု သတိက်ကီု၊ ပွမလဟိၚ်တဴ ကဵုပွံၚ်သဟာဲကီု၊ ပွမဟွံဗှ်ဗၞုဟ်တဴ နကဵုစိုတ်-မမိက်ဂွံတိတ်ဗၠးအာ နူဓရ်သၚ်္ခါရကီု၊ သဳလ ပွမဍိုက်ပေၚ်တဴ ကေုာံ အၚ်္ဂမသုန်ပြကာဝွံ၊ ဟာနဘာဂိယသဳလ မ္ဂးယၟုရ။

ၜိုန်ရနွံကဵုဟိုတ် မသုန်ပြကာဝွံကီီုလေဝ် သဳလ မစိုန်သ္ကီီုတဴ ကေုာံ သမထ-ဝိပဿနာဂှ် ဌဳတိဘာဂိယသဳလ မ္ဂးယၟုရ။ ။ ။

သဳလမစိုန်သ္ကီီုတဴ ကေုာံ သမထ-ဝိပဿနာ ကမ္မဌာန် မမိက်ကဵုမွဲမွဲတုဲ ပွမလေပ်ပလီုပလာ်ကၠေံ ဓရ်နဳဝရဏဂှ် ဝိသေသဘဂိယသဳလ မ္ဂးယၟုရ။

ဗှ်ဗၞုဟ်တဴကဵုသဘဴဓဝ်ခန္ဓ-အာယတန-ဓါတ်ဂမၠိုၚ်၊ ပွမလေပ်ပၠန်ဂတး မလေပ်ပ္ဍဵုပ္ဍိုက််ပလီုပလာ်၊ မလေပ်က္တဵုဒှ်တဴ ညံၚ်ရဴစက်ဇရာ မဂေတ်ဒၟံၚ်ဟွံပိုတ်သ္ကုတ်တုဲ သဳလမမၚ်မွဲလဝ် မဒှ်မွဲဟာန်ကေုာံ ပွမက္ဍုဟ်မၠေံ ဇအိုန်ဇရတဴကဵုဓဝ်ခန္ဓ အာယတနတံဂှ် နိဗ္ဗိန္ဒဘာဂိယသဳလ မ္ဂးယၟုရ။ ။ ။

၄၁။ စၞောန်ထ္ၜးဥပ္ပမာသဳလ ပန်ပြကာ

ဟာနဘာဂိယသဳလမ္ဂးဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴ ညးမကလိဂွံလဝ် ဒကောဝ်-ဓရိုတ်-ပသဲဂမၠိုၚ်ရ။ ဌိတိဘာဂိယသဳလမ္ဂးဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴ ညးမကလိဂွံလဝ်ဩန်ရ။ ဝိသေသဘာဂိယသဳလမ္ဂးဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴ ညးမကလိဂွံလဝ်ထဝ်ရ။ နိဗ္ဗိန္ဒဘာဂိယသဳလမ္ဂးဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴ ညးမကလိဂွံလဝ် တၟံမတ်မၞိက်ရတ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ရ။

(ဥပ္ပမာမွဲနယ်ပၠန်) ညံၚ်ရဴတြုံ သၟာကမၠောန်ပန် မဂၠာဲသ္ၚေဝ်ပိုန်ဒြပ်ကီုရ။ ပၞောဝ်ကဵုတြုံကမၠောန် မဂၠာဲသ္ၚေဝ်ပကောံပိုန်ဒြပ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ညးမွဲဂှ် ကလိဂွံအယာံမာတ် ကၠောန်မွဲတ္ၚဲစမွဲတ္ၚဲ ရုမ်ဂပ်ဟေၚ်ရ။ ညးမွဲဂှ် ကၠောန်မွဲတ္ၚဲမ္ဂး ကလိဂွံအယာံမာတ် စမွဲဂိတုရုမ်ဂပ်ရ။ ညးမွဲဂှ် ကၠောန်မွဲတ္ၚဲမ္ဂး ကလိဂွံအယာံမာတ် စမွဲသၞာံရုမ်ဂပ်ရ။ ညးမွဲဂှ် ကၠောန်မွဲတ္ၚဲမ္ဂး ကလိဂွံစဵုကဵုစသုၚ်တဴ လုကဴဗွဲမွဲလအိတ်အာယုက်လေဝ် ဟွံအိုတ်၊ ဒါနဗၞတ်မွဲအာယုက်လေဝ် ဟွံအိုတ်ဂှ် ကလိဂွံရ။

ဥပ္ပမာညံၚ်သာ်ဂှ်ကီုရ။ ဟာနဘာဂိယသဳလဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴ ညးမကၠောန်မွဲတ္ၚဲ စမွဲတ္ၚဲဂှ်ရ။ ဌိတိဘာဂိယသဳလဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴ ညးမကၠောန်မွဲတ္ၚဲ ကလိဂွံဗၞတ်စမွဲဂိတုရ။ ဝိသေသဘာဂိယသဳလဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴ ညးမကၠောန်မွဲတ္ၚဲ စမွဲသၞာံရ။ နိဗ္ဗိန္ဒဘာဂိယသဳလဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴ ညးမကၠောန်မွဲတ္ၚဲ ကလိဂွံနၚ်စသုၚ်ရပ်စပ် သုၚ်စောဲသၠးပွးကဵုဒါန် လုကဴဗၞတ်မွဲလအိတ်အာယုက်ကီုလေဝ် အိုုတ်အာဟွံမာန်ရ။

(ထံက်ကဵုဥပ္ပမာသာ်ဝွံတုဲ ဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်မၚ်မွဲတဴ ဓရ်သဳလ ညံၚ်ကဵုဂွံဒှ် ဝိသေသဘာဂိယသဳလ အိုတ်ညိ။)

၄၂။ စၞောန်ထ္ၜးဥပ္ပမာဥပုဟ် မွဲနယ်ပၠန်

ဂေါပါလဥပုသ်၊ နိဂဏ္ဌဥပုသ်၊ အရိယဥပုသ်၊ ရဴဝွံ မၞုံတၟေၚ်ပိပြကာရ။ ပၞောဝ်ကဵုပိပြကာဂမၠိုၚ်ဂှ် ဂေါပါလဥပုသ်မ္ဂးဂှ်၊ သဳဥပုသ်တုပ်တဴညံၚ်ရဴ ဂမာဂၠဴမ္ဂးယၟုရ။ ဂမာဂၠဴမ္ဂးဂှ် ပ္ဍဲမွဲဏံမၚ်တဴဂၠဴ ပ္ဍဲဌာန်ချောဲကၟက် မလမ္စံက်ဍိုပ်ဍဴ ဍာ်မသ္ဇုၚ်ကေဝ်တဴတုဲ ပ္ဍဲပယာံသဝ်တ္ၚဲဂှ် ပအပ်ကဵုတၠဂၠဴဂှ်တုဲ သွက်ဂွံမၚ်မွဲပ္ဍဲတ္ၚဲယးဂတဂှ် ချပ်တိုန်ပၠန်ရ။ တ္ၚဲယးဂတတေံမ္ဂး မူရဴဌာန်မွဲ ဍာ်-ချောဲကၟတ် မလမ္စံက်ဍိုပ်ဍဴဂၠိုၚ်ဂှ်ရော၊ မူရဴပ္ဍဲဌာန်မွဲ ပြာပ်အာတုဲ သ္ဂောံမၚ်မွဲတဴဂှ်ရော။ သာ်ဝွံချပ်ကေတ်တုဲ ညံၚ်ရဴမသတိက်တဴကီု။ ပူဂဵုမမၚ်မွဲလဝ်ဓရ်သဳလဂှ်လေဝ် တုပ်ညံၚ်သာ်ဂှ်ကီုရ။ ပ္ဍဲတ္ၚဲဏံ ပုၚ်-သွ-ကွေက်-ခၞာက ဗီုဏံဂှ် ဂွံပပြဘိုက်တုဲရ။ ပ္ဍဲတ္ၚဲယးဂတတေံမ္ဂး ပုၚ်သွ-ခၞာကဖျုန် ဗီုလဵုဂွံပပြဘိုက်ဂှ်ပၠန်ရော။ ညးဂှ်မွဲ ကၠုၚ်ဖာပ်ဗ္စပၠန်ရော။ ရဴသာ်ဝွံ စၟဳမၚ်စဒၟံၚ်ပိဏ္ဍပါတ် အာဟာရဘောဇိုန်တုဲ မၚ်မွဲတဴသဳဥပုသ်ဂှ် ဂေါပါလဥပုသ် မ္ဂးယၟုရ။ ။ ။

နိဂဏ္ဌဥပုသ်မ္ဂးဂှ်တုန်။ ။ သဳလမတုပ်တဴညံၚ်ရဴ သဳလပူဂဵုတဳတံရ။ အ္စာတဳဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟီုဒၠောံဗ္တောန်တဴ ကွးဇကုအိုတ်ရ။ ယွံမၞးတံ နူဌာန်ဝွံပတံတုဲ စဵုကဵုစိုပ်ဌာန် မၞုံဗၞတ်ဗွဲပွဳပွူ ၁၀-ယောဇနာဂေတ်ကၠောံ ဗွဲဒိုဟ််ဗၟံက်-ပလိုတ် သၠုၚ်ကျာ-သၟဝ်ကျာ၊ သတ္တံမတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲဌာန်ဂှ်ကီု။ ဒြပ်ညးမတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲဌာန်ဂှ်ကီု။ ဝေၚ်ပါဲကၠေံတုဲ ပွမပရိုက်ဂစိုတ် ဂိုၚ်ကၠတ်ကေတ် သတ်-ပိုန်ဒြပ်ညး ပ္ဍဲမ္ၚးစှ်ယောဇနာတံဂှ် ဟွံမွဲကဵုဒုဟ်ရ။ ရဴသာ်ဝွံ ဒၠောံဗ္တောန်တဴအိုတ်ရ။ ပူဂဵုမမၚ်မွဲတဴဓရ်သဳလဂှ်လေဝ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴသာ်ဂှ်ကီုရ။ ပ္ဍဲတ္ၚဲဏံ အဲမၚ်မွဲလဝ်ဓရ်သဳလတုဲ အဲဟွံကၠောန် ဟွံချပ်ရ။ ပ္ဍဲတ္ၚဲယးဂတတေံမ္ဂး အဲအာကၠောန်ကလောန် ချပ်ကသပ်ပၠန်ရ။ နမပ္တံမြဴသာ်ဝွံကီု၊ ပွမဟွံစာ်စ္ဍးအာ နူကဵုအာရီု ပွမစံၚ်တူကဵုကောန်သမ္ဘာ ဒြပ်ရတ်အရပ်အရာဂမၠိုၚ်တုဲ ပွမဒဂိုန် မၚ်မွဲတဴဓရ်သဳဥပုသ်ဂှ် ဒှ်နိဂဏ္ဌဥပုသ်မ္ဂးရ။

(အရဳယဥပုသ်မ္ဂးဂှ်တုန်)။ ။ ပ္ဍဲတ္ၚဲဏံဂှ် အဲဂွံဒဂိုန်ကေတ် ဓရ်သဳလဥပုသ်မပြဲတုဲရ။ ကမၠိကၠိုက်လ္ၚေၚ်ကိလေသ မၞုံဒၟံၚ်ပ္ဍဲသဏ္ဌာန်အဲဂှ် သွက်ဂွံကဆံၚ်ကြဴကြာတ် သ္အးဇ္ၚးကၠေံနကဵုဍာ်မတွံဂး ဓရ်သဳလ နကဵုထဏိက်ကြကောတ် ဗံၚ်-ဆပ်ပျာမတွံဂး သမထဝိပဿနာ သၟးညံၚ်ရဴ ခဝါတံ မကဆံၚ်ကြဴကြာတ်ကၠေံယာတ် မၞုံကဵုကမၠိ မကၠိခ္ဍက်ဒၟံၚ်တံဂှ်ကီု။ အဲဒးကဆံၚ် ကြဴကြာတ်သ္အးဇ္ၚးကၠေံ ဓရ်ကိလေသ မၞုံဒၟံၚ်ပ္ဍဲသဏ္ဌာန်အဲဂှ် ဒးရးသန်ရောၚ်။ ရဴသာဝွံ ပၠောပ်ဂၠံစိုတ်တုဲ ပတိတ်တဴဒြဟတ် ဇၞော်ပၟဝ်တဴကဵုဓရ်သမထကမ္မဌာန် မပ္တံကဵုဗုဒ္ဓါနုဿတိ၊ ဝိပဿနာကမ္မဌာန် မပ္တံကဵုအနိစ္စတုဲ ပွမမၚ်မွဲတဴဓရ်သဳလဂှ် ဒှ်အရဳယဥပုသ်ရ။ ပၞောဝ်ကဵုဥပုသ်ပိပြကာဂမၠိုၚ်ဂှ် ဂေါပါလဥပုသ်၊ နိဂဏ္ဌဥပုသ်၊ ဥပုသ်ၜါဝွံ ဒှ်ဆအယာံမာတ်၊ မကလိဂွံဒုၚ်ယၟု ဥပုသ်ဟေၚ်ရ။ ပွမကဵုဖဵုအာနိဿံသ မဇၞော်ကၠးသၠဲလးတဴဂှ် ဍေံက္တဵုဗဒှ်ကဵုဖဵုဟွံမာန်ရ။ ကျာ်တြဲတွံလဝ်ရောၚ်။ ဆအရဳယဥပုသ်မွဲဟေၚ် မကဵုဖဵုအာနိဿံသ မတုပ်တဴညံၚ်ရဴဗၞဳအဝန်ဂိတုတ္ၚဲ မစဳပျးလျးတၟးတဴကဵု လျးမဇၞော်ကဵုဒြဟတ်ဟွံမွဲကဵု ညးမပတောံၜတ်ဂှ် ဍေံကဵုဖဵုတဴရောၚ်။ ကျာ်တြဲတၠမဟာကရုဏာ တွံစွံပ္တန်လဝ်ရောၚ်။ တီကေတ်သာ်ဝွံတုဲ ညံၚ််ကဵုဂွံဒှ် အရဳယဥပုသ်ဂှ် ဩဝ်ဂိုတ်မၚ်မွဲတဴအိုတ်ညိ။

၄၃။ စၞောန်ထ္ၜးစဵုအာနိဿံသသဳလ မကလိဂွံ ပ္ဍဲဒိဌဂတမတ်

ဗီုဂွံဒုၚ်စသိုၚ် ဖဵုအာနိဿံသ ပ္ဍဲဘဝပစ္စက္ခဒိဌဂတမတ််တွံတုန်။ ပ္ဍဲဃောကာလကျာ်တြဲ မပဒတဴဒၟံၚ်ပ္ဍဲဍုၚ်သာရဝှ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန်ဂှ် နွံဥပ္ပးမွဲ ပ္ဍဲတ္ၚဲသဳဥပုသ်ဂှ် ပြာပ်ကၠုၚ်ဇရေၚ်ကျာ်တြဲတုဲ ဒဂိုန်ကေတ်သဳဥပုသ်ရ။ ဥပ္ပးဂှ် ဒဂိုန်ကေတ်သဳဥပုသ်တုဲ ကျာ်တြဲဟီုကဵုဥပ္ပးဂှ်ရ။ ယွံဥပ္ပး တၠအဲ ပြာပ်အာပ္ဍဲဌာန်လ္ၚုတုဲ ဩဝ်မၚ်မွဲတဴသဳဥပုသ်ညိ။ ရဴသာ်ဝွံ ဟီုကဵုဥပ္ပးဂှ်ရ။ ဥပ္ပးဂှ် စ္ဍးတိတ်အာနူဘာတုဲ ပြာပ်အာပ္ဍဲဌာန်သပိုဟ်ဂြိုပ်မွဲ မတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲခြာဗၞတ်ၜါတိုၚ်တုဲ အာတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဇရေၚ်တံဇြဲမွဲတၞံတုဲ ဗစာရဏာတဴရ။ ပ္ဍဲသွက်ကိုပ်ကၠာ နူဟွံကၠာဗစာရဏာကဵုကမ္မဌာန် တၞဟ်သ္အာၚ်ဏီဂှ် ဗစာရဏာတဴ နကဵုဗုဒ္ဓါနုဿတိကမ္မဌာန်တုဲ ဇၞော်ပၟဝ်အာဗွဲအတိုၚ်လၟေၚ်ရ။ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဒေဝတဴဘုမ္မဇဵု-ရုက္ခဇဵုဂမၠိုၚ် မကောံဓရီုဒၟံၚ်ပ္ဍဲတၞံဇြဲဂှ် ဂွံညာတ်ကေတ်အကာဲအရာ ဥပ္ပးမဇၞော်ပၟဝ်တဴဓရ်ဘာဝနာ ဒဒှ်ရနွံကဵုဣန္ဒြိ ဟွံဂွံချဳဒၠိုက်ဒၠါၚ်တုဲ သ္ဍိုက်မၠိုက်တဴပ္ဍဲဘာဝနာ ဥပ္ပးမဇၞော်ပၟဝ်တဴဂှ်အိုတ်ရ။

ပ္ဍဲခဏဂှ် ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်ချပ်တုဲ နိမိတ်ဗဒှ်တိုန်ရတ်ထပှ်ပြကာ မၞုံပမာဏဍေံ ဗၞတ်တၟာဗွဝ်ဒုန်လ္ၚီတၞုၚ်တုဲ နိမိတ်ဗဒှ်ကေတ်လွေဟ်မၞိဟ်တုဲ ဟီုကဵုဥပ္ပးဂှ်ရ။ ယွံဥပ္ပး ပိုန်ဒြပ်ဝွံ တၠအဲဂိုၚ်ကေတ်ညိ။ ရဴသာ်ဝွံ ဖအောဝ်ကဵုဥပ္ပးဂိုၚ်ကေတ်ရ။ ဥပ္ပးဂှ်တန်ဒၟံၚ် ဂွံချဳဒၠိုက်ဒၠါၚ်တဴတုဲ ချပ်တိုန်ရ။ ဒြပ်ဂမၠိုၚ်ဝွံ ပသာ်အဲဂွံဂိုၚ်ကေတ်ညိဂှ်ရော။ ရဴသာ်ဝွံချပ်တိုန်ရ။ ပ္ဍဲခဏဂှ် ညးသၟာကွဳမသုန်ကၠမ်ဂမၠိုၚ် ပြာပ်ကၠုၚ်တုဲ ယွံဥပ္ပး ပိုဲညးဂမၠိုၚ် ပ္ဍိုက်ဏာကဵုရ။ ရဴသာ်ဝွံ ဟီုတိုန်အိုတ်ရ။ ဥပ္ပးဂှ်လေဝ် ဒးရးသန်ရဂးတုဲ ဖအောဝ်ကဵုပ္ဍိုက်ဏာအိုတ်ရ။ ဥပ္ပးဂှ် တိုန်ဍိုက်ကေတ်ကွဳ မဒှ်ဂတအိုတ်ဂှ်တုဲ ကဵုဇက်လုပ်အာအသာံဘာဇေတဝန်တုဲ ကဵုဖျေံစွံပ္တန်လဝ် ပ္ဍဲဗလးအသာံဘာဂှ်ရ။ ဥပ္ပးဂှ်ပြာပ်လုပ်အာ ဇရေၚ်ကျာ်တြဲတုဲ ပိုန်ဒြပ်ဂမၠိုၚ်တံဂှ် သၠးပွကဵုဒါန် တၞဟ်နအရပ်စပ်သုၚ်စောဲဘာအိုတ်ရ။ ကျာ်တြဲကော်မှာထေရ်အာနန်တုဲ ကဵုပၟၚ်အသာံဂှ် သီဂိုၚ်လဝ်ဗွဲမ္ဒးရးရ။

(ဣဝွံ မဒှ်ဖဵုအာနိဿံသ ဒိဌမ္ဂးယၟုရ။)

၄၄။ စၞောန်ထ္ၜးဝတ္ထုသက်သဳမွဲသ္အာၚ်ပၠန်

နွံပယာံကာလမွဲတ္ၚဲ မၚ်ဗၠာဲဒါရုဝါဟန မဒှ်ဍိက်ကမၠောန် အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳဂှ် နူဂယးပြဟ်ဂှ် ပြာပ်လုပ်အာဂြိုပ်ဒုန်တုဲ ပ္ဍဲပယာံတ္ၚဲကတူဓဝ်ဂှ် က္လေၚ်စဴကၠုၚ်စိုပ်သ္ၚိရ။ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဂွံညာတ်ကေတ် ဒဒှ်ညးမၞုံဒၟံၚ်ပ္ဍဲသ္ၚိဂမၠိုၚ် မသ္ၚိတ်ဇြဒၟံၚ်ဂှ်တုဲ သၟာန်တိုန်ရ။ ပ္ဍဲတ္ၚဲဏံ မူရဴကိစ္စမွဲကေၚ်ကာမွဲမၞုံတုဲ သ္ဂောံသ္ၚိတ်ဇြဒၟံၚ်အိုတ်ဂှ်ရော။ ည:ဂမၠိုၚ်မိၚ်တုဲ ဟီုတိုန်ရ။ ပ္ဍဲတ္ၚဲဏံဂှ် ဒှ်တ္ၚဲသဳဂိတုပေၚ်တုဲ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်အလုံမွဲသ္ၚိဂှ် ဒဂိုန်မၚ်နွဲတဴ ဓရ်သဳလအိုတ်တုဲ ဒၟံၚ်တဴဟိတ်ဟိတ်အိုတ်ရ။ မၚ်ဗၠာဲဂှ်မိၚ်တုဲ သၟာန်တိုန်ပၠန်ရ ဓဝ်သဳလမ္ဂးဂှ် အဲမၚ်မွဲကီု ဟွံဂွံဟာ။ ရဴသာ်ဝွံသၟာန်တုဲ ဒဒှ်ရမၚ်မွဲဂွံဂှ် ညးဂမၠိုၚ်ဟီုထ္ၜးကဵုတုဲ အာတ်ဒဂိုန်ကေတ်ဓဝ်သဳလ ပ္ဍဲဇရေၚ်ဌာန်အနာထပိဏ္ဍိက သေဌဳရ။

မၚ်ဗၠာဲဂှ် နူဂယးပြဟ်တေံဂှ်လေဝ် ဟိုတ်နူဟွံဂွံစလဝ်စၞအာဟာရတုဲ ပ္ဍဲအခါကာလ ပယာံသဂါဗတံဂှ် ယဲကျာဇၞော်ကဵုဒြဟတ်ဂှ် က္တဵုဒှ်တိုန်တုဲ ညးဂမၠိုၚ်ကေတ်နၚ်စတုမာဓုတုဲ ဖအောဝ်ကဵုသုၚ်ရ။ ၜိုန်ရဖအောဝ်ကဵုသုၚ်ကီုလေဝ် မၚ်ဗၠာဲဂှ် သၟာန်တိုန်ညးဂမၠိုၚ်ရ။ ယွံတၠနာဲပိုဲမဟာသေဌဳ တၠပိုဲတံသုၚ်အိုတ်ကီုဟာ။ ညးဂမၠိုၚ်မိၚ်တုဲ ဟီုတိုန်အိုတ်ရ။ ပိုဲညးဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူဟွံမွဲကဵုဟိုတ်တုဲ ပိုဲဟွံသုၚ်အိုတ်ရ။ ယွံနာဲတၠပိုဲတံ တၠနာဲပိုဲတံ ယဝ်ရဟွံသုၚ်မ္ဂး အဲလေဝ်ဟွံသုၚ်ကီုရ။ ရဴဝွံ အေၚ်ဒုၚ်တဴတုဲ ပ္ဍဲကာလနူဂယး မညန်ကဵုအခိၚ်ကသိုန်တိုန်ဂှ် ဒးစုတိအာတုဲ ဂွံက္တဵုဒှ်ဒေဝတဴရုက္ခဇဵု ပ္ဍဲကဵုတၞံဇြဲဇၞော် မတန်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲသပိုဟ်ဂြိုပ်မွဲရ။

ပ္ဍဲကာလဂှ် ရသိမသုန်ကၠမ်ဂမၠိုၚ် ဍောၚ်ၜိုတ်ချိုတ်ဇိုၚ်တဲတုဲ ပြာပ်လုပ်ဇူဗျူပ္တန်ကာယ ပ္ဍဲသၞိၚ်ဇြဲဂှ်ရ။ ပ္ဍဲကာလဂှ် ရသိဇၞော်ဂှ် ချပ်တိုန်ရ။ ဩ-ဒေဝတဴမၞုံကဵုဣဒ္ဓိမဇၞော် မၞုံဒၟံၚ်ပ္ဍဲတၞံဇြဲဝွံ ယဝ်ရကဵုဍာ်သွုၚ် ကဵုပိုဲညးဂမၠိုၚ်မ္ဂး ဒးရးတဴဗွဲမလောန်ရ။ ပ္ဍဲခဏဂှ်ဟေၚ် ဒေဝတဴဂှ် က္တဵုဗဒှ်ကဵုဍာ်နုၚ်သွုၚ် မွဲဟာန်ကေုာံခရော် ခၟာဲကၠာၚ်ပ္ဍဲဂတမုက်ဂှ်တုဲ ဂွံသုၚ်တဴဍာ် မတရိုပ်ကဵုစိုတ်အိုတ်ရ။ သုၚ်ဍာ်တုဲ ချပ်တိုန်မွဲလှ်ေပၠန်ရ။ ယွံသၟိၚ်ဒေဝတဴ မၞုံကဵုဣဒ္ဓိမဇၞော် ပိုဲညးဂမၠိုၚ် မၞုံပၟိက်မိက်ဂွံဟုံဍာ်ကွေံရ။ ပ္ဍဲခဏမရာဒနာမိက်တဴဂှ် ဍာ်နုၚ်မသုန်ကၠမ်ဂမၠိုၚ် မွဲဟာန်ကေုာံ ဍာ်ဗြံက်ဂမၠိုၚ် က္တဵုဒှ်တိုန်တုဲ ဂွံဟုံတဴဍာ်အိုတ်ရ။ ဂွံဟုံဍာ်တုဲ ချပ်တိုန်ပၠန်ရ။

ဩ-ယွံသၟိၚ်ဒေဝတဴ မၞုံကဵုဣဒ္ဓိမဇၞော် ပိုဲညးဂမၠိုၚ် ဗျဵုထၚ်တဟၚ်တဴဗွဲမလောန်ရ။ ဩ-ယဝ်ရသၟိၚ်ဒေဝတဴထံက်ပၚ် ဖာပ်ဗစတရိုပ် ကဵုဒါန်ကုပိုဲညးဂမၠိုၚ်မ္ဂး ဒးရးတဴဗွဲမလောန်ရ။ ပ္ဍဲခဏဂှ် ဒေဝတဴဂှ် စုတ်ပ္တန်လဝ်ဘောဇိုန် ပ္ဍဲခရော်ထဝ်မသုန်ကၠမ် မဍိုက်ပေၚ်တဴကဵုရှ် ဩဇာဒိပ် ဒေဝတဴဂှ်တုဲ ကၠုၚ်စိုပ်ဂတမုက်အိုတ်ရ။ ရသိဂမၠိုၚ်ဂှ် သ္ဂောံပပြဘိုက် စသုၚ်ဖဲလဲတုဲ ခရော်ထဝ်ဂမၠိုၚ်တံဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်ရ။

(ဣဝွံ မဒှ်အဆက်ဖဵု အာနိဿံသသဳလ မမၚ်မွဲလဝ်နူတ္ၚဲကတူဓဝ် မဒှ်ကဝက်တ္ၚဲ မ္ဂးယၟုရ။)

၄၅။ စၞောန်ထ္ၜးဝတ္ထုသက်သဳမွဲသ္အာၚ်ပၠန်

ပ္ဍဲကာလအတိက်တေံ ပ္ဍဲဍုၚ်ဗာရာဏသဳ မၞုံသၟာၚဳအောဟ် မဒှ်ဍိက်ကမၠောန် မဟာဓနသေဌဳမွဲဂှ်။ နွံတဴပယာံမွဲတ္ၚဲ ဒးပယာံတ္ၚဲသဳဗပေၚ်တုဲ ပ္ဍဲပယာံနူဂယးပြဟ် နူကၠာဟွံဂွံစပုၚ်ဂယးဏီဂှ် ပြာပ်လုပ်အာဂြိုပ်ရ။ ဒးပယာံတ္ၚဲကတူဓဝ်ဂှ် က္လေၚ်စဴကၠုၚ်စိုပ်သ္ၚိတုဲ ဂွံညာတ်ကေတ်ဒဒှ်ညးဂမၠိုၚ် မသ္ၚိတ်ဇြဒၟံၚ်ဂှ် သၟာန်တိုန်ညးဂမၠိုၚ်ရ။ တီကေတ်ဒဒှ်ညးဂမၠိုၚ် မၚ်မွဲတဴဓဝ်သဳလတုဲ အာတ်ကေတ်အခေါၚ်ပ္ဍဲညးဂမၠိုၚ်တုဲ ဒဂိုန်မၚ်မွဲတဴဓဝ်သဳလရ။ ပ္ဍဲကာလဂှ် ယဲကျာဇၞော်ကဵုဒြဟတ် က္တဵုဒှ်တုဲ ပ္ဍဲပယာံနူဂယးဂှ် တၞံနဖျုၚ်ဂဥုဲတုဲ ပ္တိတ်ဏာကၟေၚ်သ္ၚိဂှ်ရ။ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဂွံညာတ်ကေတ် သၟိၚ်ကေုာံဂၞကျာ် မဍိုက်ကၠုၚ်စိၚ်ရ။ သီုမသ္ၚေဝ်မၠာ်တဴကဵုဂၞကျာ်ဂှ် ဒးပကာဂစိုတ် အိုတ်အာလမျီုတုဲ ဂွံအာတန်ပဋိသန္ဓိ ပ္ဍဲဂၠံဂဝ်ဂၞကျာ်ဂှ်ရ။ ပ္ဍဲကာလ မသၠးပဋိသန္ဓိတုဲဂှ် ညးခုတ်ခဴလဝ်ယၟု ဥဒယ-ရ။ ကောန်သၟိၚ် ဥဒယဂှ် မအံက်ဇကုဂှ် စဴအာသွဝ်တုဲ ဂွံဒှ်သၟိၚ် ပကၚ်ရၚ်ဍုၚ်ဂှ်ရ။

နိဿဲ

ပြကိုဟ်သၚ်္ခါရဘေဒနဳ ညးမချူခၞံ ဘဒ္ဒန္တဝိန္ဒသာရ

ဘာကုန်သာယျာ ဍုၚ်ရေဝ်

စက်ပ္ဍဵုဗီုလိက် “သုဝဏ္ဏဝံသ” ဍုၚ်မတ်မလီု